พิพิธภัณฑ์ตุ๊กตา

Rating: 3.3/5 (6 votes)

วันเปิดทำการ: ทุกวัน

เวลาเปิดทำการ: 08.00–17.00 น.

 

พิพิธภัณฑ์ตุ๊กตาเชียงใหม่ ศูนย์ผลิตตุ๊กตาเชียงใหม่ ตั้งอยู่ท่ามกลางบรรยากาศชนบทของอำเภอสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่ ในบ้านไม้ทรงไทยที่ดัดแปลงจากอาคารเก่าให้กลายเป็นโลกแห่งจินตนาการที่เต็มไปด้วยตุ๊กตาหลายหมื่นตัว ทั้งตุ๊กตาชุดไทย ชุดพื้นเมืองล้านนา ชุดชาวเขาเผ่าต่างๆ ไปจนถึงตุ๊กตานานาชาติจากทั่วโลก นักท่องเที่ยวที่ก้าวเข้ามาจะได้สัมผัสบรรยากาศเงียบสงบแบบบ้านไทยโบราณ แต่ภายในกลับแน่นขนัดไปด้วยตุ๊กตาหลากรูปแบบจัดแสดงเต็มตู้กระจกเรียงราย

 

จุดเริ่มต้นของศูนย์ผลิตตุ๊กตาแห่งนี้เกิดจากความผูกพันของครอบครัวผู้ก่อตั้งกับการทำตุ๊กตา ซึ่งเริ่มทำในรูปแบบโรงงานผลิตเพื่อการส่งออก จากนั้นจึงค่อยๆ พัฒนาเป็นพิพิธภัณฑ์ตุ๊กตาเต็มรูปแบบในปี 2529 เพื่อเปิดโอกาสให้ผู้สนใจทั่วไปได้เข้ามาชมผลงานตุ๊กตาแบบใกล้ชิด ไม่ว่าจะเป็นนักเรียน นักศึกษา นักท่องเที่ยวชาวไทยหรือชาวต่างชาติ ทำให้ที่นี่กลายเป็นหนึ่งในพิพิธภัณฑ์ตุ๊กตาที่มีชื่อเสียงที่สุดแห่งหนึ่งของภาคเหนือ

 

เมื่อเดินเข้าไปภายในพิพิธภัณฑ์ นักท่องเที่ยวจะพบกับห้องจัดแสดงที่เรียงรายด้วยตู้กระจกจำนวนมาก ภายในเต็มไปด้วยตุ๊กตาโขนนาฏศิลป์ไทย ชุดรามเกียรติ์ ฉากรบของเหล่าตัวพระและยักษ์ที่ถ่ายทอดผ่านท่ารำและเครื่องแต่งกายอย่างวิจิตร ตุ๊กตาชุดไทยโบราณ ตุ๊กตาชุดล้านนา ตุ๊กตาชุดชนเผ่าบนดอย รวมถึงตุ๊กตาจากญี่ปุ่น แอฟริกา ยุโรป ตะวันออกกลาง และอีกหลายประเทศ แต่ละตัวสะท้อนเอกลักษณ์ด้านเครื่องแต่งกาย วัฒนธรรม และวิถีชีวิตของผู้คนในดินแดนต่างๆ ได้อย่างน่าสนใจ

 

หนึ่งในไฮไลต์ที่หลายคนพูดถึงคือชุดตุ๊กตาโขนรามเกียรติ์ที่ประดับด้วยเครื่องแต่งกายและเครื่องประดับประณีต งดงามราวกับชุดจริงในโรงโขน สร้างขึ้นจากแรงบันดาลใจในวรรณคดีไทยและนาฏศิลป์ชั้นสูง ทำให้ผู้ชมได้เห็นรายละเอียดของศิลปะไทยในขนาดย่อส่วนอย่างน่าทึ่ง นอกจากนี้ยังมีตุ๊กตาที่เล่าเรื่องราววิถีชีวิตไทย เช่น ตุ๊กตาแม่ค้าวางของในตลาด ชาวบ้านเกี่ยวข้าว ขบวนแห่นาค หรือฉากงานบุญประเพณีต่างๆ ที่ช่วยให้เด็กและเยาวชนเข้าใจวัฒนธรรมไทยผ่านการมองดูตุ๊กตาได้ง่ายขึ้น

 

ด้านหนึ่งของอาคารจัดแสดงเชื่อมต่อกับพื้นที่โรงงานผลิตตุ๊กตา นักท่องเที่ยวสามารถมองเห็นขั้นตอนการทำงานของช่างฝีมือ ตั้งแต่การขึ้นรูปชิ้นส่วน การแต่งหน้า ติดผม ประกอบแขนขา ไปจนถึงการตัดเย็บชุดและตกแต่งรายละเอียดเล็กๆ น้อยๆ แต่ละตัวใช้เวลาบรรจงทำอย่างพิถีพิถัน จึงไม่น่าแปลกใจที่ตุ๊กตาจากศูนย์ผลิตแห่งนี้เคยถูกส่งออกไปยังต่างประเทศและเป็นที่รู้จักกว้างขวาง

 

พิพิธภัณฑ์ตุ๊กตาเชียงใหม่ยังเหมาะสำหรับการทัศนศึกษาของนักเรียน นักศึกษา และหมู่คณะ เพราะนอกจากจะได้ชมตุ๊กตาหลากหลายประเภทแล้ว ยังสามารถเรียนรู้เรื่องประวัติศาสตร์ของการผลิตตุ๊กตา การออกแบบเครื่องแต่งกาย ตลอดจนมิติด้านวัฒนธรรมของแต่ละชาติผ่านตุ๊กตาแต่ละตัว ผู้เยี่ยมชมบางช่วงอาจมีโอกาสร่วมกิจกรรมเวิร์กช็อปทำตุ๊กตาเล็กๆ หรือพูดคุยแลกเปลี่ยนกับผู้ดูแลพิพิธภัณฑ์เกี่ยวกับที่มาของคอลเลกชันต่างๆ

 

บรรยากาศโดยรอบพิพิธภัณฑ์ยังคงความเงียบสงบแบบชานเมืองเชียงใหม่ มีต้นไม้เขียวร่มรื่นและพื้นที่ให้นั่งพักผ่อน นักท่องเที่ยวสามารถแวะชมพิพิธภัณฑ์ตุ๊กตา แล้วต่อโปรแกรมไปเที่ยวลำพูนหรือแหล่งท่องเที่ยวใกล้เคียงในอำเภอสันป่าตองได้ไม่ยาก จึงเหมาะทั้งสำหรับทริปครอบครัว คนรักศิลปะหัตถกรรม และผู้ที่อยากค้นหา “ที่เที่ยวลับ” ใกล้เชียงใหม่ที่ไม่ซ้ำใคร

 

ภายในบริเวณยังมีร้านขายของที่ระลึก จำหน่ายตุ๊กตาที่ผลิตจากโรงงานเดียวกัน รวมทั้งของที่ระลึกจากผ้าและของตกแต่งบ้านจากแหล่งผลิตอื่นในชุมชน นักท่องเที่ยวจึงสามารถอุดหนุนสินค้าแฮนด์เมดและงานฝีมือท้องถิ่นกลับไปเป็นของฝากได้ในที่เดียว

 

ด้านบริการพื้นฐาน ภายในพิพิธภัณฑ์มีลานจอดรถรองรับผู้มาเยือน มีเจ้าหน้าที่และวิทยากรคอยให้ข้อมูลเกี่ยวกับความเป็นมาของพิพิธภัณฑ์และตุ๊กตาแต่ละชุด บางช่วงเปิดให้เข้าชมแบบเป็นทางการสำหรับหมู่คณะ โดยควรติดต่อประสานงานล่วงหน้าเพื่อให้จัดตารางการบรรยายและการเยี่ยมชมโรงงานผลิตได้อย่างเต็มรูปแบบ

 

การเดินทาง: จากตัวเมืองเชียงใหม่ใช้ทางหลวงหมายเลข 108 (ถนนเชียงใหม่–ฮอด) มุ่งหน้าไปทางอำเภอสันป่าตอง เมื่อถึงบริเวณกิโลเมตรที่ประมาณ 23 ให้เลี้ยวซ้ายเข้าถนนบ้านไร่ แล้วขับต่อไปยังบ้านดงขี้เหล็กอีกประมาณ 5 กิโลเมตร ระยะทางรวมจากตัวเมืองราว 25–30 กิโลเมตร ใช้เวลาประมาณ 40–45 นาทีด้วยรถยนต์ส่วนตัว เส้นทางสะดวกเป็นถนนลาดยางตลอด เหมาะกับการขับรถเที่ยวแบบเช้าไปเย็นกลับ หากไม่มีรถส่วนตัวสามารถเหมารถสองแถวหรือรถรับจ้างจากตัวเมืองเชียงใหม่ไปส่งถึงหน้าพิพิธภัณฑ์ได้เช่นกัน

 

 

ตอบ: โดยปกติพิพิธภัณฑ์เปิดให้เข้าชมทุกวัน เวลา 08.00–17.00 น. แต่ก่อนเดินทางควรตรวจสอบข้อมูลอัปเดตจากเพจหรือโทรศัพท์ติดต่ออีกครั้งเผื่อมีการเปลี่ยนแปลงในบางช่วงเทศกาล

 

ตอบ: ปัจจุบันส่วนใหญ่ให้เข้าชมฟรี หรือมีค่าเข้าชมเพียงเล็กน้อยในบางกรณี ถือว่าเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่คุ้มค่า เหมาะสำหรับพาครอบครัวและเด็กๆ ไปเรียนรู้เรื่องวัฒนธรรมและศิลปะหัตถกรรมผ่านตุ๊กตา แนะนำให้สอบถามค่าธรรมเนียมล่าสุดก่อนเดินทาง

 

ตอบ: ได้ นักท่องเที่ยวสามารถมองเห็นขั้นตอนการทำตุ๊กตาในส่วนของโรงงานด้านหลังอาคาร ตั้งแต่การประกอบตัวตุ๊กตา การแต่งหน้า ไปจนถึงการตัดเย็บชุด แต่ความพร้อมของการสาธิตอาจขึ้นอยู่กับช่วงเวลาทำงานของช่าง

 

ตอบ: หากต้องการเดินชมเฉพาะนิทรรศการหลักและถ่ายรูปเล็กน้อย ควรเผื่อเวลาประมาณ 1 ชั่วโมง แต่ถ้าต้องการชมรายละเอียดตุ๊กตาแต่ละชุดอย่างเต็มที่ รวมทั้งพูดคุยกับเจ้าหน้าที่และแวะซื้อของที่ระลึก ควรเผื่อเวลาอย่างน้อย 1.5–2 ชั่วโมง

 

ตอบ: ไม่มีรถประจำทางวิ่งถึงหน้าพิพิธภัณฑ์โดยตรง ทางเลือกที่สะดวกคือการเหมารถสองแถว เหมารถตู้ หรือใช้บริการรถรับจ้างจากตัวเมืองเชียงใหม่ โดยควรตกลงราคาไป–กลับให้เรียบร้อยก่อนออกเดินทาง หรือรวมสถานที่แห่งนี้ไว้ในโปรแกรมเที่ยวสันป่าตองและลำพูนในวันเดียวกัน