วัดหัวข่วง

Rating: 2.9/5 (23 votes)

วันเปิดทำการ: ทุกวัน

เวลาเปิดทำการ: 08.00 - 17.00 น.

 

วัดหัวข่วง เลขที่ 151 ประตูม้า ตำบลเวียงเหนือ อำเภอเมืองลำปาง จังหวัดลำปาง รหัสไปษณีย์ 52100 เนื้อที่ 7 ไร่ 11 ตารางวา วัดราษฎร์ มหานิกาย ได้รับอนุญาตตั้งเป็นวัด พ.ศ. 2310 ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา พ.ศ. 2355 พระครูสุธรรมาจารวัตร อาจารธมฺโม เจ้าอาวาสวัดหัวข่วง

 

วิหารวัดหัวข่วง เป็นวิหารทรงพื้นเมือง สร้างในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น สมัยที่ชาวเชียงแสนถูกกวาดต้อนในจังหวัดลำปาง วิหารวัดหัวข่วงเป็นวิหารเครื่องไม้ศิลปกรรมของล้านนามีความเกี่ยวข้องกับเหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์ในฐานะที่ผู้สร้างวิหารหลังนี้คือ ราษฎรที่ถูกกวาดต้อนมาจากเมืองเชียงแสน (เป็นอำเภอหนึ่งในจังหวัดเชียงรายในปัจจุบัน)

 

ตั้งแต่สมัยต้นรัตนโกสินทร์ แบบแผนทางศิลปกรรมของวิหารวัดหัวข่วง นอกจากจะเป็นที่ประจักษ์พยานของเหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์ดังกล่าวแล้ว ยังอาจใช้เป็นที่ศึกษาด้านศิลปกรรมล้านนาที่แตกต่างกันออกไปแต่ละท้องถิ่น ซึ่งปัจจุบันภายในอำเภอเชียงแสน จังหวัดเชียงราย มีศิลปกรรมพื้นเมืองแบบแผนของตนเองเหลืออยู่น้อยมาก จึงอาจจะใช้วิหารหลังนี้เป็นที่ศึกษาแทนได้

 

วิหารวัดหัวข่วง ประกาศขึ้นทะเบียนและกำหนดขอบเขตในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 97 ตอนที่ 159 ลงวันที่ 14 ตุลาคม 2523

พระพุทธรูปปางมารวิชัย วัดหัวข่วง ลักษณะทั่วไปคล้ายคลึงกับพระเจ้าทองทิพย์ เฉพาะพระพักตร์แสดงให้เห็นถึงอิทธิพลผสมผสานระหว่างศิลปะทั้งสองรูปแบบที่กล่าวมาแล้ว ส่วนชายจีวรที่ยาวมาจรดบั้นพระองค์แลดูสั้นกว่าปกติ อาจจะเป็นเพราะการยืดส่วนบั้นพระองค์ให้สูงขึ้นรับกับพระวรกายที่เพรียวบาง เช่นเดียวกับ พระพุทธรูปปางมารวิชัย วัดพระธาตุช้างค้ำวรวิหาร พระพุทธรูปทั้งสององค์นี้มีอายุราวครึ่งแรกของพุทธศตรววษที่ 21

 

พระพุทธรูปปางสมาธิ วัดหัวข่วง ลักษณะพระพักตร์รูปไข่ พระขนงโก่ง พระเนตรเล็กเหลือบต่ำ พระนาสิกโด่ง พระโอษฐ์เล็กยาว ขมวดพระเกศาใหญ่ พระรัศมีเป็นเปลวแหลม ครองจีวรห่งเฉียง และเห็นยอดพระถันข้างเดียว ชายจีวรตัดตรง ฐานหน้ากระดานมน มีขา 3 ขา

 

เจดีย์วัดหัวข่วง ตั้งอยู่ในบริเวณวัดหัวข่วง ตำบลในเวียง อำเภอเมืองน่าน จังหวัดน่าน ลักษณะเป็นเจดีย์ทรงปราสาทหรือเรืองทอง อิทธิพล ศิลปะล้านนา ฐานล่างทำเป็นหน้ากระดานสี่เหลี่ยม รับฐานบัวลูกแก้ว 2 ชั้น มีชั้นหน้ากระดานคั่นกลาง

 

ฐานบัวลูกแก้วชั้นบน ย่อเก็จรับกับเรือนธาตุ ไปจรดชั้นบัวถลาใต้องค์ระฆังส่วนเรือนธาตุมีซุ้มจรมันด้านละซุ้ม ประดิษฐานพระพุทธรูปปางมารวิชัยสำริด ที่มุมผนังทั้งสองข้างปั้นเป็นรูปเทวดาทรงเครื่องยืนพนมมือ เหนือชั้นอัสดงตอนสุดเรือนธาตุเป็นชั้นบัวถลาซ้อนกัน 3 ชั้น

 

องค์ระฆัง มีขนาดเล็กไม่มีบัลลังก์ ลักษณะของรูปทรง โดยส่วนรวมคล้ายกับเจดีย์วัดโลกโมลี อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ ซึ่งสร้างขึ้นระหว่าง รัชกาลพระเมืองเกษเกล้า ร่วมพ.ศ. 2๐71 แต่ส่วนฐานล่างและชั้นบัวถลาของเจดีย์นี้ยึดสูงขึ้น ทำให้มีลักษณะเรียวสูงกว่า แสดงถึงพัฒนาการทรงรูปแบบที่ช่างเมืองน่าน ดัดแปลงนำมาใช้ในระยะหลัง ซึ่งคงมีอายุไม่เก่าไปกว่าครึ่งแรกของพุทธศตวรรษ ที่ 22