อนุสาวรีย์สุนทรภู่

Rating: 3.6/5 (5 votes)

วันเปิดทำการ: ทุกวัน

เวลาเปิดทำการ: ตลอดทั้งวัน

 

อนุสาวรีย์สุนทรภู่ จังหวัดระยอง เป็นแลนด์มาร์กที่สะท้อนทั้งความทรงจำทางวรรณกรรมและอัตลักษณ์ท้องถิ่นภาคตะวันออก อนุสรณ์สถานแห่งนี้ถูกสร้างขึ้นเพื่อยกย่องผลงานของกวีเอกผู้มีอิทธิพลต่อภาษาและวัฒนธรรมไทยอย่างลึกซึ้ง จนยูเนสโกประกาศยกย่องให้เป็นบุคคลสำคัญของโลกด้านวรรณกรรมใน พ.ศ. 2529 สถานที่ตั้งอยู่บนทางหลวงสาย 3145 ช่วงแกลง–แหลมแม่พิมพ์ ห่างจากแหลมแม่พิมพ์ราว 5 กิโลเมตร เดินทางสะดวกและมักถูกบรรจุไว้ในแผนเที่ยวระยองควบคู่กับหาดและอ่าวต่าง ๆ

 

พื้นที่อนุสาวรีย์ได้รับการจัดภูมิทัศน์เป็นสวนร่มรื่น เหมาะแก่การเดินเล่น ถ่ายภาพ และพักผ่อนก่อนหรือหลังเที่ยวทะเล จุดสะดุดตาคือรูปหล่อสุนทรภู่ในท่านั่งถือปากกาและสมุดข่อย—สัญลักษณ์ของผู้สร้างภาษาและจินตนาการ—รายรอบด้วยประติมากรรมตัวละครจากวรรณคดีเรื่องพระอภัยมณี ทั้งพระอภัยมณี สินสมุทร นางเงือก ไปจนถึงผีเสื้อสมุทร ซึ่งช่วยเชื่อมโลกวรรณคดีกับประสบการณ์จริงของผู้มาเยือน เดินวนเพียงครึ่งชั่วโมงก็สัมผัสครบทั้งจุดถ่ายภาพและบรรยากาศสวน

 

อนุสาวรีย์เปิดใช้อย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 25 พฤษภาคม พ.ศ. 2513 และกลายเป็นศูนย์รวมกิจกรรม “วันสุนทรภู่” ในวันที่ 26 มิถุนายนของทุกปี ภายในงานมักมีการอ่านทำนองเสนาะ การประกวดสุนทรพจน์ การแสดงชุดสั้นจากพระอภัยมณี และนิทรรศการเกี่ยวกับชีวิตและผลงานของกวีเอก กิจกรรมเหล่านี้ไม่ได้มีไว้เพื่อรำลึกอย่างเดียว แต่ยังทำหน้าที่ต่อสายใยระหว่างเด็กและเยาวชนกับวรรณคดีไทยในพื้นที่จริง

 

การเที่ยวที่นี่ ถ้ามาเช้าอากาศนุ่ม แสงนวล ถ่ายรูปสวยโดยเฉพาะมุมเฉียงกับประติมากรรมนางเงือกและสระน้ำ ช่วงบ่ายแก่–เย็นก็ได้โทนทองของแสงพระอาทิตย์ก่อนลับทะเล แนะนำรองเท้าพื้นนุ่มเพราะพื้นที่เป็นสวนกว้าง เดินเยอะนิดหน่อย หากมากับครอบครัวมีศาลาพักและร่มเงาเพียงพอ ส่วนผู้รักภาพถ่าย ลองยืนถอยหลังจากรูปปั้นหลักแล้วเก็บเส้นขอบฟ้ากับแนวต้นไม้ จะได้มิติภาพที่ดูอลังโดยไม่ต้องใช้เลนส์มุมกว้างมาก

 

นอกจากการเยี่ยมชมตัวอนุสาวรีย์ หลายคนเลือกผูกทริปเป็นครึ่งวัน: แวะถ่ายภาพที่อนุสาวรีย์สุนทรภู่ ต่อด้วยหาดแม่พิมพ์ (5 กม.) เล่นน้ำหรือกินอาหารทะเลกลางวัน แล้ววนไปอ่าวไข่ (6 กม.) เพื่อชมพระอาทิตย์ตก ปิดท้ายด้วยแวะตลาดแกลง (10 กม.) ซื้อของฝาก อาหารทะเลแปรรูป หรือผลไม้ตามฤดูกาล—นี่คือจังหวะเที่ยวที่ลงตัวทั้งวัฒนธรรมและทะเลแบบไม่เร่งรีบ

 

แม้จะเป็นพื้นที่กลางแจ้ง แต่ความสงบคือเสน่ห์สำคัญ ระหว่างเดิน คุณจะสังเกตคำจารึกเกี่ยวกับสุนทรภู่และชิ้นส่วนเรื่องเล่าเล็ก ๆ ที่เชื่อมโยงชีวิตและงานของกวีกับภูมิประเทศ—ชายทะเล ลม คลื่น เสียงสัตว์น้ำ—องค์ประกอบธรรมชาติที่มักปรากฏในงานนิราศและฉากในพระอภัยมณี สถานที่นี้จึงเปรียบเหมือน “ห้องเรียนกลางสวน” ที่ทำให้วรรณคดีจับต้องได้ ไม่ใช่เพียงตัวอักษรในตำรา

 

สำหรับการอำนวยความสะดวก รอบพื้นที่มีจุดจอดรถ ร้านขายของเล็ก ๆ ในบางช่วงฤดูกาล (โดยเฉพาะช่วงจัดงานประจำปี) ห้องน้ำสาธารณะ และทางเดินที่ค่อนข้างราบ เหมาะกับผู้สูงอายุหรือเด็กเล็ก ควรเตรียมน้ำดื่ม หมวก หรือร่มในวันที่แดดแรง และเก็บขยะกลับเพื่อลดภาระเจ้าหน้าที่ท้องถิ่น

 

หากคุณชอบเส้นทางที่มีเรื่องเล่า ลองอ่านท่อนย่อสั้น ๆ เกี่ยวกับตัวละครก่อนเดินชม จะช่วยให้เห็น “บทสนทนา” ระหว่างรูปปั้นกับจินตนาการ เช่น มุมพระอภัยมณีกับปี่ เป็นฉากที่สะท้อนความสามารถของมนุษย์ในการใช้ศิลปะ (ดนตรี) รับมืออำนาจและความรุนแรง หรือฉากสินสมุทรกับนางเงือกที่ชวนพิจารณาความเป็นครอบครัวนอกกรอบ ในแบบที่สังคมไทยยุคนั้นไม่ค่อยเล่า

 

ส่วนของผู้มาเยือนที่ต้องการความรู้เชิงลึก แนะนำให้ดูป้ายคำอธิบายตามจุดต่าง ๆ แล้วจดคำสำคัญไว้ค้นต่อ เช่น สถานที่บ้านเกิดของสุนทรภู่—บ้านกร่ำ อำเภอแกลง—หรือชื่อ “พระสุนทรโวหาร” ซึ่งเป็นบรรดาศักดิ์ที่ได้รับภายหลัง การเปิดหน้าต่างค้นคว้าเล็ก ๆ ระหว่างทริปช่วยเชื่อมโลกจริงกับโลกความรู้ได้สนุกกว่าที่คิด

 

การเดินทาง ด้วยรถส่วนตัวจากกรุงเทพฯ มีหลายตัวเลือก: ใช้ทางหลวงหมายเลข 3 (สุขุมวิท) ผ่านชลบุรี พัทยา สัตหีบ เข้าระยอง รวมราว 220 กม.; ใช้ทางหลวงหมายเลข 34 (บางนา–ตราด) แล้วเชื่อมเข้าถนนสุขุมวิทที่บางปะกง ระยะใกล้เคียงกัน; ใช้ทางหลวงหมายเลข 36 (บายพาส) จากชลบุรีเข้าระยองราว 210 กม.; หรือใช้ทางหลวงหมายเลข 7 (มอเตอร์เวย์) แล้วต่อเข้าหมายเลข 36 รวมราว 175 กม. จากอำเภอแกลงให้ขับตามป้ายแหลมแม่พิมพ์ประมาณ 12 กม. จะเห็นพื้นที่อนุสาวรีย์อยู่ชิดริมถนน สังเกตง่าย

 

ถ้าไม่ได้ขับรถเอง ให้เลือกบัสกรุงเทพฯ–แกลง หรือกรุงเทพฯ–ระยอง แล้วต่อรถสองแถว/แท็กซี่ท้องถิ่นมายังอนุสาวรีย์ ระยะเวลาเดินทางภาพรวมราว 4–5 ชั่วโมง เผื่อเวลาเล็กน้อยในวันหยุดหรือเทศกาล เพราะถนนเลียบทะเลช่วงไฮซีซันจะมีรถค่อนข้างมาก

 

ข้อควรรู้เล็กน้อย: ช่วงหน้าฝน (พ.ค.–ต.ค.) สวนจะเขียวพีคและอากาศโปร่งหลังฝน แต่ควรเช็กเรดาห์ฝนก่อนออกเดินทาง หน้าหนาวอากาศสบายเป็นพิเศษ ช่วงปลายปีบรรยากาศปลอดโปร่ง สีฟ้าของท้องฟ้าตัดกับเขียวของต้นไม้และสำริดของรูปปั้น—ให้โทนภาพที่ชัดและคอนทราสต์สวย

 

ในฐานะ “จุดพักใจ” สำหรับคนรักภาษา สถานที่นี้ทำหน้าที่มากกว่าสวนสาธารณะ คือเป็นพื้นที่ให้เราหยุดฟังเสียงของภาษาไทยในแบบที่เล่นแสง เงา และสัญลักษณ์—นี่อาจเป็นเหตุผลที่ทำให้หลายคนกลับมาอีก แม้จะเคยถ่ายภาพกับรูปปั้นครบทุกมุมแล้วก็ตาม

 

เพื่อให้ภาพรวมของทริปชัดเจนขึ้น ลองวางแผนวันเดียวแบบช้า ๆ: เริ่มที่อนุสาวรีย์ช่วง 8–9 โมง เดินเล่นและถ่ายรูป 60–90 นาที ขับต่อไปหาดแม่พิมพ์หาอาหารกลางวัน นั่งเล่นชิลริมทะเล สี่โมงเย็นแวะอ่าวไข่ชมแสงเย็น ปิดด้วยตลาดแกลงก่อนค่ำ คุณจะได้ทั้งวรรณกรรม ทะเล วิถีชุมชน และของฝากครบในหนึ่งวัน

 

ด้านความปลอดภัยและความเป็นส่วนตัว—พื้นที่โดยรวมปลอดภัย มีแสงสว่างเพียงพอช่วงหัวค่ำ แต่หากเดินช่วงคนบางตาควรอยู่ใกล้โซนทางหลักและที่จอดรถ เก็บของมีค่าให้มิดชิด และปฏิบัติตามคำแนะนำของเจ้าหน้าที่ท้องถิ่น

 

สุดท้าย หากคุณตั้งใจพาเด็กมาปูพื้นเรื่องวรรณคดี ลองเตรียมบัตรภาพตัวละครพระอภัยมณีแบบเรียบง่ายไว้ชวนทายชื่อ หรืออ่านย่อหน้าสั้น ๆ เกี่ยวกับ “ปี่ของพระอภัยมณี” ระหว่างยืนที่ลานรูปปั้น จะช่วยให้เด็กเห็นว่าหนังสือกับสถานที่จริงคุยกันได้ และความรู้ไม่จำเป็นต้องน่าเบื่อ

 

ทั้งหมดนี้คือเหตุผลว่าทำไมอนุสาวรีย์สุนทรภู่จึงไม่ใช่แค่จุดเช็กอิน แต่เป็นพื้นที่สดของความทรงจำร่วม ที่ยังทำหน้าที่ของมัน—เชื่อมคนกับภาษา เชื่อมเรื่องเล่ากับชีวิตประจำวัน—อย่างเงียบ ๆ และยาวนาน

 

 

A: มีพิธีเปิดใช้อย่างเป็นทางการเมื่อ 25 พฤษภาคม พ.ศ. 2513 ปัจจุบันเป็นจุดท่องเที่ยวและแหล่งเรียนรู้วรรณคดีสำคัญของระยอง

 

A: รูปหล่อสุนทรภู่และประติมากรรมตัวละครพระอภัยมณีหลายฉาก สวนร่มรื่น ทางเดินถ่ายรูป ศาลาพัก และป้ายความรู้เกี่ยวกับชีวิตและผลงานของกวี

 

A: มี “วันสุนทรภู่” วันที่ 26 มิถุนายนของทุกปี มีกิจกรรมอ่านทำนองเสนาะ การประกวดสุนทรพจน์ นิทรรศการ และการแสดงที่เกี่ยวกับวรรณคดีไทย

 

A: นั่งบัสกรุงเทพฯ–แกลง/ระยอง แล้วต่อรถสองแถวหรือแท็กซี่ท้องถิ่นมายังทางหลวง 3145 โซนแหลมแม่พิมพ์ ระยะทางส่วนต่อราวสิบกว่ากิโลเมตร

 

A: โดยทั่วไปไม่เสียค่าเข้าชม พื้นที่เป็นสวนสาธารณะกลางแจ้ง

 

A: เช้าตรู่หรือเย็นแดดอ่อน แสงสวยและอากาศไม่ร้อน เหมาะถ่ายรูปกับประติมากรรมและเดินชมสวน

 

A: หาดแม่พิมพ์สำหรับพักทะเลกลางวัน อ่าวไข่ชมแสงเย็น วัดสุนทรประดิษฐ์ไหว้พระ และตลาดแกลงซื้อของฝาก