อุทยานประวัติศาสตร์กำแพงเพชร

อุทยานประวัติศาสตร์กำแพงเพชร เป็นหนึ่งในแหล่งท่องเที่ยวทางประวัติศาสตร์ที่สำคัญของประเทศไทย ตั้งอยู่ในเขตตำบลในเมือง อำเภอเมืองกำแพงเพชร จังหวัดกำแพงเพชร ซึ่งอยู่ไม่ไกลจากจังหวัดสุโขทัยนัก และเป็นเมืองที่มีความสำคัญในอดีต เนื่องจากเคยเป็นเมืองหน้าด่านของอาณาจักรสุโขทัย ทำให้ปัจจุบันเมืองกำแพงเพชรเต็มไปด้วย โบราณสถานกำแพงเพชร ที่มีคุณค่า ทั้งด้านศิลปกรรม สถาปัตยกรรม และประวัติศาสตร์

 

นักท่องเที่ยวที่สนใจ เที่ยวกำแพงเพชร สามารถเริ่มต้นเยี่ยมชมได้จาก วัดพระแก้ว วัดสำคัญกลางเมืองกำแพงเพชร วัดแห่งนี้สร้างขึ้นด้วยศิลาแลงทั้งท่อน กำแพงวัดเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า และตรงกลางมีเจดีย์กลมแบบลังกาเป็นพระประธาน รอบฐานเจดีย์เคยมีซุ้มคูหาที่ประดิษฐานสิงห์ แม้ว่าปัจจุบันจะชำรุดเสียหายไปบ้าง แต่จากการขุดแต่งพบฐานเจดีย์ทั้งหมด 35 ฐาน วิหารใหญ่และเล็ก 8 หลัง และฐานพระอุโบสถ 3 แห่ง แสดงให้เห็นว่าเป็นวัดขนาดใหญ่และสำคัญมากในอดีต

 

นอกจากนั้น วัดพระแก้วยังเป็นสถานที่จัดงานประเพณีท้องถิ่น เช่น ประเพณีนบพระ–เล่นเพลง และงานสารทไทย กล้วยไข่เมืองกำแพงเพชร ซึ่งนักท่องเที่ยวสามารถสัมผัสวิถีชีวิตและวัฒนธรรมไทยโบราณควบคู่กับการชม โบราณสถานกำแพงเพชร ได้อย่างครบถ้วน

 

อีกหนึ่งวัดสำคัญที่นักท่องเที่ยวไม่ควรพลาดคือ วัดพระธาตุ หรือวัดมหาธาตุ ซึ่งสร้างด้วยศิลปะแบบกำแพงเพชรที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว มีฐานแปดเหลี่ยมซ้อนหลายชั้นและเจดีย์ทรงกลม รายล้อมด้วยระเบียงคด ภายในประกอบด้วยเจดีย์ประธาน 1 องค์ วิหาร 1 หลัง เจดีย์ราย 2 องค์ และสระน้ำรูปสี่เหลี่ยมทางด้านหน้า จากการขุดค้นพบพระพุทธรูปทองคำและเงินขนาดหน้าตัก 3 นิ้ว จำนวนประมาณ 10 องค์ ปัจจุบันจัดแสดงอยู่ที่ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติกำแพงเพชร วัดพระธาตุถือเป็นวัดหลวงประจำเมืองกำแพงเพชร ซึ่งแสดงถึงความเจริญรุ่งเรืองและความสำคัญของเมืองนี้

 

พื้นที่ที่เรียกว่า สระมน เป็นเขตพระราชวังเดิมของเมืองกำแพงเพชร ตั้งอยู่ใกล้กับวัดพระแก้ว สะท้อนถึงการวางผังเมืองและการสร้างพระราชวังตามแบบแผนโบราณคล้ายกับพระราชวังโบราณในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา การเยี่ยมชมสระมนทำให้นักท่องเที่ยวเห็นภาพรวมของเมืองเก่า และเข้าใจถึงความสัมพันธ์ระหว่างเขตศาสนสถานและเขตพระราชฐานในอดีต

 

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ กำแพงเพชร เป็นอีกหนึ่งสถานที่สำคัญสำหรับผู้ที่สนใจ โบราณสถานกำแพงเพชร ภายในจัดแสดงพระพุทธรูป เครื่องประดับ และโบราณวัตถุที่ขุดค้นได้ในพื้นที่จังหวัดกำแพงเพชร ซึ่งสะท้อนถึงวิถีชีวิต ศาสนา และวัฒนธรรมของเมืองกำแพงเพชรในอดีต พิพิธภัณฑ์แห่งนี้เปิดให้เข้าชมทุกวัน เว้นวันจันทร์และวันอังคาร ตั้งแต่เวลา 09.00–16.00 น. โดยมีค่าเข้าชมเพียงเล็กน้อย

 

สำหรับผู้ที่สนใจ วัดกำแพงเพชร อีกแห่งที่ต้องไม่พลาดคือ วัดพระสี่อิริยาบถ หรือวัดพระยืน วัดแห่งนี้สร้างด้วยศิลาแลง มีมณฑปจตุรมุขขนาดใหญ่ประดิษฐานพระพุทธรูปขนาดใหญ่ใน 4 อิริยาบถ ได้แก่ ยืน เดิน นั่ง และนอน แม้ว่าปัจจุบันองค์พระส่วนใหญ่จะชำรุด แต่ยังคงเหลือพระยืนขนาดใหญ่ที่สมบูรณ์และสวยงาม

 

วัดช้างรอบ ตั้งอยู่บนเนินเขาทางเหนือของเมือง ประกอบด้วยเจดีย์ประธานทรงระฆังขนาดใหญ่ ล้อมรอบด้วยรูปช้างปูนปั้น 68 เชือก และซุ้มประตูประดับลวดลายปูนปั้น สะท้อนถึงศิลปกรรมสุโขทัย–กำแพงเพชร นอกจากนี้ยังมีบันไดประดับสิงห์และทวารบาลปูนปั้นที่วิจิตรตระการตา

 

วัดพระนอน เป็นอีกหนึ่งวัดที่นักท่องเที่ยวควรแวะเยี่ยมชม ตั้งอยู่นอกกำแพงเมืองทางเหนือ ประกอบด้วยพระอุโบสถ วิหาร และเจดีย์ทรงกลม อาคารต่าง ๆ สร้างด้วยศิลาแลง ภายในมีแท่นชุกชีสำหรับประดิษฐานพระพุทธรูปไสยาสน์ แม้สภาพปัจจุบันจะพังทลายไปบ้าง แต่ยังคงสะท้อนถึงความสำคัญและความงดงามของศิลปกรรมกำแพงเพชร

 

การเยี่ยมชม อุทยานประวัติศาสตร์กำแพงเพชร ยังเป็นการเรียนรู้ถึงวัฒนธรรมและประวัติศาสตร์ไทยได้อย่างครบถ้วน เพราะนอกจากวัดและเจดีย์แล้ว ยังมีศาลหลักเมือง ศาลพระอิศวร และป้อมปราการต่าง ๆ ที่ช่วยให้ผู้มาเยือนเข้าใจถึงระบบเมืองเก่าและวิถีชีวิตของผู้คนในอดีต

 

อุทยานประวัติศาสตร์กำแพงเพชรได้รับการประกาศเป็น แหล่งมรดกโลก ร่วมกับอุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัยและศรีสัชนาลัย เมื่อวันที่ 12 ธันวาคม พ.ศ. 2534 ภายใต้ชื่อ “เมืองประวัติศาสตร์สุโขทัยและเมืองบริวาร” การประกาศครั้งนี้ยืนยันถึงความสำคัญของเมืองกำแพงเพชรในฐานะศูนย์กลางศิลปกรรมและประวัติศาสตร์ของประเทศไทย

 

นักท่องเที่ยวสามารถ เที่ยวกำแพงเพชร ได้ทั้งแบบเดินชมโบราณสถานแบบช้า ๆ หรือเข้าชมพิพิธภัณฑ์เพื่อเรียนรู้ประวัติศาสตร์อย่างละเอียด ทุกโบราณสถาน วัด และพิพิธภัณฑ์ล้วนสะท้อนถึงความรุ่งเรืองของเมืองกำแพงเพชรในอดีตอย่างครบถ้วนและชัดเจน อุทยานประวัติศาสตร์กำแพงเพชรเป็นแหล่งเรียนรู้และท่องเที่ยวทางประวัติศาสตร์ที่ครบครัน ทั้งวัดโบราณ เจดีย์ วิหาร ศาลหลักเมือง ป้อมปราการ และพิพิธภัณฑ์ นักท่องเที่ยวที่มาเยือนสามารถสัมผัสถึงความรุ่งเรืองของเมืองเก่า ศิลปกรรมอันวิจิตร และวัฒนธรรมไทยโบราณได้อย่างเต็มอิ่ม