วัดนาตาขวัญ

Rating: 4.5/5 (4 votes)

วันเปิดทำการ: ทุกวัน

เวลาเปิดทำการ: 08.00 - 17.00 น.

  

วัดนาตาขวัญ เป็นวัดราษฎร์สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย ตั้งอยู่ในตำบลนาตาขวัญ อำเภอเมืองระยอง จังหวัดระยอง เนื้อที่ประมาณ 32 ไร่ แวดล้อมด้วยชุมชนเกษตรและสวนผลไม้ บรรยากาศสงบ เรียบง่าย วัดมีชื่อจากบุคคลสำคัญในท้องถิ่นคือตาขวัญ ผู้ศรัทธาที่มอบที่นาของตนเพื่อสร้างวัด ชาวบ้านจึงเรียกชื่อตามผู้บริจาค หลักฐานที่ปรากฏมีสองสายข้อมูลเกี่ยวกับช่วงเริ่มก่อตั้ง แหล่งหนึ่งกล่าวว่าก่อสร้างราวปลายกรุงศรีอยุธยาและมีพิธีผูกพัทธสีมาราว พ.ศ. 2270 อีกแหล่งระบุว่าการบริจาคที่ดินเกิดขึ้นใน พ.ศ. 2335 ก่อนพัฒนาสู่งานสถาปัตยกรรมหลักในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น ต่อมาใน พ.ศ. 2514 วัดได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา และพื้นที่สำคัญได้รับการประกาศเป็นโบราณสถานของชาติในราชกิจจานุเบกษา ทำให้วัดเป็นทั้งศูนย์รวมศรัทธาและแหล่งเรียนรู้ประวัติศาสตร์ท้องถิ่นของชาวระยอง

 

หัวใจของงานสถาปัตยกรรมคืออุโบสถหลังเก่า ตัวอาคารก่ออิฐถือปูนผังสี่เหลี่ยมผืนผ้าหันหน้าไปทางทิศตะวันออก ภายในแบ่งห้าช่วงเสา หลังคาทรงจั่วลดชั้นมุงกระเบื้องดินเผา หน้าบันก่ออิฐฉาบปูนเรียบ ติดตั้งช่อฟ้า ใบระกา และหางหงส์ไม้แกะสลักอย่างเรียบร้อย ด้านหน้ามีหลังคาพาไลเชื่อมเฉลียงเข้าสู่อาคาร ผนังด้านข้างมีช่องหน้าต่างด้านละห้าช่อง บานประตูหน้าต่างเป็นไม้ให้บรรยากาศโบราณ รอบอุโบสถยกพื้นเป็นลานประทักษิณ ล้อมด้วยกำแพงแก้วเตี้ย ๆ มีใบเสมาหินแกรนิตแบบเสมานั่งแท่นเรียงรายเป็นจุดสังเกตสำคัญ ภายในประดิษฐานพระประธานปูนปั้นลงรักปิดทอง ปางมารวิชัย พร้อมพระอัครสาวก สะท้อนรสนิยมสถาปัตยกรรมรัตนโกสินทร์ตอนต้นที่เน้นสัดส่วนสมดุลและความเรียบขรึม

 

องค์ประกอบสำคัญอีกประการคือเจดีย์ทรงระฆังก่ออิฐถือปูน ตั้งอยู่ทางทิศเหนือของอุโบสถ องค์ระฆังตั้งบนฐานยกสูง เดิมบริเวณฐานมีซุ้มประดิษฐานพระพุทธรูปทั้งแปดทิศ ภายหลังมีการซ่อมแซมโครงสร้างเพื่อความมั่นคง บางซุ้มถูกก่อปูนปิด ต่อเติมยอดและทาสีใหม่ให้เรียบร้อย นอกจากนี้ยังมีพระปรางค์และหอระฆังยอดจัตุรมุขที่ได้รับการดูแลอย่างสม่ำเสมอ ทำให้ภูมิทัศน์โดยรวมยังคงเส้นสายและสัดส่วนแบบเดิมได้ดี

 

สิ่งน่าสนใจภายในวัดที่สะท้อนอายุชุมชนและการใช้สอยพื้นที่มายาวนาน ได้แก่ บ่อน้ำเก่าที่ชาวบ้านเรียกว่าบ่อน้ำสามร้อยปี ซึ่งเป็นแหล่งน้ำสำคัญของชุมชนในอดีตและยังคงสภาพพื้นที่ให้เห็นร่องรอยการใช้งาน พร้อมทั้งกลุ่มอาคารประกอบงานวัด เช่น ศาลา โรงครัววัด และพื้นที่ลานกว้างซึ่งใช้จัดงานบุญ งานประเพณีประจำชุมชน ตลอดจนร่องรอยงานช่างไม้พื้นถิ่นบนส่วนประกอบอาคารเก่าที่ช่วยเล่าเรื่องทักษะช่างของระยองในช่วงรัตนโกสินทร์ตอนต้น

 

ด้านประวัติบุคคล วัดเกี่ยวข้องกับพระเถระที่ชาวบ้านเคารพนับถือ อาทิ หลวงพ่อฉุย ซึ่งมักถูกกล่าวถึงในบันทึกท้องถิ่นและคำบอกเล่า แม้จะไม่ใช่เอกสารวิชาการเต็มรูปแบบ แต่ชื่อของท่านยังปรากฏในความทรงจำของชุมชน สะท้อนบทบาทของวัดในฐานะศูนย์กลางกิจกรรมศาสนาและสังคม

 

การเดินทาง มายังวัดทำได้สะดวกจากตัวเมืองระยอง ตั้งอยู่ไม่ไกลจากย่านเทศบาล ขับรถจากวัดป่าประดู่ประมาณ 10–15 นาที พื้นที่ถนนเป็นทางสายรองผ่านหมู่บ้านและสวนผลไม้ ภายในวัดมีพื้นที่จอดรถ เหมาะสำหรับแวะไหว้พระ ชมอุโบสถเก่า เจดีย์ และเดินสำรวจภูมิทัศน์แบบวัดบ้านที่ยังมีชีวิตร่วมกับชุมชน

 

 

ตอบ: มีสองสายข้อมูล แหล่งหนึ่งระบุว่ามีการสถาปนาราวปลายอยุธยาและผูกพัทธสีมาราว พ.ศ. 2270 อีกแหล่งระบุว่าการบริจาคที่ดินเกิดขึ้นใน พ.ศ. 2335 แล้วพัฒนาสู่งานสถาปัตยกรรมหลักในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น

 

ตอบ: อาคารก่ออิฐถือปูนผังสี่เหลี่ยมผืนผ้าหันตะวันออก หลังคาทรงจั่วลดชั้นมุงกระเบื้อง หน้าบันฉาบปูนเรียบ มีช่อฟ้า ใบระกา หางหงส์ ภายในมีพระประธานปางมารวิชัย และรอบลานประทักษิณมีใบเสมาหินแกรนิตแบบเสมานั่งแท่น

 

ตอบ: เจดีย์ทรงระฆังด้านเหนืออุโบสถ พระปรางค์ หอระฆังยอดจัตุรมุข และบ่อน้ำเก่าที่ชุมชนเรียกว่าบ่อน้ำสามร้อยปี ซึ่งช่วยเล่าเรื่องพัฒนาการของวัดและชุมชนได้อย่างชัดเจน

 

ตอบ: เดินทางสะดวกจากตัวเมืองระยองด้วยรถยนต์ ใช้เวลาประมาณ 10–15 นาที มีพื้นที่จอดรถภายในวัด เหมาะสำหรับแวะไหว้พระและชมสถาปัตยกรรม