แหล่งผลิตผลไม้ดินปั้น

จังหวัดชลบุรี ไม่เพียงเป็นเมืองท่องเที่ยวชายทะเลที่มีชื่อเสียง แต่ยังเป็นแหล่งภูมิปัญญาท้องถิ่นที่โดดเด่น หนึ่งในงานหัตถกรรมที่มีเอกลักษณ์และเป็นที่รู้จักคือ “ผลไม้ดินปั้น” ผลงานฝีมือที่ผสมผสานความละเอียดประณีตและความคิดสร้างสรรค์ ถ่ายทอดจากรุ่นสู่รุ่นจนกลายเป็นเอกลักษณ์ประจำท้องถิ่น แหล่งผลิตหลักของงานดินปั้นประเภทนี้ตั้งอยู่ที่บ้านหนองกะพง หมู่ที่ 1 และบ้านหนองพรหม หมู่ที่ 12 ตำบลนาเริก อำเภอพนัสนิคม จังหวัดชลบุรี นักท่องเที่ยวสามารถเดินทางตามเส้นทางสายพนัสนิคม-เกาะโพธิ์ (ทางหลวงหมายเลข 3246) ระยะทางประมาณ 10 กิโลเมตร ก็จะได้พบกับชุมชนที่ยังคงรักษาภูมิปัญญานี้ไว้อย่างเหนียวแน่น

 

ผลไม้ดินปั้นเป็นงานหัตถกรรมที่จำลองผลไม้ต่างๆ ให้ออกมาเหมือนจริงในขนาดย่อส่วน เริ่มต้นจากการเลือกใช้ดินเหนียวคุณภาพดี นำมาปั้นขึ้นรูปเป็นผลไม้ชนิดต่างๆ เช่น มะม่วง ลิ้นจี่ เงาะ ทุเรียน มังคุด และผลไม้ไทยที่ผู้คนคุ้นเคย ทุกขั้นตอนต้องอาศัยความชำนาญและความละเอียดอ่อนในการสร้างสรรค์ เพื่อให้ได้รูปทรงที่ใกล้เคียงของจริงมากที่สุด เมื่อปั้นเสร็จแล้วจะนำไปตากแดดให้แห้งสนิท จากนั้นจึงลงสีอย่างประณีตโดยใช้เทคนิคการไล่เฉดสีและเพิ่มรายละเอียดของผิวผลไม้ เช่น จุด ลาย และความแวววาว เพื่อให้ผลงานดูมีมิติสมจริงราวกับผลไม้สด หลังจากลงสีเสร็จแล้วจะต้องผึ่งลมอีกครั้งเพื่อให้สีแห้งสนิท เป็นการรักษาคุณภาพและความคงทนของชิ้นงาน

 

เสน่ห์ของผลไม้ดินปั้นอยู่ที่ความประณีตในทุกขั้นตอน รวมถึงความรู้ด้านศิลปะของช่างฝีมือท้องถิ่น ผลงานที่ออกมามีความสวยงามและสมจริงจนบางครั้งแยกไม่ออกจากผลไม้จริง ทำให้เป็นที่นิยมอย่างมากในหมู่นักท่องเที่ยว ทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติที่มาเยี่ยมชม นอกจากจะซื้อเป็นของฝากแล้วยังสามารถนำไปประดับตกแต่งบ้านหรือใช้เป็นของสะสมได้อีกด้วย ความสวยงามของผลไม้ดินปั้นยังสะท้อนถึงเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมและวิถีชีวิตของคนในชุมชนที่มีความผูกพันกับการเกษตรและธรรมชาติ

 

ชุมชนบ้านหนองกะพงและบ้านหนองพรหมยังเปิดพื้นที่ให้นักท่องเที่ยวได้เรียนรู้กระบวนการผลิตผลไม้ดินปั้นแบบใกล้ชิด เป็นกิจกรรมเชิงสร้างสรรค์ที่นักท่องเที่ยวสามารถทดลองปั้นด้วยตัวเอง ภายใต้คำแนะนำของช่างฝีมือผู้มีประสบการณ์ การได้ลงมือทำจริงไม่เพียงช่วยให้เข้าใจความยากของงานฝีมือ แต่ยังเป็นการส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมที่สร้างรายได้ให้กับชุมชนไปพร้อมกัน อีกทั้งยังช่วยสืบสานภูมิปัญญาท้องถิ่นให้คงอยู่สู่คนรุ่นใหม่

 

ผลไม้ดินปั้นไม่เพียงเป็นงานศิลปะที่สร้างสรรค์เพื่อความสวยงาม แต่ยังมีคุณค่าด้านเศรษฐกิจและวัฒนธรรมอย่างมาก ด้วยความเป็นเอกลักษณ์และคุณภาพของงาน ทำให้เป็นสินค้าที่ได้รับความสนใจจากตลาดทั้งในประเทศและต่างประเทศ โดยเฉพาะช่วงเทศกาลท่องเที่ยวและช่วงปีใหม่ที่มีนักท่องเที่ยวจำนวนมาก นิยมซื้อเป็นของขวัญหรือของฝาก ความต้องการที่สูงเช่นนี้ยังเป็นแรงผลักดันให้ชุมชนมีรายได้อย่างต่อเนื่อง อีกทั้งยังเป็นแรงจูงใจให้คนรุ่นใหม่หันมาสนใจการเรียนรู้และสืบทอดงานหัตถกรรมนี้

 

สำหรับการเดินทางมายังแหล่งผลิตผลไม้ดินปั้น นักท่องเที่ยวสามารถใช้เส้นทางสายพนัสนิคม-เกาะโพธิ์ บนทางหลวงหมายเลข 3246 ระยะทางประมาณ 10 กิโลเมตรจากตัวอำเภอพนัสนิคม การเดินทางสะดวกและสามารถแวะเที่ยวชมสถานที่ท่องเที่ยวใกล้เคียง เช่น วัดโบราณ ตลาดท้องถิ่น และแหล่งวัฒนธรรมต่างๆ ในจังหวัดชลบุรีได้อีกด้วย การมาเยือนที่นี่จึงไม่เพียงแต่จะได้สัมผัสกับงานศิลปะดินปั้น แต่ยังได้เรียนรู้วิถีชีวิตและวัฒนธรรมของชุมชนอย่างลึกซึ้ง

 

ผลไม้ดินปั้น จากบ้านหนองกะพงและบ้านหนองพรหมเป็นมากกว่าของฝากสวยงาม เพราะเบื้องหลังชิ้นงานแต่ละชิ้นเต็มไปด้วยความตั้งใจและความรักในศิลปะของช่างฝีมือท้องถิ่น อีกทั้งยังเป็นตัวแทนที่สะท้อนความเป็นไทยในด้านความประณีตและความคิดสร้างสรรค์ การสนับสนุนสินค้าหัตถกรรมเหล่านี้ไม่เพียงช่วยรักษาภูมิปัญญาท้องถิ่นให้คงอยู่ แต่ยังช่วยขับเคลื่อนเศรษฐกิจชุมชนและสร้างความภาคภูมิใจให้กับคนในพื้นที่อย่างยั่งยืน การได้มาชมและเลือกซื้อผลไม้ดินปั้นจึงเป็นประสบการณ์ที่คุ้มค่า ทั้งในแง่ของการท่องเที่ยวและการมีส่วนร่วมในการสืบสานมรดกทางวัฒนธรรมของไทย