อุทยานเขาแหลมหญ้า-หมู่เกาะเสม็ด

Rating: 2.5/5 (8 votes)

วันเปิดทำการ: ทุกวัน

เวลาเปิดทำการ: 06.00 – 18.00 น.

 

อุทยานแห่งชาติเขาแหลมหญ้า-หมู่เกาะเสม็ด เป็นหนึ่งในอุทยานแห่งชาติทางทะเลที่มีความงดงามและมีความสำคัญทางระบบนิเวศของประเทศไทย ตั้งอยู่ริมชายฝั่งทะเลอ่าวไทยด้านตะวันออกในจังหวัดระยอง ครอบคลุมพื้นที่ทั้งบนบกและในทะเลรวมกว่า 81,875 ไร่ หรือประมาณ 131 ตารางกิโลเมตร โดยมีพื้นที่น้ำทะเลมากถึงร้อยละ 94 ของพื้นที่ทั้งหมด ทำให้อุทยานแห่งนี้มีบทบาทสำคัญในการคุ้มครองทรัพยากรทางทะเล แนวปะการัง สัตว์น้ำ และชายฝั่งธรรมชาติที่มีคุณค่าอย่างยิ่งต่อระบบนิเวศ

 

ภูมิประเทศของอุทยานแห่งชาติเขาแหลมหญ้า-หมู่เกาะเสม็ดมีลักษณะผสมผสานระหว่างภูเขาหินแกรนิต เนินเขา และแนวชายฝั่งทะเลที่ทอดยาวไปถึงหมู่เกาะน้อยใหญ่ในทะเลระยอง โดยภูเขาที่สำคัญประกอบด้วยเขาเปล็ด เขาเทียน และเขาแหลมหญ้า ซึ่งมีระดับความสูงเฉลี่ยประมาณ 108 เมตรจากระดับน้ำทะเลปานกลาง พื้นที่ชายฝั่งมีโขดหินสลับหาดทรายสีขาวละเอียด โดยเฉพาะบริเวณหาดแม่รำพึงที่มีความยาวกว่า 12 กิโลเมตร นับเป็นชายหาดที่สวยงามและเป็นแนวกันชนธรรมชาติระหว่างทะเลกับแผ่นดิน

 

เกาะเสม็ดซึ่งเป็นเกาะหลักของอุทยานมีภูมิประเทศเป็นภูเขาเตี้ยและเนินสลับกับพื้นที่ราบ มีความยาวจากเหนือจรดใต้ราว 6,500 เมตร และกว้างที่สุดบริเวณตอนเหนือประมาณ 2,500 เมตร ด้านตะวันตกของเกาะมีความลาดชันสูงและมีแนวโขดหินมาก ส่วนด้านตะวันออกเป็นแนวหาดทรายขาวต่อเนื่อง เหมาะสำหรับการเล่นน้ำและพักผ่อนหย่อนใจ อ่าวสำคัญบนเกาะเสม็ดที่มีชื่อเสียง เช่น อ่าววงเดือน อ่าวไผ่ อ่าวพร้าว และอ่าวนวล ต่างเป็นพื้นที่ท่องเที่ยวที่มีความสวยงามโดดเด่นแตกต่างกันไป ทั้งในด้านบรรยากาศและกิจกรรมทางน้ำที่หลากหลาย

 

นอกจากเกาะเสม็ดแล้ว ยังมีเกาะบริวารอีกกว่า 11 เกาะในความดูแลของอุทยาน ได้แก่ เกาะกุฎี เกาะทะลุ เกาะกรวย เกาะจันทร์ เกาะมะขาม เกาะปลายตีน เกาะเกล็ดฉลาม เกาะท้ายค้างคาว เกาะยุ้งเกลือ และหินขาว โดยแต่ละเกาะมีลักษณะทางกายภาพแตกต่างกัน ทั้งเกาะหิน เกาะทราย และเกาะปะการัง เกาะกุฎีและเกาะทะลุเป็นแหล่งศึกษาธรรมชาติที่มีแนวปะการังน้ำตื้นที่อุดมสมบูรณ์ ส่วนเกาะจันทร์และเกาะปลายตีนเป็นแหล่งเพาะพันธุ์สัตว์น้ำชายฝั่งและที่อยู่อาศัยของนกทะเลหลากชนิด

 

ภูมิอากาศของอุทยานเป็นแบบมรสุมเขตร้อน มีฝนตกเฉลี่ยปีละประมาณ 1,500 มิลลิเมตร ช่วงเดือนพฤษภาคมถึงกันยายนจะได้รับอิทธิพลจากมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ ทำให้เกิดคลื่นลมแรงและฝนตกชุก ส่งผลให้ไม่สามารถเดินทางไปเกาะบางแห่งได้ในบางช่วง ส่วนระหว่างเดือนธันวาคมถึงมีนาคมเป็นช่วงมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือ ซึ่งบางวันอาจมีลมแรงหรือฝนตกหนัก อุณหภูมิเฉลี่ยตลอดปีประมาณ 29 องศาเซลเซียส โดยมีเดือนมีนาคมถึงมิถุนายนเป็นช่วงอากาศร้อนที่สุด และเดือนพฤศจิกายนถึงมกราคมเป็นช่วงที่อากาศเย็นสบาย เหมาะสำหรับการท่องเที่ยวที่สุด

 

ลักษณะภูมิประเทศและภูมิอากาศดังกล่าวส่งผลให้พื้นที่อุทยานแห่งนี้มีความหลากหลายของระบบนิเวศอย่างยิ่ง ทั้งบนบกและใต้ทะเล ป่าบนบกประกอบด้วยป่าดงดิบแล้งและป่าชายหาดที่กระจายอยู่ตามลักษณะของดินและความเค็ม ส่วนใต้ทะเลมีแนวปะการังที่สมบูรณ์จำนวนมาก เป็นแหล่งอนุบาลของสัตว์น้ำชายฝั่งและสัตว์ทะเลหลายชนิด

 

ป่าดงดิบแล้งเป็นสังคมพืชที่พบมากที่สุดทั้งบนฝั่งและบนเกาะ โดยเฉพาะบริเวณเขาแหลมหญ้า เขาเปล็ด และเขาเทียน ลักษณะป่าโปร่งไม่หนาทึบ เนื่องจากเคยมีการใช้พื้นที่ทำไม้ในอดีต พันธุ์ไม้เด่น ได้แก่ ตะแบกเปลือกบาง ประดู่เลือด โมกมัน มะเดื่อ มะเม่า หว้า เข็มป่า มะนาวป่า และเอื้องม้าลาย ส่วนป่าชายหาดเป็นพืชที่ขึ้นตามแนวชายฝั่ง ดินทรายจัด ได้รับไอเกลือจากทะเล พันธุ์ไม้เด่น เช่น โพทะเล หูกวาง สนทะเล เตยทะเล และผักบุ้งทะเล ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการป้องกันการกัดเซาะชายฝั่งและเป็นที่อยู่อาศัยของสัตว์ขนาดเล็ก

 

นอกจากความอุดมสมบูรณ์ของพืชพรรณแล้ว ยังมีสัตว์ป่าหลากหลายชนิดที่อาศัยอยู่ในเขตอุทยาน จากการสำรวจพบสัตว์มีกระดูกสันหลังไม่น้อยกว่า 144 ชนิด เช่น ลิงแสม กระรอกหลากสี ค้างคาวแม่ไก่เกาะ เหยี่ยวนกเขาชิครา นกยางทะเล นกแซงแซวปากกา นกเอี้ยงสาริกา และงูสิงหางลาย ส่วนสัตว์เลื้อยคลานและสัตว์สะเทินน้ำสะเทินบกที่พบบ่อย ได้แก่ ตะกวด เหี้ย กิ้งก่าบินหัวแดง คางคกบ้าน และอึ่งอ่างบ้าน ความหลากหลายเหล่านี้สะท้อนถึงระบบนิเวศบนบกที่ยังคงสมบูรณ์และได้รับการดูแลอย่างต่อเนื่อง

 

ในส่วนของทรัพยากรใต้ทะเล อุทยานแห่งชาติเขาแหลมหญ้า-หมู่เกาะเสม็ดมีแนวปะการังน้ำตื้นที่มีความอุดมสมบูรณ์สูง โดยเฉพาะบริเวณรอบเกาะเสม็ด เกาะกุฎี และเกาะทะลุ แนวปะการังที่พบ ได้แก่ ปะการังโต๊ะ ปะการังพุ่มไม้ ปะการังโขด ปะการังสมอง และปะการังอ่อนหลายชนิด นอกจากนี้ยังมีสัตว์ทะเลที่หลากหลาย เช่น ดอกไม้ทะเล ปลาการ์ตูน ปลาผีเสื้อลายแปดเส้น ปลาสินสมุทรลายน้ำเงิน ปลานกแก้ว เม่นหนามดำ และหอยมือเสือ ซึ่งทั้งหมดเป็นตัวชี้วัดถึงความสมบูรณ์ของระบบนิเวศทางทะเลและคุณภาพน้ำในพื้นที่

 

อุทยานแห่งชาติเขาแหลมหญ้า-หมู่เกาะเสม็ดไม่ได้มีเพียงคุณค่าเชิงนิเวศเท่านั้น แต่ยังเป็นจุดหมายท่องเที่ยวสำคัญของจังหวัดระยองและภาคตะวันออก โดยกิจกรรมท่องเที่ยวที่ได้รับความนิยม ได้แก่ การเดินศึกษาธรรมชาติบนทางเดินสะพานไม้ชมวิวเขาแหลมหญ้า ซึ่งสามารถมองเห็นทะเลในมุมกว้างแบบพาโนรามา การชมพระอาทิตย์ตกในยามเย็นที่ปลายแหลม การดำน้ำตื้นชมปะการังรอบเกาะกุฎีและเกาะทะลุ การพายเรือคายักชมแนวชายฝั่ง รวมทั้งการพักผ่อนที่ชายหาดแม่รำพึงซึ่งอยู่ใกล้ที่ทำการอุทยาน

 

การเดินทาง ไปยังอุทยานสามารถทำได้ทั้งทางบกและทางทะเล หากเดินทางจากกรุงเทพฯ สามารถใช้เส้นทางหลวงหมายเลข 3 (ถนนสุขุมวิท) ผ่านจังหวัดชลบุรีและพัทยา มุ่งหน้าสู่จังหวัดระยอง ระยะทางประมาณ 220 กิโลเมตร หรือใช้ทางหลวงหมายเลข 36 ซึ่งจะแยกจากถนนสุขุมวิทบริเวณหลักกิโลเมตรที่ 136 ทำให้ระยะทางสั้นลงประมาณ 35 กิโลเมตร เมื่อถึงตัวเมืองระยองแล้วให้ขับต่อไปอีกประมาณ 12 กิโลเมตร ก่อนเลี้ยวขวาที่หลักกิโลเมตรที่ 231 เข้าสู่บ้านเพ จากนั้นตรงต่อไปประมาณ 2 กิโลเมตรจะถึงที่ทำการอุทยาน

 

หากต้องการเดินทางไปยังเกาะเสม็ด สามารถขึ้นเรือโดยสารได้ที่ท่าเรือบ้านเพ ซึ่งมีให้บริการหลายรอบตั้งแต่เวลา 06.00–17.00 น. ใช้เวลาเดินทางประมาณ 30 นาทีต่อเที่ยว เรือจะเทียบท่าที่ท่าเรือด้านเหนือของเกาะหรือบริเวณอ่าววงเดือนและอ่าวพร้าว สำหรับผู้ที่ต้องการความสะดวกและรวดเร็วสามารถใช้บริการเรือเร็วส่วนตัวซึ่งมีให้บริการโดยผู้ประกอบการท้องถิ่นในบริเวณบ้านเพเช่นกัน

 

ภายในอุทยานมีสิ่งอำนวยความสะดวกพื้นฐานครบถ้วน ทั้งลานจอดรถ ห้องน้ำ จุดบริการนักท่องเที่ยว ลานกางเต็นท์ และบ้านพักของอุทยาน รวมทั้งเส้นทางศึกษาธรรมชาติที่จัดทำไว้อย่างเป็นระบบ เพื่อให้ผู้มาเยือนได้เรียนรู้และสัมผัสกับธรรมชาติอย่างใกล้ชิดโดยไม่กระทบต่อสิ่งแวดล้อม การท่องเที่ยวในเขตอุทยานยังคงเน้นแนวทางการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ ซึ่งนักท่องเที่ยวต้องปฏิบัติตามกฎระเบียบอย่างเคร่งครัด เช่น ไม่ทิ้งขยะ ไม่รบกวนสัตว์ป่า และไม่ทำลายแนวปะการัง

 

ในด้านการอนุรักษ์ อุทยานได้ดำเนินมาตรการเฝ้าระวังและฟื้นฟูระบบนิเวศทางทะเลอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะการฟื้นฟูแนวปะการังที่เสื่อมโทรมจากกิจกรรมการท่องเที่ยวและมลภาวะ การควบคุมจำนวนเรือท่องเที่ยวให้อยู่ในระดับที่ไม่เกินขีดความสามารถของพื้นที่ รวมถึงการจัดกิจกรรมปล่อยพันธุ์สัตว์น้ำและรณรงค์เก็บขยะชายหาดร่วมกับชุมชนท้องถิ่น ซึ่งถือเป็นความร่วมมือที่สำคัญในการรักษาความสมดุลระหว่างการท่องเที่ยวและการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ

 

นอกจากนี้ อุทยานแห่งชาติเขาแหลมหญ้า-หมู่เกาะเสม็ดยังเป็นพื้นที่ศึกษาธรรมชาติสำหรับนักเรียน นักศึกษา และผู้สนใจทั่วไป โดยมีเจ้าหน้าที่ให้คำแนะนำและจัดกิจกรรมให้ความรู้เกี่ยวกับระบบนิเวศชายฝั่งและการดูแลสิ่งแวดล้อม ผู้มาเยือนสามารถเรียนรู้ได้ทั้งจากการสังเกตธรรมชาติจริงและจากศูนย์บริการข้อมูลที่จัดแสดงนิทรรศการเกี่ยวกับประวัติและทรัพยากรของอุทยาน

 

ด้วยความงดงามของธรรมชาติทั้งบนบกและใต้ทะเล ประกอบกับการบริหารจัดการที่เน้นการอนุรักษ์ควบคู่กับการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน ทำให้อุทยานแห่งชาติเขาแหลมหญ้า-หมู่เกาะเสม็ดเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่มีคุณค่าและเหมาะสมสำหรับผู้ที่ต้องการสัมผัสความสงบงามของทะเลตะวันออกอย่างแท้จริง ทั้งยังเป็นตัวอย่างของการพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวโดยไม่ละทิ้งความสมดุลของธรรมชาติและมนุษย์

 

 

ตอบ: เปิดให้เข้าชมทุกวัน ตั้งแต่เวลา 06.00 – 18.00 น.

 

ตอบ: การเดินทางบนสะพานไม้ชมวิวเขาแหลมหญ้า การชมพระอาทิตย์ตก การดำน้ำชมปะการัง และการพักผ่อนบริเวณหาดแม่รำพึง

 

ตอบ: ใช้เวลาเดินทางโดยเรือประมาณ 30 นาทีต่อเที่ยว มีเรือให้บริการทุกวันตั้งแต่ 06.00 – 17.00 น.

 

ตอบ: มีบ้านพักและลานกางเต็นท์ให้บริการโดยอุทยาน รวมถึงรีสอร์ตเอกชนในพื้นที่ใกล้เคียง

 

ตอบ: ช่วงที่เหมาะสมที่สุดคือระหว่างเดือนพฤศจิกายนถึงเดือนพฤษภาคม ซึ่งเป็นฤดูที่ทะเลสงบและอากาศเย็นสบาย

 

ตอบ: จุดดำน้ำยอดนิยม ได้แก่ บริเวณเกาะกุฎี เกาะทะลุ และรอบเกาะเสม็ด

 

ตอบ: มีการจำกัดจำนวนเรือท่องเที่ยว ควบคุมขยะทะเล ฟื้นฟูแนวปะการัง และรณรงค์ให้นักท่องเที่ยวงดใช้พลาสติกแบบใช้ครั้งเดียว

 

ตอบ: มีค่าธรรมเนียมเข้าชม ผู้ใหญ่ 40 บาท เด็ก 20 บาท (อาจมีการเปลี่ยนแปลงตามประกาศกรมอุทยาน)