งานทอดผ้าป่ากลางน้ำ

Rating: 3.8/5 (4 votes)

วันเปิดทำการ: ช่วงเทศกาลลอยกระทง เดือนพฤศจิกายนของทุกปี 

เวลาเปิดทำการ: ตลอดทั้งวันและกลางคืน ตามกำหนดกิจกรรมในแต่ละปี

 

งานทอดผ้าป่ากลางน้ำ จังหวัดระยอง เป็นงานประเพณีสำคัญของชุมชนลุ่มน้ำประแสที่สืบทอดกันมานานกว่าศตวรรษ และยังคงความเป็นเอกลักษณ์หนึ่งเดียวในประเทศไทยที่ไม่สามารถหาพบได้ที่อื่น พิธีกรรมที่จัดขึ้นบนเรือกลางลำน้ำประแสร์สะท้อนทั้งความศรัทธาในพระพุทธศาสนา วิถีชีวิตคนริมแม่น้ำ และพลังความสามัคคีของชุมชนได้อย่างงดงามและทรงคุณค่า

 

ประวัติความเป็นมาของงานทอดผ้าป่ากลางน้ำเชื่อมโยงกับวิถีชีวิตการเดินเรือของชาวบ้านในสมัยโบราณ เนื่องจากพื้นที่ปากน้ำประแสในอดีตเป็นชุมชนประมงและการค้าทางน้ำ การเดินทางไปวัดทำบุญเป็นเรื่องยาก ชาวบ้านจึงคิดวิธีนำพุ่มผ้าป่าลงเรือไปจัดพิธีบนลำน้ำ เพื่อให้ทุกครัวเรือนได้มีโอกาสร่วมบุญพร้อมกันโดยไม่ติดขัด นับแต่นั้นมาประเพณีนี้ก็ถูกสืบทอดต่อเนื่องเรื่อยมาจนถึงปัจจุบัน กลายเป็นเอกลักษณ์ที่ผสมผสานความเชื่อ ความศรัทธา และความผูกพันของผู้คนกับสายน้ำประแสได้อย่างลึกซึ้ง

 

ความโดดเด่นของงานนี้อยู่ที่ “พุ่มผ้าป่า” ซึ่งชาวบ้านจะนำกิ่งไม้พื้นถิ่น เช่น ต้นฝาดหรือต้นโปรง มาทำเป็นโครงพุ่ม แล้วประดับตกแต่งด้วยธนบัตรและเครื่องไทยธรรมตามศรัทธา แต่ละบ้านจะตั้งพุ่มไว้ริมท่าเรือหรือริมคลองหน้าบ้าน เมื่อถึงวันงานจะมีการชักลากพุ่มเหล่านี้ออกไปกลางแม่น้ำประแสร์ รวมตั้งเรียงรายบนเรือหรือแพลอยน้ำเป็นทิวแถว สร้างภาพที่งดงามแปลกตา เมื่อพระสงฆ์นั่งเรือมาประกอบพิธีกรรมกลางลำน้ำ เสียงสวดมนต์ผสานกับเสียงคลื่นและสายลม สร้างบรรยากาศศักดิ์สิทธิ์ที่ตราตรึงใจผู้เข้าร่วมงานทุกคน

 

พิธีกรรมทอดผ้าป่ากลางน้ำแบ่งออกเป็นหลายขั้นตอน เริ่มจากการเตรียมพุ่มผ้าป่า การตั้งขบวนเรือ และการอัญเชิญองค์ผ้าป่าลงลำน้ำ จากนั้นจึงเข้าสู่พิธีทางศาสนา โดยพระสงฆ์จะขึ้นเรือเพื่อเจริญพระพุทธมนต์และทำพิธีรับถวายผ้าป่า ท่ามกลางผู้คนที่ยืนเฝ้าริมสองฝั่งแม่น้ำพร้อมเปล่งเสียง “สาธุ” ไปพร้อมกัน เสร็จแล้วจึงมีการถวายเครื่องไทยธรรมและสิ่งของจำเป็นแก่พระสงฆ์ ก่อนจะลอยเรือเวียนรอบแม่น้ำเป็นสัญลักษณ์ของการแผ่บุญกุศลออกไปอย่างกว้างไกล

 

นอกจากพิธีกรรมทางศาสนาแล้ว งานทอดผ้าป่ากลางน้ำยังเป็นเทศกาลชุมชนที่เต็มไปด้วยกิจกรรมบันเทิงและการละเล่นพื้นบ้าน ช่วงกลางวันมีการแข่งขันเรือยาวที่เป็นกีฬาประจำถิ่น แข่งขันมวยทะเลที่เรียกเสียงหัวเราะ ดำน้ำทนเพื่อโชว์ความแข็งแรง การประกวดเรือแฟนซีที่แต่ละหมู่บ้านตกแต่งเรืออย่างวิจิตรสวยงาม พร้อมขบวนกองเชียร์ที่ส่งเสียงเชียร์อย่างสนุกสนาน ส่วนในช่วงกลางคืน งานจะคึกคักด้วยมหรสพสมโภช มีการแสดงดนตรีลูกทุ่งชื่อดัง คอนเสิร์ต การประกวดเทพี และเวทีแสดงของเยาวชนในท้องถิ่น

 

สิ่งเหล่านี้ทำให้งานทอดผ้าป่ากลางน้ำไม่เพียงแต่เป็นพิธีกรรมทางศาสนา แต่ยังเป็นศูนย์รวมของความสุข ความบันเทิง และการมีส่วนร่วมของทุกคนในสังคม ตั้งแต่เด็กจนถึงผู้สูงอายุ ทุกคนล้วนมีบทบาท ตั้งแต่การจัดเตรียมพุ่มผ้าป่า จัดขบวนเรือ จัดการแสดง ไปจนถึงการต้อนรับนักท่องเที่ยว ความร่วมแรงร่วมใจนี้ทำให้งานกลายเป็นสัญลักษณ์ของความสามัคคีที่ยังคงแข็งแกร่งในยุคปัจจุบัน

 

ในเชิงเศรษฐกิจ งานทอดผ้าป่ากลางน้ำยังมีบทบาทสำคัญในการสร้างรายได้ให้แก่ชุมชน ช่วงงานจะมีนักท่องเที่ยวหลั่งไหลมาจำนวนมาก ร้านค้า ร้านอาหาร และที่พักในพื้นที่ได้รับอานิสงส์โดยตรง พ่อค้าแม่ค้านำอาหารพื้นบ้าน ขนมไทย ของที่ระลึก และสินค้าชุมชนมาจำหน่าย ทำให้บรรยากาศคึกคักและเป็นแหล่งกระจายรายได้ที่ช่วยพัฒนาท้องถิ่น นอกจากนี้ การที่งานนี้ได้รับการโปรโมทในระดับจังหวัดและประเทศ ยังทำให้ชุมชนปากน้ำประแสกลายเป็นจุดหมายท่องเที่ยวที่ผู้คนรู้จักและอยากมาเยือนมากขึ้นทุกปี

 

สำหรับผู้ที่สนใจเข้าร่วมงาน สามารถเดินทางได้ทั้งรถยนต์ส่วนตัวและรถโดยสารสาธารณะ หากเดินทางด้วยรถยนต์จากกรุงเทพฯ ใช้เส้นทางถนนสุขุมวิท (ทางหลวงหมายเลข 3) มุ่งหน้าเข้าสู่จังหวัดระยอง ขับตรงสู่อำเภอแกลง แล้วเลี้ยวเข้าสู่ตำบลปากน้ำประแส ใช้เวลาประมาณ 3 ชั่วโมงครึ่งถึง 4 ชั่วโมง ส่วนการเดินทางด้วยรถโดยสาร สามารถขึ้นรถตู้หรือรถโดยสารประจำทางจากสถานีเอกมัยไปยังอำเภอแกลง แล้วต่อรถสองแถวหรือรถรับจ้างเข้าพื้นที่งานซึ่งมีป้ายบอกทางและเจ้าหน้าที่ท้องถิ่นคอยอำนวยความสะดวก

 

นอกจากเข้าร่วมงานแล้ว ผู้มาเยือนยังสามารถท่องเที่ยวสถานที่ใกล้เคียงได้หลายแห่ง เช่น ชุมชนปากน้ำประแสที่เต็มไปด้วยบ้านไม้เก่าแก่และวิถีชีวิตสงบเรียบง่าย ศูนย์อนุรักษ์ป่าชายเลนบ้านแสมภู่ที่ให้ความรู้ด้านระบบนิเวศและการเดินป่าชายเลน หาดแม่พิมพ์ที่มีชื่อเสียงเรื่องความสวยงามและเหมาะสำหรับการพักผ่อน รวมถึงแหล่งเรียนรู้เชิงประวัติศาสตร์อย่างอนุสรณ์เรือรบหลวงประแส ทั้งหมดนี้ช่วยเติมเต็มการเดินทางให้ได้ทั้งบุญ ศรัทธา และความประทับใจในธรรมชาติและวัฒนธรรมไปพร้อมกัน

 

 

ตอบ: งานจัดขึ้นทุกปีในช่วงเทศกาลลอยกระทง เดือนพฤศจิกายน แต่วันเวลาที่แน่นอนขึ้นอยู่กับการประกาศของเทศบาลตำบลปากน้ำประแส

 

ตอบ: เพราะชุมชนลุ่มน้ำประแสมีภูมิประเทศผูกพันกับลำน้ำและการเดินเรือมาตั้งแต่อดีต จึงปรับพิธีทอดผ้าป่าให้สอดคล้องกับวิถีชีวิตและกลายเป็นเอกลักษณ์เฉพาะถิ่น

 

ตอบ: นอกจากพิธีทอดผ้าป่ากลางน้ำแล้ว ยังมีแข่งเรือยาว มวยทะเล ดำน้ำทน การประกวดเรือแฟนซี กองเชียร์ และเวทีการแสดงดนตรีลูกทุ่งในตอนกลางคืน

 

ตอบ: ได้ นักท่องเที่ยวสามารถร่วมถวายผ้าป่า หรือนั่งชมพิธีบนฝั่ง ซึ่งจะมีพื้นที่จัดเตรียมไว้สำหรับผู้มาเยือน

 

ตอบ: เดินทางด้วยรถยนต์ใช้ถนนสุขุมวิท (ทล.3) เข้าสู่อำเภอแกลง แล้วต่อไปตำบลปากน้ำประแส ใช้เวลาประมาณ 3 ชั่วโมงครึ่ง–4 ชั่วโมง หากเดินทางด้วยรถโดยสารสามารถขึ้นจากสถานีเอกมัยไปแกลงแล้วต่อรถสองแถวเข้าพื้นที่

 

ตอบ: งานทอดผ้าป่ากลางน้ำเป็นศูนย์รวมศรัทธาและความสามัคคีของชุมชน อีกทั้งยังสร้างรายได้และส่งเสริมการท่องเที่ยวให้กับพื้นที่