วัดเพชรพลี

วัดเพชรพลี นั้นเป็นวัดราษฎร์สังกัดคณะสงฆ์ฝ่ายมหานิกาย ตั้งอยู่ในตำบลท่าราบ อำเภอเมืองเพชรบุรี จังหวัดเพชรบุรี มีที่ดินตั้งวัดมีเนื้อที่ 10 ไร่ โดยบริเวณที่ตั้งวัดเป็นที่ตั้งของเมืองเก่าอย่างน้อยตั้งแต่ช่วงที่ได้รับวัฒนธรรมเขมรโบราณ จึงจะมีวัดเก่าแก่อยู่หลายวัด

 

สำหรับวัดเพชรพลีนี้ไม่ทราบแน่ชัดว่าสร้างขึ้นเมื่อใด ส่วนหลักฐานทางด้านสิ่งก่อสร้างได้ถูกเปลี่ยนแปลงไปมาก บ้างสันนิษฐานได้ว่าวัดนี้น่าจะสร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 272 - พ.ศ. 273 โดยใช้ชื่อว่าวัดพลิบพลี จะตามชื่อเมืองที่พระโสณณะได้แนะนำพระนางสิริงามตัวเทวี โดยพระมเหสีพระเจ้าตวันธิราชว่าควรสร้างเมืองเพื่อให้คนระลึกถึง พระปุณณะ ซึ่งจะเป็นผู้นำเอาพระพุทธศาสนามาเผยแพร่และหลังจากพระโสณณะนิพพานไปแล้ว 12 วัน ต่อพระนางสิริงามตัวเทวีก็ได้สร้างเมืองขึ้นชื่อว่า เพชรพลิบพลี โดยต่อมามีการสร้างวัดชื่อ วัดพลิบพลี และได้เพี้ยนมาเป็นวัดเพชรพลีในปัจจุบัน

 

วัดเพชรพลี น่าจะเป็นเทวสถานที่สร้างในสมัยสุโขทัย เมื่อพุทธศาสนาเริ่มเผยแผ่มายังสุวรรณภูมิ พร้อม ๆ กับอีกหลายแห่งในกลุ่มบริเวณนี้ เช่น วัดสนามพราหมณ์ วัดกำแพงแลง ซึ่งเคยรุ่งเรืองมาในสมัยขอม มีเทวาลัย โดยก่อนจะมาเป็นวัดในพระพุทธศาสนา วัดเพชรพลีมีสิ่งสำคัญที่มีชื่อเสียงคือ เสาชิงช้า และเทวสถานโบสถ์พราหมณ์ โดยยังปรากฏจากหลักฐานในนิราศเมืองเพชร ของสุนทรภู่ ปัจจุบันพระครูวัชรชัยธรรม (พระมหาศุภชัย ชยธมโม) เป็นเจ้าอาวาสได้จัดสร้างเสาชิงช้าขึ้นใหม่เมื่อ พ.ศ. 2550

 

เสนาสนะและสิ่งก่อสร้าง จากรูปแบบของเสมาของวัดนี้เป็นเสมาขนาดใหญ่ จึงจำหลักลายแบบศิลปะอยุธยาตอนต้นถึงตอนกลาง จึงอาจกล่าวได้ว่าเป็นวัดที่มีมาตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา นอกจากนี้ยังมีเจดีย์ พระสุวรรณเจดีย์ โดยอยู่ทางทิศตะวันตกของอุโบสถ นั้นเป็นเจดีย์ก่ออิฐถือปูนฐานสี่เหลี่ยมย่อมุมไม้สิบสอง น่าจะสร้างขึ้นสมัยสมเด็จพระเจ้าปราสาททอง ต่อมาได้ต่อเติมโดยเสริมปล้องไฉนปลียอด และยกพื้นชานเป็นคอนกรีตเสริมเหล็กเป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสรอบองค์เจดีย์ โดยบริเวณมุมมีซุ้มเจดีย์ พร้อมแขวนระฆังไว้ทั้ง 4 มุม และทางวัดได้สร้างรางน้ำรอบองค์เจดีย์ สำหรับเป็นที่ลอยกระทง และศาลาการเปรียญศิลปะรัตนโกสินทร์ อาคารวชิรปราสาท เป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก 2 ชั้น มีความกว้าง 9 เมตร และยาว 22 เมตร โดยมีรูปยอดประดับเป็นองค์เจดีย์ มีมุข 12 มุข

 

วัดยังประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุ จำนวน 5 องค์ ได้แก่ พระบรมธาตุทันตธาตุ (พระเขี้ยวแก้ว) พระบรมสารีริกธาตุฉัทพัณรังสี พระเสมหธาตุ พระบรมสารีริกธาตุขนาดต่าง ๆ และพระธาตุของพุทธสาวกอรหันต์ทั่ว ๆ ไป โดยทั้งหมดประดิษฐานในบุษบก นอกจากนั้นภายในวัดยังมีบ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์ แต่ด้วยซึ่งบ่อน้ำนี้ตั้งอยู่ตรงหน้าหลวงพ่อเพ็ชร ซึ่งบริเวณริมกำแพงวัดใกล้กับสุวรรณเจดีย์ ซึ่งบ่อน้ำนี้มีชื่อเรียกว่า บ่อน้ำเพชรมหาไชย

 

โดยกล่าวกันว่ามีตาน้ำซึมมาจากแม่น้ำเพชรบุรี จึงถือว่าเป็นน้ำศักดิ์สิทธิ์มีส่วนสำคัญสำหรับพิธีการสำคัญมาแต่โบราณ และบริเวณปากบ่อเป็นที่ประดิษฐาน หลวงพ่อเพ็ชร ซึ่งเป็นพระพุทธรูปปางสมาธิ หน้าตัก 20 นิ้ว และมีพิพิธภัณฑ์ชิระปราสาท จะเป็นอาคารทรงไทย 2 ชั้น มียอดปราสาทอยู่ตรงกลาง โดยมีลักษณะคล้ายปฐมเจดีย์ ซึ่งพระครูพิศิษฎ์ ศิลปาคม เป็นผู้ออกแบบการก่อสร้าง ชั้นบนเป็นที่เก็บรวบรวมพระพุทธรูปในสมัยต่าง ๆ จำนวนมาก เช่น สมัยทราวดี เชียงแสน สุโขทัย อยุธยา ศรีวิชัย ลพบุรี รัตนโกสินทร์ โดยเฉพาะพระพุทธรูปแบบสุวรรณภูมิ