อนุสาวรีย์พ่อขุนศรีอินทราทิตย์

อนุสาวรีย์พ่อขุนศรีอินทราทิตย์ ตั้งอยู่ที่วัดคุ้งวารี ตำบลย่านยาว อำเภอสวรรคโลก จังหวัดสุโขทัย ปัจจุบันมีอายุ 48 ปี นับตั้งแต่สร้างในปี พ.ศ. 2517 อนุสาวรีย์นี้สร้างขึ้นเพื่อสดุดีและเชิดชูเกียรติพ่อขุนศรีอินทราทิตย์ ผู้เป็นปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์พระร่วงและผู้ก่อตั้งอาณาจักรสุโขทัย ซึ่งถือเป็นต้นราชวงศ์และปฐมกษัตริย์แห่งราชอาณาจักรไทย โดยพระองค์ทรงมีคุณานุคุณอันประเสริฐยิ่งแก่ชาวไทย

 

จากหลักฐานทางประวัติศาสตร์และภูมิศาสตร์ บริเวณวัดคุ้งวารีเป็นสถานที่สำคัญเชิงยุทธศาสตร์ เนื่องจากพ่อขุนศรีอินทราทิตย์ หรือที่รู้จักในขณะนั้นว่า พ่อขุนบางกลางหาว ได้นำกองทัพมาพักแรมก่อนที่จะยกพลเข้าโจมตีขอมสมาดโขลญลำพง ซึ่งขณะนั้นปกครองสุโขทัยร่วมกับพ่อขุนผาเมืองเจ้าเมืองราด โดยใช้เมืองศรีสัชนาลัยและบางขลังเป็นฐานกำลัง หลังจากเข้มแข็งแล้วร่วมกันปราบขอมสมาดโขลญลำพงและยึดสุโขทัยได้สำเร็จ

 

หลังจากชัยชนะ พ่อขุนผาเมืองได้อภิเษกพ่อขุนบางกลางหาวกับนางเสือง พระขนิษฐาของพระองค์ และสถาปนาให้ครองกรุงสุโขทัยประมาณพุทธศักราช 1781 ซึ่งถือเป็นจุดเริ่มต้นของราชอาณาจักรไทย พ่อขุนศรีอินทราทิตย์มีพระราชโอรส 3 พระองค์ พระราชธิดา 2 พระองค์ พระราชโอรสองค์ใหญ่สิ้นพระชนม์ตั้งแต่ยังทรงพระเยาว์ พระราชโอรสองค์ที่ 2 คือพ่อขุนบาลเมือง และองค์ที่ 3 คือพ่อขุนรามคำแหง ซึ่งเป็นกษัตริย์ผู้ทรงพระเกียรติยศยิ่ง

 

พระบรมราชานุสาวรีย์สร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2517 โดยกรมศิลปากร ประดิษฐานอยู่ที่วัดคุ้งวารี เพื่อรำลึกถึงและเชิดชูเกียรติพ่อขุนศรีอินทราทิตย์ ทุกปีจะมีการจัดงานประจำปีบวงสรวงดวงพระวิญญาณพ่อขุนศรีอินทราทิตย์ในวันที่ 15-16 มกราคม ซึ่งเป็นพิธีที่ชาวสวรรคโลกและผู้ศรัทธามาร่วมสักการะเพื่อแสดงความเคารพ

 

ลักษณะการก่อสร้างของพระบรมราชานุสาวรีย์เป็นท่ายืน พระพักตร์มองตรงไปข้างหน้า พระหัตถ์ขวาถือคันธนู พระหัตถ์ซ้ายจับลูกธนู หลังสะพายดาบและกระบอกลูกธนู หล่อด้วยโลหะรมดำ ประทับบนแท่นสูง มีเครื่องสักการบูชาอยู่ด้านข้าง สะท้อนถึงความเข้มแข็ง ความเป็นนักรบ และความศักดิ์สิทธิ์ของพระองค์

 

เรื่องราวอัศจรรย์ของพระบรมราชานุสาวรีย์เริ่มขึ้นในวันที่ 14 เมษายน พ.ศ. 2517 เวลา 05.30 น. ขณะอัญเชิญพระบรมราชานุสาวรีย์ขึ้นประทับรถยนต์ที่หน้ากรมศิลปากร กรุงเทพมหานคร เกิดฝนตกอย่างไม่คาดคิด ทั้งที่วันที่ 13 เมษายน อากาศร้อนจัดและไม่มีฝนตก เมื่อขบวนอัญเชิญมาถึงจังหวัดกำแพงเพชร รถที่ประทับพระบรมราชานุสาวรีย์ส่ายไปมา พนักงานขับรถไม่สามารถควบคุมได้ จึงต้องหยุดและให้พระครูประศาสน์พุทธิคุณ อดีตเจ้าอาวาส จุดธูปบอกกล่าวเพื่อให้เดินทางปลอดภัย

 

เมื่อถึงจังหวัดสุโขทัย ขบวนรถทั้ง 23 คันเกิดเครื่องยนต์ดับทั้งหมด พระครูประศาสน์พุทธิคุณจึงทำพิธีบอกกล่าวอีกครั้ง และนำขบวนแห่รอบศาลพระแม่ย่า พร้อมจุดธูปเทียนสักการะ หลังจากนั้นในวันที่ 15 เมษายน เวลา 10.00 น. คณะกรรมการได้อัญเชิญพระบรมราชานุสาวรีย์ขึ้นประทับบนแท่นด้วยรถยก แต่พบว่าลงได้เพียงสามมุม อีกมุมหนึ่งไม่เข้าพอดี คนงานเหน็ดเหนื่อยจึงหยุดพักและหลังกลับมาดู พบว่าพระบรมราชานุสาวรีย์ลงบนแท่นอย่างเรียบร้อยเอง สร้างความอัศจรรย์ใจแก่คณะกรรมการ

 

นอกจากนี้ ยังมีเหตุการณ์อัศจรรย์เกิดขึ้นกับกรรมการเหล่ากาชาดจังหวัดสุโขทัย ซึ่งเป็นเจ้าของโรงเรียนเสริมสวยสุณิสา ขณะกลับจากกิจกรรมเหล่ากาชาดประมาณ 21.00 น. ได้จ้างสามล้อจากจวนผู้ว่าราชการจังหวัดกลับไปยังโรงเรียน แต่คนขับสามล้อเกิดอาการผิดปกติและไม่สามารถควบคุมตัวเองได้ จนพูดออกมาว่า จังหวัดสุโขทัยไม่ได้บวงสรวงพ่อขุนศรีอินทราทิตย์ จึงขอให้แจ้งผู้ว่าราชการจังหวัดเพื่อจัดพิธีบูชาอย่างถูกต้อง คืนวันนั้น นายกเหล่ากาชาดและคณะกรรมการจึงนำธูปเทียนไปสักการะพระบรมราชานุสาวรีย์ ณ วัดคุ้งวารี ซึ่งทั้งคนขับสามล้อ เจ้าของโรงเรียน และคณะกรรมการต่างไม่เคยเห็นพระบรมราชานุสาวรีย์มาก่อน ทำให้เรื่องราวนี้เป็นอัศจรรย์ที่สะท้อนถึงความศักดิ์สิทธิ์และความรักในแผ่นดินของพ่อขุนศรีอินทราทิตย์

 

อนุสาวรีย์พ่อขุนศรีอินทราทิตย์จึงเป็นทั้งสัญลักษณ์ทางประวัติศาสตร์และเครื่องหมายของความศรัทธา ประชาชนชาวสุโขทัยและคนไทยทั่วไปยังคงเคารพนับถือ และพิธีบวงสรวงประจำปียังคงดำเนินต่อเนื่อง ทำให้พระองค์ยังคงอยู่ในความทรงจำของผู้คนอย่างยาวนาน