อนุสาวรีย์พระยาพิชัยดาบหัก

อนุสาวรีย์พระยาพิชัยดาบหัก ตั้งอยู่บริเวณหน้าศาลากลางจังหวัดอุตรดิตถ์ เป็นสถานที่สำคัญที่สร้างขึ้นเพื่อเชิดชูเกียรติประวัติของพระยาพิชัยดาบหัก วีรบุรุษผู้กล้าหาญของชาวไทยในสมัยกรุงธนบุรี อนุสาวรีย์แห่งนี้ถือเป็นสัญลักษณ์ของความเสียสละ ความรักชาติ และความกล้าหาญที่ตราตรึงอยู่ในใจของประชาชนจนถึงปัจจุบัน พระยาพิชัยดาบหัก หรือที่รู้จักกันในชื่อ “ทองดีฟันขาว” เป็นนักรบคู่พระทัยของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช เมื่อครั้งดำรงตำแหน่งเจ้าเมืองพิชัย ท่านได้สร้างวีรกรรมอันยิ่งใหญ่ไว้ในหน้าประวัติศาสตร์ชาติไทย โดยเฉพาะเหตุการณ์ในปี พ.ศ. 2316 เมื่อกองทัพพม่ายกพลมาตีเมืองพิชัย พระยาพิชัยได้รวบรวมไพร่พลออกไปสกัดทัพพม่าที่ตำบลดอนเหว การรบในครั้งนั้นเป็นไปอย่างดุเดือดจนดาบคู่ใจของท่านข้างขวาหักไปหนึ่งเล่ม แต่พระยาพิชัยยังคงต่อสู้อย่างองอาจจนสามารถขับไล่กองทัพพม่าให้ล่าถอยกลับไปได้อย่างราบคาบ วีรกรรมครั้งนั้นทำให้ท่านได้รับสมญานามว่า “พระยาพิชัยดาบหัก” ซึ่งกลายเป็นที่รู้จักและกล่าวขานสืบมาจนถึงทุกวันนี้

 

อนุสาวรีย์พระยาพิชัยดาบหักได้รับการออกแบบและหล่อขึ้นโดยกรมศิลปากร เป็นรูปหล่อพระยาพิชัยในชุดนักรบสมัยกรุงธนบุรี ยืนสง่างามถือดาบหักอยู่ในมือขวาและอีกเล่มหนึ่งในมือซ้าย แสดงถึงความเด็ดเดี่ยวและความมุ่งมั่นในการปกป้องบ้านเมือง พิธีเปิดอนุสาวรีย์แห่งนี้จัดขึ้นเมื่อวันที่ 20 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2512 นับแต่นั้นเป็นต้นมา อนุสาวรีย์แห่งนี้ได้กลายเป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ที่ชาวอุตรดิตถ์และประชาชนจากทั่วทุกสารทิศต่างหลั่งไหลมากราบไหว้และแสดงความเคารพ เพื่อรำลึกถึงคุณงามความดีของพระยาพิชัยดาบหัก

 

บริเวณโดยรอบของอนุสาวรีย์ได้รับการจัดแต่งอย่างสวยงามและร่มรื่น เหมาะแก่การเดินชมและถ่ายภาพเป็นที่ระลึก อีกทั้งยังเป็นสถานที่จัดงานพิธีสำคัญต่าง ๆ ของจังหวัดอุตรดิตถ์ โดยเฉพาะในวันสำคัญทางประวัติศาสตร์ที่เกี่ยวข้องกับพระยาพิชัยดาบหัก ภายในบริเวณเดียวกันนี้ยังเป็นที่ตั้งของพิพิธภัณฑ์ดาบเหล็กน้ำพี้ใหญ่ที่สุดในโลก ซึ่งเป็นอีกหนึ่งจุดเด่นที่นักท่องเที่ยวไม่ควรพลาด ดาบเหล็กน้ำพี้เล่มนี้มีน้ำหนักถึง 557.8 กิโลกรัม ฝักดาบทำจากไม้ประดู่แกะสลัก ฝังลวดลายมุกและหุ้มปลอกเงินสลักลายอย่างวิจิตร ถือเป็นผลงานศิลปะที่แสดงให้เห็นถึงภูมิปัญญาและฝีมือของช่างไทยในอดีต เหล็กน้ำพี้เป็นเหล็กที่มีชื่อเสียงในด้านความแข็งแกร่งและคุณสมบัติพิเศษด้านอำนาจและสิริมงคล ชาวบ้านเชื่อกันว่าเหล็กน้ำพี้สามารถป้องกันภัยอันตรายและเสริมบารมีให้แก่ผู้ถือครอง ดาบเหล็กน้ำพี้จึงเป็นสัญลักษณ์ที่สะท้อนถึงพลังและจิตวิญญาณของนักรบไทยอย่างแท้จริง

 

นอกจากนี้ ยังมีพิพิธภัณฑ์พระยาพิชัยดาบหักซึ่งจัดแสดงข้อมูลและสิ่งของต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับประวัติชีวิตและวีรกรรมของพระยาพิชัยดาบหัก ภายในพิพิธภัณฑ์มีการจัดแสดงแบบจำลองสนามรบที่ถ่ายทอดเหตุการณ์สำคัญในการรบกับพม่า รวมถึงข้าวของเครื่องใช้และวิถีชีวิตของชาวเมืองอุตรดิตถ์ในสมัยอยุธยาตอนปลาย นักท่องเที่ยวจะได้เรียนรู้และสัมผัสกับเรื่องราวทางประวัติศาสตร์อย่างใกล้ชิด ผ่านการจัดแสดงที่เต็มไปด้วยรายละเอียดและความพิถีพิถัน อนุสาวรีย์พระยาพิชัยดาบหักจึงไม่ได้เป็นเพียงแค่สถานที่สำคัญทางประวัติศาสตร์เท่านั้น แต่ยังเป็นแหล่งเรียนรู้ที่ถ่ายทอดจิตวิญญาณของความรักชาติและความเสียสละให้คนรุ่นหลังได้อย่างลึกซึ้ง

 

การเดินทางมายังอนุสาวรีย์พระยาพิชัยดาบหักสะดวกสบายอย่างยิ่ง เนื่องจากตั้งอยู่ใจกลางเมืองอุตรดิตถ์ ห่างจากสถานีรถไฟอุตรดิตถ์เพียงประมาณ 1 กิโลเมตร นักท่องเที่ยวสามารถเดินทางด้วยรถยนต์ส่วนตัว รถโดยสารประจำทาง หรือจะเลือกโดยสารรถไฟเพื่อมาลงที่สถานีอุตรดิตถ์แล้วเดินทางต่อมายังอนุสาวรีย์ก็ได้เช่นกัน อีกทั้งยังอยู่ใกล้กับสถานที่ท่องเที่ยวสำคัญอื่น ๆ ในตัวเมืองอุตรดิตถ์ ไม่ว่าจะเป็นวัดพระบรมธาตุทุ่งยั้ง วัดพระแท่นศิลาอาสน์ และแหล่งท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมอื่น ๆ ที่สะท้อนถึงประวัติศาสตร์และวิถีชีวิตของผู้คนในพื้นที่ได้อย่างน่าสนใจ

 

จังหวัดอุตรดิตถ์นอกจากจะเป็นเมืองแห่งวีรกรรมของพระยาพิชัยดาบหักแล้ว ยังเป็นจังหวัดที่เต็มไปด้วยแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติและวัฒนธรรมที่หลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นน้ำตกที่งดงาม หมู่บ้านโบราณที่ยังคงวิถีชีวิตแบบดั้งเดิม หรือวัดวาอารามที่มีความเก่าแก่และทรงคุณค่า หากคุณเป็นผู้ที่ชื่นชอบการเดินทางเพื่อสัมผัสเรื่องราวทางประวัติศาสตร์ ค้นหาความหมายของความเสียสละและจิตวิญญาณนักสู้ อุตรดิตถ์คือจุดหมายปลายทางที่คุณไม่ควรพลาดในการเดินทางครั้งต่อไป