ศาลพระอิศวร

ศาลพระอิศวร จังหวัดกำแพงเพชร เป็นหนึ่งในโบราณสถานที่มีความสำคัญและมีคุณค่าทางประวัติศาสตร์ ศิลปกรรม และความเชื่อที่สะท้อนถึงความรุ่งเรืองของเมืองกำแพงเพชรในอดีต ตั้งอยู่ด้านหลังศาลจังหวัดกำแพงเพชร ภายในบริเวณเมืองเก่าที่เคยเป็นศูนย์กลางอำนาจและศรัทธาของชุมชนท้องถิ่น ศาลพระอิศวรแห่งนี้มีลักษณะสถาปัตยกรรมที่โดดเด่น ฐานศาลก่อด้วยศิลาแลงรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้ายกพื้นสูงประมาณ 1.50 เมตร และบนฐานชุกชีได้ประดิษฐานเทวรูปพระอิศวรสัมฤทธิ์ที่เป็นองค์จำลอง โดยมีเรื่องราวทางประวัติศาสตร์ที่น่าสนใจเกี่ยวข้องกับเทวรูปองค์นี้

 

เดิมทีศาลพระอิศวรเป็นสถานที่ประดิษฐานเทวรูปพระอิศวรสัมฤทธิ์องค์จริงที่มีความงดงามและทรงคุณค่าทางศิลปะเป็นอย่างยิ่ง แต่ในช่วงรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ได้เกิดเหตุการณ์ที่ชาวเยอรมันผู้หนึ่งได้ลักลอบตัดพระเศียรและพระหัตถ์ของเทวรูปพระอิศวร แล้วส่งทางเรือเพื่อนำออกนอกประเทศไปยังกรุงเทพฯ เหตุการณ์ครั้งนั้นถือเป็นการสูญเสียมรดกทางวัฒนธรรมที่สำคัญ แต่ด้วยพระราชอำนาจและพระบารมี พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวจึงโปรดเกล้าฯ ให้มีการทวงคืนพระเศียรและพระหัตถ์กลับคืนมาสู่แผ่นดินไทยได้สำเร็จ

 

เพื่อเป็นการอนุรักษ์และรักษามรดกชิ้นสำคัญนี้ เทวรูปพระอิศวรองค์เดิมจึงถูกนำไปจัดแสดงและเก็บรักษาไว้ที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติกำแพงเพชร เพื่อให้ประชาชนและนักท่องเที่ยวได้ชมความงดงามและเรียนรู้ประวัติศาสตร์ ขณะเดียวกัน พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวก็ได้พระราชทานเทวรูปพระอิศวรองค์จำลองไปแสดงแทน ณ ประเทศเยอรมนี ซึ่งปัจจุบันจัดแสดงอยู่ที่พิพิธภัณฑ์กรุงเบอร์ลิน

 

ศาลพระอิศวรจึงเป็นทั้งโบราณสถานที่สะท้อนถึงความศรัทธาในลัทธิพราหมณ์-ฮินดู และยังสะท้อนให้เห็นถึงความสัมพันธ์ทางวัฒนธรรมระหว่างไทยกับต่างประเทศในประวัติศาสตร์ อีกทั้งยังเป็นสถานที่ที่นักท่องเที่ยวและผู้สนใจประวัติศาสตร์นิยมเดินทางมาเยี่ยมชม ด้วยทำเลที่ตั้งใจกลางเมืองกำแพงเพชร เดินทางสะดวก และมีบรรยากาศเงียบสงบ เหมาะแก่การมาศึกษา ค้นคว้า และสักการะเพื่อความเป็นสิริมงคล

 

การมาเยือนศาลพระอิศวรจึงไม่ได้เป็นเพียงการเดินทางท่องเที่ยวเพื่อชมความงามของโบราณสถาน แต่ยังเป็นการเรียนรู้เรื่องราวที่เชื่อมโยงทั้งศิลปกรรม ความเชื่อ และเหตุการณ์ประวัติศาสตร์ที่ทรงคุณค่า ศาลพระอิศวร จังหวัดกำแพงเพชร จึงถือเป็นหนึ่งในสถานที่สำคัญที่ไม่ควรพลาดสำหรับผู้ที่สนใจทั้งในด้านศิลปวัฒนธรรมและการท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์ของประเทศไทย