วัดพระสิงห์

วัดพระสิงห์ เป็นโบราณสถานที่ตั้งอยู่นอกกำแพงเมืองทางด้านทิศเหนือ ในเขตอรัญญิกของเมืองกำแพงเพชร ถือเป็นหนึ่งในสถานที่สำคัญที่สะท้อนความเจริญรุ่งเรืองของสังคมและวัฒนธรรมไทยโบราณในยุคสุโขทัย–อยุธยา แผนผังของวัดเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า หันหน้าไปทางทิศตะวันออก ซึ่งเป็นทิศที่สอดคล้องกับความเชื่อทางศาสนาพุทธ การวางผังนี้สะท้อนถึงความตั้งใจในการออกแบบพื้นที่สำหรับกิจกรรมทางศาสนาและพิธีกรรมอย่างรัดกุม

 

สิ่งก่อสร้างหลักภายในวัดส่วนใหญ่ก่อสร้างด้วย ศิลาแลง ซึ่งเป็นวัสดุก่อสร้างที่นิยมในยุคโบราณ เนื่องจากมีความทนทานต่อสภาพอากาศและง่ายต่อการแกะสลักลวดลายต่าง ๆ สิ่งก่อสร้างสำคัญภายในวัดสิงห์ ได้แก่ พระอุโบสถ และ เจดีย์ประธาน ซึ่งเป็นศูนย์กลางของการประกอบพิธีทางศาสนาและการปฏิบัติธรรม

 

พระอุโบสถ ของวัดสิงห์ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออก เป็นอาคารรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า ฐานชั้นล่างรองรับอาคารด้านบนเป็นแบบฐานบัวลูกแก้วอกไก่ มีผนังด้านข้างสูงประมาณ 0.90 เมตร ก่อด้วยศิลาแลง ส่วนชานชาลาด้านทิศตะวันออกประดับด้วยแท่นปูนปั้นรูป สิงห์ และ ทวารบาล แม้ปัจจุบันจะเหลือเพียงโกลนศิลาแลงของประติมากรรมเหล่านี้ แต่ก็ยังแสดงให้เห็นถึงฝีมือช่างฝีมือในยุคโบราณ

 

บนลานประทักษิณของพระอุโบสถ มี ฐานเสมาสำหรับปักใบเสมาหินชนวน จำนวน 8 ฐาน ใบเสมามีการสลักลวดลายพันธุ์พฤกษาในกรอบรูปสามเหลี่ยม ขอบใบเสมาแกะสลักเป็นแถวลายกระหนกปลายแหลม ซึ่งปัจจุบันจัดแสดงไว้ที่ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ กำแพงเพชร การมีฐานและใบเสมาเหล่านี้สะท้อนถึงพิธีกรรมทางศาสนาพุทธและความสำคัญของการกำหนดพื้นที่ศักดิ์สิทธิ์สำหรับผู้ประกอบพิธี

 

ภายในพระอุโบสถยังปรากฏ แท่นอาสน์สงฆ์ ที่แนวผนังด้านทิศใต้ และ แท่นชุกชี ซึ่งใช้สำหรับประดิษฐานพระพุทธรูปในอิริยาบถประทับนั่ง การออกแบบพื้นที่ภายในอุโบสถนี้สอดคล้องกับหลักธรรมและพิธีกรรมทางศาสนา โดยเน้นให้พระสงฆ์สามารถนั่งสวดมนต์และประกอบพิธีได้อย่างเป็นระเบียบ

 

ส่วน เจดีย์ประธาน ของวัดสิงห์ตั้งอยู่ทางด้านทิศตะวันตกของพระอุโบสถ เป็นเจดีย์บนฐานสี่เหลี่ยม ลักษณะเป็นฐานหน้ากระดานสี่เหลี่ยมต่อด้วยชั้นฐานบัว ที่ฐานสี่เหลี่ยมตอนล่างทำเป็นซุ้มสำหรับประดิษฐานพระพุทธรูปทั้ง 4 ทิศ องค์เจดีย์ก่อด้วยอิฐ ส่วนยอดเจดีย์หักพังจากกาลเวลา แต่จากหลักฐานภาพถ่ายเก่าและการขุดแต่งทางโบราณคดีพบ ชิ้นส่วนบัวปากระฆัง จึงสันนิษฐานว่าเจดีย์ประธานเดิมเป็น เจดีย์ทรงระฆังบนฐานสี่เหลี่ยม คล้ายกับเจดีย์ประธานของวัดกำแพงงาม ซึ่งสะท้อนถึงวิวัฒนาการสถาปัตยกรรมไทยในช่วงนั้น

 

วัดสิงห์ จึงไม่เพียงเป็นโบราณสถาน แต่ยังเป็นศูนย์รวมของศิลปกรรมและสถาปัตยกรรมไทยโบราณ ความปราดเปรื่องในงานช่างฝีมือปรากฏให้เห็นอย่างชัดเจน ทั้งในด้านการออกแบบฐานอาคาร การประดับประติมากรรม การสลักลายบนใบเสมา และการวางผังวัดอย่างมีระบบ ทุกองค์ประกอบเหล่านี้เป็นหลักฐานชั้นดีของความเจริญรุ่งเรืองของเมืองกำแพงเพชรในอดีต

 

นอกจากความสำคัญทางประวัติศาสตร์และศิลปกรรมแล้ว วัดสิงห์ยังเป็นสถานที่ท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมที่สำคัญของจังหวัดกำแพงเพชร นักท่องเที่ยวที่สนใจศึกษาประวัติศาสตร์ไทยและศิลปะสถาปัตยกรรมสามารถเข้าชมโบราณสถานแห่งนี้ พร้อมเรียนรู้เรื่องราวและพิธีกรรมที่เกิดขึ้นในอดีต

 

ด้วยเอกลักษณ์และความสำคัญในหลายมิติ วัดสิงห์จึงได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นหนึ่งใน อุทยานประวัติศาสตร์กำแพงเพชร การอนุรักษ์และศึกษาวัดสิงห์ไม่เพียงเป็นการรักษามรดกทางวัฒนธรรม แต่ยังช่วยสร้างความเข้าใจและความภาคภูมิใจในอดีตของเมืองกำแพงเพชร