Rating: 4.6/5 (5 votes)
วัดพงษ์
วันเปิดทำการ: ทุกวัน
เวลาเปิดทำการ: 08.00 - 17.00 น.
วัดพงษ์ เดิมทีวัดพงษ์มีชื่อว่า วัดปง ตั้งอยู่เขตบ้านหัวทุ่ง หมู่ที่ 9 ชาวบ้านเรียกว่าอารามบ้านม่อน ชาวบ้านที่ไปมำบุญอารามบ้านม่อน นั้นประกอบด้วยบ้านหัวทุ่ง บ้านห้วยจ๊วก บ้านห้วยฮ้อ ต่อมาได้ย้ายอารามบ้านม่อนมาสร้างที่ปากกองเก้าศรี
ปัจจุบันอยู่บริเวณบ้านนายาง หมู่ 7 บริเวณบ้านของอาจารย์พิน อินปาต๊ะและบ้านพ่อใจ เวชมะโน ต่อมาชุมชนต่างๆ ได้มีการขยับขยายเพิ่มมากขึ้นชาวบ้านจึงพร้อมใจกันย้ายอารามจากปากกองเก้าศรี มาสร้างอีกที่หนึ่งคือที่บ้านนายางใต้ (ปัจจุบันคือหมู่บ้านที่ 11)
บริเวณนั้นเป็นศาลาประจำหมู่ที่ 11 หลังจากนั้นชาวบ้านปง บ้านนายาง บ้านป่าค่า บ้านนาปหนง บ้านนาบอน ได้ปรึกษาหารือกันว่าจะสร้างขึ้นใหม่ที่ตรงข้ามกับพระธาตุจอมแจ้ง สันนิษฐานว่าวัดน่าจะอยู่คู่กับพระธาตุจอมแจ้ง ซึ่งปัจจุบันนี้ที่ดินอยู่ตรงข้ามกับพระธาตุจอมแจ้ง
สันนิษฐานว่าวัดน่าจะอยู่คู่กับพระธาตุจอมแจ้ง ซึ่งปัจจุบันนี้ที่ดินอยู่ตรงข้ามกับพระธาตุจอมแจ้งมีบุคคลภายนอกมาครอบครองเป็นเจ้าของ เพราะทางวัดไม่สามารถหาหลักฐาน น.ส.ก. หรือ สค.1 มายืนยันได้ และได้ย้ายมาสร้างวัดครั้งสุดท้าย ณ ที่ปัจจุบันนี้เพราะว่าคณะศรัทธาเห็นว่าเป็นพื้นที่เปียง (เป็นที่ราบ) ล้อมรอบไปด้วยป่าไม้ และมีสัตว์ป่ามากมาย
ต่อมามีชาวบ้านได้ไล่ล่าหมูป่า ได้รับบาดเจ็บออกมาตายที่ทุ่งนา ที่อยู่ทิศใต้ของวัด จึงเรียกว่าบ้านป่าค่าและบ้านนายาง เพราะว่ามีต้นมะค่าและต้นยางทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือและทิศใต้ของจังหวัดเป็นหนอง(บึง)มีปลาชุกชุม ชาวบ้านเรียกว่า โป๊หรือปง จึงตั้งชื่อว่าวัด ปง
ต่อมาการบริหารวัดและการติดต่อสื่อสารสะดวกขึ้น การส่งจดหมายเอกสารต่างๆ ของทางราชการติดขัด บางครั้งจดหมายไปลงที่ วัดบง อำเภอนาน้อย มีพระภิกษุรูปหนึ่งได้มีการเปลี่ยนชื่อวัด จากวัดปง เป้นวัดพงษ์จนถึงในปัจจุบันนี้
พระธาตุจอมแจ้ง ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกของวัดพงษ์ อยู่ในเขตบ้านปงหมู่ที่ 4 ต.บ่อแก้ว อ.นาหมื่น จ.น่าน มีเนื้อที่ประมาณ 2 ไร่เศษ เป็นพระธาตุประจำวัดพงษ์ สร้างขึ้นเมื่อใดไม่มีใครทราบได้ แต่มีผู้เฒ่าผู้แก่ไได้เล่าสืบต่อกันมาว่ามีพระภิกษุรูปหนึ่งซึ่งเป็นพระธุดวงค์ ได้เดินทางจากจังหวัดอุตรดิตถ์เดินทางตอนกลางคืน เดือนหงานหมายถึงบริเวณที่สร้างพระธาตุตอนรุ่งเช้า
จึงปักกลดปฏิษัติธรรมอยู่บริเวณนั้น ในตอนกลางคืนพระภิกษุรูปนั้น ได้เห็นดวงแก้วออกมา จากบริเวณที่สร้างพระธาตุและมีเรือเงินคำอยู่ใต้ดิน จึงสร้างพระธาตุครอบไว้ จึงได้ชื่อว่าพระธาตุจอมแจ้ง
ต่อมามีพระภิกษุชื่อว่า บุญหลงเดินทางมาจากอำเภอท่าปลาจังหวัดอุตรดิถ์ มาถึงที่พระธาตุจอมแจ้งเห็นพระธาตุจอมแจ้งเห็นพระธาตุชำรุดทรุดโทรม จึงได้ปรึกษาหารือกับผู้ใหญ่บ้านกรรมการและชาวบ้านปงและคณะสงฆ์ บูรณะขึ้นมาอีกครั้งหนึ่ง
งานนมัสการพระธาตุจอมแจ้ง จัดขึ้นในเดือนห้าเป็งของทุกปี(วันมาฆบูชา) จัดในวงแคบเฉพาะคณะศรัทธาวัดพงษ์เท่านั้น จึงไม่มีใครทราบว่าพระธษตุจอมแจ้งอยู่ที่ไหนมีความเป้นมาอย่างไร สมัยอดีตนั้นชาวบ้านได้จัดงานนมัสการ โดยมีการจุดบั้งไฟดอกไม้บูชาและสรงน้ำพระธาตุจอมแจ้ง
พระธาตุจอมแจ้ง ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของวัดพงษ์ ต้ังอยู่เลขที่ 30 บ้านปง หมู่ที่ 4 ตำบลบ่อแก้ว อำเภอนาหมื่น จังหวัดน่าน และได้กำหนดจัดให้มีประเพณีนมัสการพระธาตุจอมแจ้งในวันฆบูชาของทุกปีจะมีการจัดงานนมัสการพระธาตุฯ วัดพงษ์
ซึ่งกิจกรรมจะมีการทำบุญตักบาตร การปฏิบัติธรรม การเวียนเทียน กิจกรรมการการแสดงพื้นบ้าน สะล้อ ซอ ซึง การแสดงบนเวทีต่าง ๆ ขบวนแห่ครัวทานล้านนา การจุดบั้งไฟขึ้นเพื่อบูชาพระธาตุในตอนกลางวัน และจุดบั้งไฟดอกในตอนกลางคืน มีการจุดโคมลอยแบบดั้งเดิมโดยใช้ควันไฟ
หมวดหมู่: สถานที่ศักดิ์สิทธิ์
กลุ่ม: วัด
ปรับปรุงล่าสุด : 8 ปีที่แล้ว