วัดเจดีย์หลวงวรวิหาร

Rating: 4.2/5 (5 votes)

วันเปิดทำการ: ทุกวัน

เวลาเปิดทำการ: 06.00–17.00 น.

 

วัดเจดีย์หลวงวรวิหาร หรือที่คนเชียงใหม่นิยมเรียกสั้น ๆ ว่า “วัดเจดีย์หลวง” เป็นวัดสำคัญใจกลางเมืองเก่าเชียงใหม่ ตั้งอยู่บนถนนพระปกเกล้า ทำเลของวัดอยู่ในจุดที่เดินต่อไปยังสถานที่สำคัญได้สะดวก จึงทำหน้าที่เป็นทั้งพื้นที่ศรัทธา พื้นที่รวมตัวของชุมชน และจุดหมายของนักท่องเที่ยวที่อยากเข้าใจ “หัวใจของเมืองเชียงใหม่” ผ่านโบราณสถานจริง ๆ มากกว่าภาพเล่าในหนังสือ

 

แกนกลางของวัดคือพระธาตุเจดีย์หลวง องค์เจดีย์ขนาดใหญ่ที่สุดของจังหวัดเชียงใหม่ ซึ่งเริ่มสร้างในรัชกาลพระเจ้าแสนเมืองมา กษัตริย์องค์ที่ 7 แห่งราชวงศ์มังราย (พ.ศ. 1913–1954) ต่อมาในสมัยพระเจ้าติโลกราชโปรดให้ช่างขยายให้สูงและกว้างใหญ่กว่าเดิม แล้วเสร็จในปี พ.ศ. 2024 จุดนี้ทำให้วัดเจดีย์หลวงกลายเป็นสัญลักษณ์ของความรุ่งเรืองล้านนา เพราะไม่ใช่แค่วัดที่สวย แต่คือวัดที่ “เมือง” ใช้ยึดโยงความศรัทธา การเมือง และวัฒนธรรมไว้ด้วยกัน

 

สิ่งที่ทำให้หลายคนหยุดมองนาน ๆ คือสัดส่วนของเจดีย์ที่ยังคง “ใหญ่แบบจริงจัง” แม้ยอดเจดีย์จะพังลงจากแผ่นดินไหวครั้งใหญ่ในสมัยพระนางจิระประภา (พ.ศ. 2088) ปัจจุบันเจดีย์สูงคงเหลือราว 40.8 เมตร ฐานกว้างด้านละประมาณ 60 เมตร ร่องรอยที่หักโค่นไม่ได้ทำให้ความขลังลดลง กลับยิ่งทำให้เห็นพลังของกาลเวลา และทำให้การยืนอยู่ตรงหน้าองค์เจดีย์รู้สึกเหมือนกำลังเงยหน้ามองประวัติศาสตร์ที่ยังหายใจอยู่

 

อีกช่วงหนึ่งที่น่าจดจำของวัดนี้ คือช่วงที่เคยอัญเชิญพระแก้วมรกตมาประดิษฐานอยู่ ณ วัดเจดีย์หลวง ระหว่าง พ.ศ. 2011–2091 นานประมาณ 80 ปี เรื่องนี้มักทำให้คนที่มาเที่ยวครั้งแรก “มองวัดใหม่” เพราะวัดไม่ได้เป็นเพียงจุดถ่ายรูป แต่เคยเป็นศูนย์กลางทางศาสนาในระดับที่กระทบต่อทั้งดินแดนล้านนาอย่างแท้จริง

 

ด้านสถาปัตยกรรม นอกจากองค์เจดีย์แล้ว คนจำนวนมากจะชอบวิหารหลวงของวัดที่สร้างขึ้นในปี พ.ศ. 2471 โดยเจ้าคุณอุบาลีคุณปรมาจารย์ (สิริจันทะเถระ) และเจ้าแก้วนวรัฐ จุดที่เด่นมากคือบันไดนาคหน้าประตูทางเข้าวิหาร ลำตัวนาคเลื้อยขึ้นอย่างอ่อนช้อย และหางนาคเกี่ยวกระหวัดเป็นซุ้มประตู ว่ากันว่าเป็นงานนาคที่งดงามที่สุดชุดหนึ่งของภาคเหนือ ทำให้แค่เดินขึ้นบันไดก็เหมือนกำลัง “เดินเข้าไปในฉากศิลปกรรมล้านนา” แบบไม่ต้องพยายามแต่งภาพอะไรเพิ่ม

 

แต่ถ้าจะพูดถึงบทบาทเชิงชุมชนที่ชัดที่สุดของวัดเจดีย์หลวง ต้องยกให้ “เสาอินทขิล” หรือเสาหลักเมืองเชียงใหม่ที่ประดิษฐานอยู่ในวิหารจตุรมุขหลังเล็ก ๆ ภายในวัด เสาอินทขิลถูกกล่าวถึงว่าจัดสร้างขึ้นตั้งแต่ครั้งพญามังรายสร้างเมืองเชียงใหม่ (พ.ศ. 1839) และกลายเป็นแกนความเชื่อเรื่องการค้ำจุนบ้านเมือง ทุกปีจะมีประเพณีเข้าอินทขิล (ใส่ขันดอก) ช่วงแรม 12 ค่ำ เดือน 8 (เหนือ) ราวเดือนพฤษภาคม ซึ่งเป็นช่วงที่วัดคึกคักแบบ “คึกคักด้วยศรัทธา” มากกว่าคึกคักแบบท่องเที่ยว

 

ถ้าคุณอยากเก็บประสบการณ์ให้เต็มขึ้น แนะนำให้ใช้เวลาช่วงเช้าตรู่หรือบ่ายแก่ ๆ เพราะแสงจะนุ่ม เหมาะกับการเดินชมองค์เจดีย์และรายละเอียดผิวอิฐผิวปูนที่มีรอยกาลเวลา เรื่องมารยาทก็สำคัญเช่นกัน เพราะเป็นวัดที่คนมาสักการะจริงตลอดวัน การแต่งกายสุภาพและการลดเสียงจะทำให้การเที่ยว “กลมกลืน” มากกว่าการมาแบบรีบ ๆ แล้วไปต่อ

 

การเดินทาง หากเริ่มจากประตูท่าแพ ให้เข้าสู่เขตคูเมือง แล้วขับหรือเดินตามแนวถนนพระปกเกล้ามุ่งหน้าไปทางทิศใต้ วัดเจดีย์หลวงอยู่บริเวณใจกลางเมืองเก่า สามารถสังเกตป้ายวัดและแนวกำแพงวัดได้ชัดเจน หากเริ่มจากวัดพระสิงห์วรวิหาร ให้เลี้ยวเข้าสู่ถนนพระปกเกล้า แล้วตรงต่อไปประมาณ 700–900 เมตรจะถึงวัดเจดีย์หลวง ส่วนการใช้รถสาธารณะสามารถเรียกรถแดง/แท็กซี่/รถผ่านแอป แล้วแจ้งว่า “วัดเจดีย์หลวง ถนนพระปกเกล้า เมืองเก่า” คนขับส่วนใหญ่คุ้นเส้นทาง

 

 

ตอบ: เป็นวัดใจกลางเมืองเก่าที่มีพระธาตุเจดีย์ขนาดใหญ่ที่สุดของเชียงใหม่ เคยเป็นที่ประดิษฐานพระแก้วมรกตในอดีต และยังเป็นที่ตั้งเสาอินทขิลหรือเสาหลักเมืองซึ่งเกี่ยวข้องกับประเพณีสำคัญของชาวเชียงใหม่

 

ตอบ: เสาอินทขิลคือเสาหลักเมืองเชียงใหม่ เป็นศูนย์รวมความเชื่อเรื่องการค้ำจุนบ้านเมือง หากอยากเห็นบรรยากาศชุมชนชัด ๆ ให้ติดตามช่วงประเพณีเข้าอินทขิลราวเดือนพฤษภาคม แต่ถ้ามาวันปกติก็สามารถแวะสักการะได้ด้วยความสงบ

 

ตอบ: ช่วงเช้าตรู่หรือบ่ายแก่ ๆ จะอากาศสบายกว่า แสงนุ่ม เหมาะกับการเก็บรายละเอียดองค์เจดีย์และบันไดนาค โดยเฉพาะมุมด้านหน้าวิหาร

 

ตอบ: จุดเด่นคือองค์พระธาตุเจดีย์หลวงขนาดมหึมา และบันไดนาคหน้าวิหารหลวงที่มีลวดลายงดงามมาก รวมถึงการเดินชมสัดส่วนฐานเจดีย์ที่ทำให้เห็นความยิ่งใหญ่ของศิลปกรรมล้านนา

 

ตอบ: แนะนำเริ่มจากหน้าองค์เจดีย์ เดินวนชมรอบฐานเพื่อดูมิติและรายละเอียด จากนั้นเข้าวิหารหลวง แล้วค่อยแวะโซนเสาอินทขิลก่อนออก จะได้ครบทั้ง “เจดีย์–วิหาร–หลักเมือง” ในรอบเดียว

 

ตอบ: ควรแต่งกายสุภาพ งดเสื้อผ้าที่สั้นหรือรัดรูปมากเกินไป เพราะเป็นวัดที่มีคนมาสักการะจริงทั้งวัน การแต่งกายเหมาะสมจะทำให้เที่ยวได้สบายใจและให้เกียรติสถานที่

 

ตอบ: ได้สะดวกมาก เพราะอยู่ใจกลางเมืองเก่า สามารถเดินต่อไปวัดพันเตา อนุสาวรีย์สามกษัตริย์ วัดพระสิงห์ หรือไปต่อประตูท่าแพได้แบบไม่ต้องย้ายที่พักหรือเรียกรถหลายรอบ