พิพิธภัณฑ์พื้นบ้านจ่าทวี (จ่าสิบเอกทวี-พิมพ์ บูรณเขตต์)

พิพิธภัณฑ์พื้นบ้านจ่าทวี จังหวัดพิษณุโลก เป็นสถานที่ท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมที่มีความสำคัญอย่างยิ่งสำหรับผู้ที่สนใจเรื่องราวเกี่ยวกับวิถีชีวิต ความเป็นอยู่ และภูมิปัญญาของชาวไทยในอดีต พิพิธภัณฑ์แห่งนี้ตั้งอยู่บนถนนวิสุทธิกษัตริย์ใจกลางเมืองพิษณุโลก ทำให้สามารถเดินทางมาชมได้สะดวกสบาย ทั้งนักท่องเที่ยวชาวไทยและชาวต่างชาติ ต่างนิยมแวะเวียนมาเพื่อสัมผัสกลิ่นอายความทรงจำที่สะท้อนวิถีชีวิตดั้งเดิมของคนไทยที่ผูกพันอยู่กับธรรมชาติและงานหัตถกรรมพื้นบ้าน

 

สิ่งที่ทำให้พิพิธภัณฑ์พื้นบ้านจ่าทวีมีเอกลักษณ์ไม่เหมือนใคร คือการเก็บรักษาข้าวของเครื่องใช้ในชีวิตประจำวันของคนไทยสมัยก่อนอย่างครบถ้วนและหลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นเครื่องจักสานที่ถักทอด้วยภูมิปัญญาชาวบ้าน เครื่องปั้นดินเผาที่สะท้อนฝีมือด้านศิลปะพื้นถิ่น เครื่องใช้ในครัวเรือนที่บอกเล่าความเรียบง่ายของวิถีการกินอยู่ รวมถึงเครื่องมือในการประกอบอาชีพต่าง ๆ ที่เคยเป็นส่วนสำคัญในการดำรงชีพของผู้คนในยุคก่อน เช่น เครื่องวิดน้ำด้วยมือ เครื่องสีข้าว เครื่องมือดักจับสัตว์ และอุปกรณ์อื่น ๆ อีกมากมาย เมื่อรวมทั้งหมดแล้วมีจำนวนมากนับหมื่นชิ้น จนกลายเป็นแหล่งรวบรวมที่ได้รับการยอมรับว่าเป็นขุมทรัพย์ทางประวัติศาสตร์และภูมิปัญญาไทยที่ทรงคุณค่า

 

พิพิธภัณฑ์แห่งนี้ไม่ได้เป็นเพียงที่เก็บของโบราณ แต่ยังเป็นแหล่งเรียนรู้ที่ถ่ายทอดเรื่องราวความเป็นมาของสังคมไทยให้กับคนรุ่นหลังได้เข้าใจอย่างลึกซึ้ง นักท่องเที่ยวที่เข้ามาชมจะได้เห็นวิธีการดำรงชีวิตในอดีต ได้เรียนรู้ถึงความขยัน อดทน และความฉลาดในการคิดค้นเครื่องมือเครื่องใช้ที่เหมาะสมกับสภาพแวดล้อม วิถีชีวิตที่เรียบง่ายเหล่านี้สะท้อนให้เห็นถึงความพอเพียงและการใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่า ซึ่งสอดคล้องกับหลักการดำเนินชีวิตที่ยังสามารถนำมาใช้ได้ในปัจจุบัน

 

พิพิธภัณฑ์พื้นบ้านจ่าทวีได้รับรางวัลยอดเยี่ยมอุตสาหกรรมท่องเที่ยวไทยประเภทหน่วยงานส่งเสริมและพัฒนาการท่องเที่ยว เมื่อปี พ.ศ. 2541 รางวัลนี้ถือเป็นเครื่องยืนยันถึงคุณภาพและคุณค่าของพิพิธภัณฑ์ ที่ไม่เพียงแต่เป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม แต่ยังมีบทบาทสำคัญในการสร้างแรงบันดาลใจและกระตุ้นให้สังคมเห็นความสำคัญของการอนุรักษ์มรดกทางวัฒนธรรม

 

ผู้อยู่เบื้องหลังการก่อตั้งพิพิธภัณฑ์แห่งนี้คือ จ่าสิบเอก ดร. ทวี บูรณเขตต์ บุคคลที่มีชื่อเสียงและได้รับการยกย่องอย่างสูงในวงการศิลปะไทย ท่านมีความสามารถโดดเด่นในด้านประติมากรรม โดยเฉพาะแขนงช่างหล่อ และได้รับการเชิดชูเกียรติให้เป็นบุคคลดีเด่นทางวัฒนธรรมประจำปี พ.ศ. 2526 ผลงานของท่านไม่เพียงแต่มีคุณค่าทางศิลปะ แต่ยังสะท้อนถึงความมุ่งมั่นในการอนุรักษ์และสืบสานภูมิปัญญาของคนไทย นอกจากนี้ ท่านยังได้รับพระราชทานปริญญาศิลปศาสตร์ดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์จากมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒและมหาวิทยาลัยศิลปากร ตลอดจนการได้รับเกียรติเป็น “คนดีศรีพิษณุโลก” อันเป็นการประกาศเกียรติคุณถึงคุณูปการที่ท่านได้สร้างไว้

 

การเดินชมพิพิธภัณฑ์พื้นบ้านจ่าทวีจึงไม่ใช่แค่การได้เห็นสิ่งของเก่า ๆ แต่เป็นประสบการณ์ที่เต็มไปด้วยเรื่องราว ความรู้สึก และแรงบันดาลใจ ทุกชิ้นงานที่จัดแสดงคือร่องรอยของชีวิตผู้คนที่เคยใช้จริงในอดีต การได้สัมผัสกับสิ่งของเหล่านี้ทำให้ผู้เข้าชมรู้สึกเสมือนได้เดินทางย้อนเวลาไปสู่ยุคที่สังคมไทยยังคงเรียบง่ายและผูกพันกับวิถีชนบท

 

สำหรับผู้ที่สนใจด้านการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมและการเรียนรู้ประวัติศาสตร์ท้องถิ่น พิพิธภัณฑ์พื้นบ้านจ่าทวีถือเป็นหนึ่งในจุดหมายที่ไม่ควรพลาด การมาที่นี่ไม่เพียงแต่จะได้เห็นของสะสมอันทรงคุณค่า แต่ยังเป็นโอกาสในการซึมซับความรู้ ความภาคภูมิใจในความเป็นไทย และการสืบสานมรดกภูมิปัญญาที่ควรค่าแก่การอนุรักษ์ไว้ให้ยาวนานต่อไป