วัดพันเตา

 

วัดพันเตา เที่ยวเชียงใหม่ เที่ยวภาคเหนือ อยู่ในเขตตำบลพระสิงห์ อำเภอเมือง ฯ ไม่ปรากฏว่าสร้างขึ้นเมื่อใด มีเรื่องเล่าสืบต่อกันมาว่าได้ใช้เป็นที่ตั้งเตาหลอม ในการหล่อพระอัฏฐารสในวิหารวัดเจดีย์หลวง จึงได้ชื่อว่าวัดพันเตา ต่อมาประมาณปี พ.ศ. 2348 สาธุคัมภีระวัดพันเตาได้ถูกยกขึ้นเป็นสวามีสังฆราชาตั้งแต่นั้นมา วัดพันเตาคงมีความสำคัญมาก จนได้เป็นหัวหน้าหมวดอุโบสถ แม้แต่วัดเจดีย์หลวง ซึ่งเป็นวัดใหญ่ก็ยังขึ้นอุโบสถวัดพันเตาด้วย

 

วิหาร เป็นวิหารไม้สักขนาดใหญ่ นั้นจะมีลักษณะเป็นอาคารทรงพื้นเมืองล้านนา โดยเดิมเป็นหอคำหรือคุ้มหลวงของเจ้ามโหตรประเทศ เจ้าผู้ครองเมืองเชียงใหม่ในราชวงศ์กาวิละ ลำดับที่ 5 โดยเจ้าอินทวิชยานนท์ ต่อมาได้รื้อและนำมาปลูกสร้างอุทิศถวาย 

 

วัดพันเตา ขึ้นทะเบียนโบราณสถาน และกำหนดขอบเขตของวัด เมื่อปี พ.ศ. 252๐

 

คำว่า “พันเตา” นั้นในอดีตคนเมืองเชียงใหม่ไม่ได้เรียกแบบนี้ โดยแต่นิยมเรียกกันว่า “ปันเต้า” หรือ “พันเท่า” ซึ่งมีความหมายว่า ปริมาณที่เพิ่มพูนขึ้นมากมายเป็นร้อยเท่าพันเท่าจึงเป็นการเขียนตามอักษรล้านนา แต่ออกเสียงว่า “ปันเต้า” แล้วจึงกลายมาเป็น “พันเท่า”

 

ตำนานและประวัติศาสตร์ ความเป็นมาบริเวณสี่แยกกลางเวียง และวัดพันเตานั้นมีความเกี่ยวข้องกันกับเชียงใหม่มาโดยตลอด อันจะลำดับได้ดังนี้

 

พระวิหารของวัดพันเตา เป็นสถานที่ศึกษาข้อมูลทางประวัติศาสตร์และศิลปกรรมท้องถิ่น เป็นที่ซึ่งรู้จักกันโดยทั่วไป จึงมีผู้ที่สนใจทั้งชาวไทยและนักท่องเที่ยวต่างชาติมาเข้าชมบริเวณของวัดพัน เตาเป็นจำนวนมากในแต่ละวัน

 

แต่ในสภาพแวดล้อมของวัดพันเตาปัจจุบัน ตั้งอยู่ในกลางเมืองเชียงใหม่ ท่ามกลางการจราจรที่แออัดบริเวณสี่แยกกลางเวียง ที่มีปัญหามลพิษทางอากาศและเสียง ขณะเดียวกันก็มีตึกแถวทางด้านเหนือสร้างงำ สูงกว่าพระวิหารหอคำ

 

พระวิหารหอคำและทัศนียภาพวัดพันเตาจึงอยู่ใน ภาพที่ถูกบดบังมาโดยตลอด

 

วัดพันเตา และบริเวณสี่แยกกลางเวียงเป็นสถานที่ทรงคุณค่ามีความสำคัญกับเมืองเชียงใหม่ ในด้านต่างๆดังนี้

1.ในด้านประวัติศาสตร์ เป็นแหล่งที่ศึกษาค้นคว้าประวัติศาสตร์กลางเวียงเชียงใหม่อีกทั้งมีจารึก เรื่องราวความเป็นมาของวัดพันเตาปรากฎในตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่และตำรา เพื่อศึกษาต่างๆ ที่ล้วนแต่แสดงหลักฐานความต่อเนื่องกันของประวัติศาสตร์บริเวณนี้

 

2. โดยในด้านความทรงคุณค่าและแสดงเอกลักษณ์ในงานศิลปกรรมท้องถิ่นของพระวิหาร หอคำ ซึ่งได้ขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานแห่งชาติ ของกรมศิลปากร จึงปรากฎอยู่ในหลักฐานเอกสารทางวิชาการและทางราชการ โดยมีสถาบันฯต่างๆนำนักศึกษาเข้าชมเก็บข้อมูลงานศิลปกรรมล้านนาอยู่ทุก ๆ ภาค เรียน

 

3.ในด้านซึ่งเป็นสถานที่ท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม อันนักท่องเที่ยวชาวไทยและต่างชาติสนใจ มาเข้าชมบริเวณวัดเป็นจำนวนมากในแต่ละวัน