ประเพณีใส่กระจาด

Rating: 3.5/5 (4 votes)

วันเปิดทำการ: ทุกวัน

เวลาเปิดทำการ: 08.00 - 17.00 น.

 

ช่วงเวลา เดือน 11 ข้างแรม ราวกลางเดือนตุลาคม

 

ความสำคัญ เป็นประเพณีไทยอย่างหนึ่งของชาวไทยพวน ซึ่งจัดให้มีขึ้นในงานเทศกาลเทศน์มหาชาติ ซึ่งส่วนมากจะกำหนดในฤดูกาลออกพรรษา เมื่อหมู่บ้านใดกำหนดให้เทศน์มหาชาติขึ้นทางวัดก็จะส่งหนังสือกัณฑ์เทศน์ไปตามวัดต่าง ๆ เพื่อให้วัดต่าง ๆ ส่งพระมาร่วมเทศน์ด้วย โดยเรียกวันก่อนจะถึงวันเทศน์ 1 วัน ว่า "วันตั้ง"คือ วันใส่กระจาดนั่นเอง

 

พิธีกรรม ก่อนถึงวันใส่กระจาด 1 วัน นั้นจะเรียกว่า วันต้อนสาว ชาวบ้านจะช่วยกันทำขนม ห่อข้าวต้ม, ตำข้าวปุ้น (ขนมจีน) โยคำว่าต้อนสาวเป็นภาษาท้องถิ่นคือ เจ้าของบ้านจะไปวานลูกสาวของหมู่บ้านที่รู้จักคุ้นเคยมาช่วยงานที่บ้านของตนเอง และช่วยต้อนรับแขกที่จะมาใส่กระจาด โดยในคืนนี้หนุ่ม ๆ จะไปเที่ยวตามบ้านสาวที่ตนชอบพออยู่

 

และช่วยกันทำขนมไปคุยกันไปตลอดคืนรุ่งขึ้นจะเป็นวันใส่กระจาดชาวบ้านอื่น ๆ จะนำของ เช่น กล้วย, อ้อย, เงิน, ส้มโอ และธูปเทียน หรืออื่นๆ มาใส่กระจาดตามบ้านของคนที่ตนรู้จัก ซึ่งเจ้าของบ้านก็จะนำอาหารที่เตรียมไว้มารับรองแขก

 

เมื่อแขกลากลับบ้านก็จะเอาข้าวต้มมัดฝากไปให้เรียกว่า "คืนกระจาด" ในวันนี้จะใส่กระจาดกันจนมืดทุกบ้านจะปฏิบัติอย่างเดียวกัน แขกที่ไปใส่กระจาดจะต้องกินอาหารของเจ้าของบ้านทุกบ้าน ในวันรุ่งขึ้น เป็นวันเทศน์ ชาวบ้านจะจัดสำรับไปทำบุญที่วัดโดยนำของที่แขกนำมาใส่กระจาดทำเป็นกัณฑ์เทศน์ไปถวายพระที่วัด

 

การนำเอาของมาร่วมสมทบทำบุญ เรียกว่า "ใส่กระจาด" เจ้าของบ้านจะเลี้ยงอาหารแก่แขก เมื่อแขกลากลับก็จะให้ข้าวต้มมัดตอบแทน ประเพณีนี้หนุ่มสาวจะมีโอกาสพบปะพูดคุยกันได้เต็มที่โดยพ่อแม่ฝ่ายหญิงไม่ขัดขวาง