วัดกู่เต้า

Rating: 3.7/5 (7 votes)

วันเปิดทำการ: ทุกวัน

เวลาเปิดทำการ: 08.00–17.00 น.

 

วัดกู่เต้า จังหวัดเชียงใหม่ หรือชื่อทางการว่า วัดเวฬุวันวนาราม เป็นวัดเก่าแก่ที่มีความสำคัญทั้งในเชิงประวัติศาสตร์ ศิลปกรรม และความเชื่อของชุมชนล้านนา ตั้งอยู่ในตำบลศรีภูมิ อำเภอเมืองเชียงใหม่ ติดกับสนามกีฬาเทศบาลนครเชียงใหม่ แม้จะอยู่ไม่ไกลจากย่านชุมชนเมือง แต่บรรยากาศภายในวัดยังคงความสงบ และสะท้อนร่องรอยของอดีตในยุคที่เชียงใหม่เคยอยู่ภายใต้อิทธิพลของพม่าได้อย่างชัดเจน

 

จุดเด่นที่ทำให้วัดกู่เต้าเป็นที่จดจำอย่างกว้างขวางคือ เจดีย์กู่เต้า ซึ่งมีรูปทรงแปลกตาไม่เหมือนเจดีย์แห่งใดในประเทศไทย ลักษณะเป็นเจดีย์ทรงกลมซ้อนลดหลั่นกันหลายชั้น คล้ายผลแตงโมหลายลูกวางซ้อนกัน ชาวบ้านจึงเรียกเจดีย์องค์นี้ว่า “กู่เต้า” และใช้เรียกชื่อวัดสืบต่อกันมาจนถึงปัจจุบัน รูปทรงดังกล่าวไม่เพียงสะดุดตา แต่ยังสะท้อนแนวคิดเรื่องจักรวาล ความต่อเนื่อง และการค้ำจุนพระพุทธศาสนาในคติความเชื่อโบราณ

 

แม้จะไม่ปรากฏหลักฐานชัดเจนว่าวัดกู่เต้าสร้างขึ้นเมื่อใด แต่จากตำนานและหลักฐานทางประวัติศาสตร์ เชื่อกันว่าวัดแห่งนี้มีความเกี่ยวข้องกับช่วงเวลาที่พม่าปกครองเมืองเชียงใหม่ ระหว่างปี พ.ศ. 2122–2150 โดยมีเรื่องเล่าสืบต่อกันมาว่าเจดีย์กู่เต้าเป็นที่บรรจุอัฐิของ เจ้าฟ้าสารวดี ราชโอรสของพระเจ้าบุเรงนอง ซึ่งเสด็จมาครองเมืองเชียงใหม่ในช่วงเวลาดังกล่าว

 

อีกตำนานหนึ่งกล่าวถึง พระเจ้าเม็งชานรธามังดุย เจ้านายฝ่ายพม่าผู้เคยยกทัพมาตีกรุงศรีอยุธยาตามพระบัญชาของพระมหาอุปราชานันทบุเรง แต่ภายหลังพ่ายแพ้แก่สมเด็จพระนเรศวรมหาราช และยอมสวามิภักดิ์ เมื่อถูกตัดขาดจากราชสำนักพม่า พระองค์ไม่สามารถเสด็จกลับมาตุภูมิได้ และสิ้นพระชนม์ที่เมืองเชียงใหม่ในปี พ.ศ. 2156 ต่อมาพระอนุชาได้จัดถวายพระเพลิง และโปรดให้สร้างสถูปเจดีย์กู่เต้าเพื่อบรรจุพระอัฐิและพระอังคารธาตุ พร้อมทั้งสร้างวัดขึ้นในบริเวณดงไผ่ และตั้งชื่อว่า “วัดเวฬุวันกู่เต้า”

 

ในด้านสถาปัตยกรรม เจดีย์กู่เต้านับเป็นงานศิลปกรรมที่สะท้อนอิทธิพลผสมผสานระหว่างศิลปะล้านนาและศิลปะพม่าอย่างเด่นชัด เจดีย์แต่ละชั้นมีซุ้มจระนำประดิษฐานพระพุทธรูปในปางต่าง ๆ ครบทั้งสี่ทิศ ผิวองค์เจดีย์ประดับด้วยกระจกสีเป็นลวดลายดอกไม้ขนาดเล็กอย่างประณีต นักวิชาการสันนิษฐานว่าเดิมองค์เจดีย์อาจเป็นปูนเกลี้ยง และการประดับกระเบื้องหรือเศษถ้วยชามจีนเกิดขึ้นภายหลังในช่วงรัชกาลที่ 5 ซึ่งเป็นยุคที่ไทยมีความสัมพันธ์ทางการค้ากับจีนอย่างแพร่หลาย

 

บริเวณยอดเจดีย์ประดับด้วยเจดีย์สีทององค์เล็กและฉัตรโลหะ ซึ่งเป็นลักษณะศิลปะแบบพม่า ทำให้องค์เจดีย์ดูสง่างามและมีเอกลักษณ์เฉพาะตัว แตกต่างจากเจดีย์ล้านนาแบบดั้งเดิม และยังสะท้อนภาพประวัติศาสตร์การเมืองของเชียงใหม่ในช่วงที่อยู่ภายใต้อำนาจพม่าได้อย่างลึกซึ้ง

 

ประเพณีและบทบาททางชุมชน วัดกู่เต้ามีบทบาทเป็นศูนย์รวมจิตใจของชุมชนในเขตศรีภูมิ โดยเฉพาะในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา เช่น วันมาฆบูชา วันวิสาขบูชา และวันอาสาฬหบูชา ชาวบ้านจะมาร่วมทำบุญ เวียนเทียน และสักการะเจดีย์กู่เต้าเพื่อความเป็นสิริมงคล แม้จะไม่ใช่วัดหลักในการจัดงานประเพณีระดับเมือง แต่ก็เป็นพื้นที่ศักดิ์สิทธิ์ที่ชุมชนใช้ประกอบพิธีกรรมมาอย่างต่อเนื่อง

 

การเดินทาง วัดกู่เต้าตั้งอยู่ใกล้สนามกีฬาเทศบาลนครเชียงใหม่ หากเดินทางจากคูเมือง ให้มุ่งหน้าไปทางถนนมณีนพรัตน์ จากนั้นเลี้ยวเข้าสู่ถนนด้านข้างสนามกีฬา จะพบวัดกู่เต้าอยู่ไม่ไกล สำหรับรถสาธารณะ สามารถใช้รถแดงหรือแท็กซี่ โดยแจ้งจุดหมายว่า “วัดกู่เต้า ใกล้สนามกีฬาเทศบาลเชียงใหม่”

 

 

ตอบ: รูปทรงที่ซ้อนกันหลายชั้นสื่อถึงความอุดมสมบูรณ์และการค้ำจุนพระพุทธศาสนา รวมถึงสะท้อนอิทธิพลศิลปะพม่าในอดีต

 

ตอบ: ไม่ปรากฏหลักฐานชัดเจน แต่เชื่อว่าสร้างขึ้นในช่วงที่พม่าปกครองเชียงใหม่ ราวพุทธศตวรรษที่ 21–22

 

ตอบ: เป็นลักษณะเฉพาะของเจดีย์กู่เต้า ซึ่งต่างจากเจดีย์ล้านนาแบบดั้งเดิม และอาจได้รับอิทธิพลจากศิลปะพม่า

 

ตอบ: เหมาะกับผู้ที่สนใจประวัติศาสตร์ล้านนา–พม่า และต้องการชมสถาปัตยกรรมที่มีเอกลักษณ์เฉพาะ

 

ตอบ: ได้ สามารถเดินทางต่อไปยังวัดโลกโมฬี ประตูช้างเผือก และวัดในเขตเมืองเก่าได้สะดวก