พระสถูปเจดีย์สมเด็จพระนเรศวรมหาราชานุสรณ์

Rating: 3.9/5 (7 votes)

วันเปิดทำการ: ทุกวัน

เวลาเปิดทำการ: 09.00–17.00 น.

 

พระสถูปเจดีย์สมเด็จพระนเรศวรมหาราชานุสรณ์ ตั้งอยู่ที่หมู่ที่ 2 บ้านเมืองงาย ตำบลเมืองงาย อำเภอเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่ เป็นอนุสรณ์สถานสำคัญที่สร้างขึ้นเพื่อเทิดพระเกียรติสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ในฐานะวีรกษัตริย์ผู้ทรงกอบกู้เอกราช และเป็นหลักฐานเชิงประจักษ์ถึงเส้นทางเดินทัพสายเหนือที่เกี่ยวพันกับประวัติศาสตร์อยุธยาและล้านนาอย่างแนบแน่น สถานที่แห่งนี้มิได้เป็นเพียงจุดแวะสักการะเท่านั้น หากยังทำหน้าที่เป็น “ห้องเรียนประวัติศาสตร์กลางแจ้ง” ที่เปิดให้ผู้คนได้มาซึมซับเรื่องราวของพระองค์ท่ามกลางภูมิทัศน์ของดอยหลวงเชียงดาวอันยิ่งใหญ่

 

ตามตำนานและเอกสารท้องถิ่น เล่าขานกันว่าสมเด็จพระนเรศวรมหาราชเคยเสด็จยกทัพผ่านเส้นทางสายเหนือ และตั้งค่ายประทับแรมบริเวณเมืองงาย ก่อนที่จะทรงกรีฑาทัพต่อไปยังเมืองอังวะของพม่า ทำให้พื้นที่แห่งนี้กลายเป็น “จุดพักทัพ” ที่ผูกโยงทั้งภูมิศาสตร์ ภูมิปัญญาท้องถิ่น และยุทธศาสตร์การศึกในสมัยอยุธยาเข้าไว้ด้วยกัน ชาวบ้านเมืองงายจึงมีความผูกพันกับพระองค์ในฐานะพระมหากษัตริย์ผู้ผ่านเข้ามาทิ้งร่องรอยทางประวัติศาสตร์ไว้เหนือผืนแผ่นดินแห่งนี้

 

แนวคิดในการจัดสร้างพระสถูปเจดีย์แห่งนี้เริ่มต้นขึ้นในช่วงปลายทศวรรษ 2500 เมื่อทางจังหวัดเชียงใหม่ นำโดยผู้ว่าราชการจังหวัดและประชาชนในพื้นที่ เห็นความสำคัญของการสถาปนาสถานที่รำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณของสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ณ ดินแดนที่เคยเป็นเส้นทางเดินทัพในอดีต จึงได้ร่วมแรงร่วมใจกันระดมทุนจัดสร้างสถูปเจดีย์และพระบรมรูปขึ้น พร้อมประสานความร่วมมือกับกรมศิลปากรในการออกแบบผังสถาปัตยกรรมและองค์ประกอบศิลป์ เพื่อให้มีทั้งความงดงามและความถูกต้องตามหลักประวัติศาสตร์

 

องค์พระสถูปเจดีย์มีลักษณะเป็นเจดีย์ฐาน 8 เหลี่ยม ขนาดกว้างโดยรอบประมาณ 10.30 เมตร สูงราว 25.12 เมตร ตัวองค์เจดีย์ทาสีขาวสะอาดตาตั้งเด่นเป็นสง่าอยู่บนเนินเตี้ยกลางลานกว้าง ฐานแปดเหลี่ยมช่วยให้มองเห็นมิติของงานสถาปัตยกรรมได้จากทุกทิศทุกทาง และยังสะท้อนรูปแบบงานช่างสมัยใหม่ที่ประสานแนวคิดแบบอนุสรณ์สถานเข้ากับจารีตการสร้างเจดีย์ในคติพุทธศาสนา

 

ที่ฐานด้านหนึ่งของเจดีย์ประดิษฐานพระบรมรูปสมเด็จพระนเรศวรมหาราชหล่อด้วยโลหะรมดำ สูงประมาณ 2 เมตร เป็นพระรูปยืนประทับบนแท่นฉลองพระองค์ชุดเครื่องทรงออกศึก ทรงเครื่องเกราะและรัดประคดอย่างเต็มยศ พระหัตถ์ขวาทรงสุวรรณภิงคาร หลั่งน้ำทักษิโณทกลงบนพื้นดิน อันเป็นสัญลักษณ์ของการทรงประกาศเอกราชและการทรงตั้งสัตยาธิษฐานต่อผืนแผ่นดิน ส่วนพระหัตถ์ซ้ายทรงพระแสงดาบ แสดงถึงพระปรีชาสามารถด้านการศึกและการปกป้องบ้านเมือง รายละเอียดบนพระพักตร์ ทรวดทรง และอิริยาบถ ล้วนสื่อถึงความเด็ดเดี่ยว มั่นคง และทรงสง่างามขององค์วีรกษัตริย์

 

โดยรอบฐานพระบรมรูปแต่ละด้านประดับด้วยแผ่นศิลาแกะสลักเป็นภาพเล่าเรื่องพระราชกรณียกิจสำคัญของสมเด็จพระนเรศวรมหาราช สลับกับแผ่นหินอ่อนที่จารึกข้อความบอกเล่าพระราชประวัติ และประวัติการสร้างพระสถูปเจดีย์แห่งนี้ ทำให้ผู้มาเยือนได้เดินวนชมรอบองค์เจดีย์ไปพร้อมกับอ่านเรื่องราวตามลำดับเวลา เปรียบเสมือนกำลังพลิกอ่านหนังสือประวัติศาสตร์เล่มใหญ่ที่ถูกถ่ายทอดลงบนศิลาจารึกกลางแจ้ง

 

ส่วนด้านหลังของพระสถูปเจดีย์มีการจัดสร้าง “ค่ายหลวงจำลอง” เพื่อสื่อถึงบรรยากาศค่ายทัพในสมัยสงคราม ภายในประดิษฐานพระบรมรูปสมเด็จพระนเรศวรมหาราช สมเด็จพระเอกาทศรถ และสมเด็จพระสุพรรณกัลยา จัดวางในผังที่สะท้อนความสัมพันธ์ระหว่างพระเชษฐา พระอนุชา และพระเชษฐภคินี ผู้มีบทบาทสำคัญทั้งในเชิงการเมือง การทหาร และมิติด้านความสัมพันธ์ระหว่างกรุงศรีอยุธยากับราชสำนักหงสาวดี บริเวณค่ายหลวงจำลองยังมีส่วนจัดแสดงข้าวของจำลอง เครื่องใช้ และองค์ประกอบเชิงพิพิธภัณฑ์ ช่วยเติมภาพให้เห็นวิถีค่ายทัพและบรรยากาศในยุคสงครามได้ชัดเจนยิ่งขึ้น

 

การประกอบพิธีกรรมเกี่ยวกับพระสถูปเจดีย์สมเด็จพระนเรศวรมหาราชานุสรณ์ในแต่ละปี สะท้อนให้เห็นว่าที่นี่ไม่ได้เป็นเพียงอนุสรณ์สงบนิ่ง หากยังทำหน้าที่เป็น “ศูนย์กลางความทรงจำร่วม” ของชุมชนเมืองงายและชาวเชียงดาว พิธีสำคัญที่จัดขึ้นเป็นประจำ เช่น งานวันยุทธหัตถีช่วงกลางเดือนมกราคม พิธีสรงน้ำพระสถูปช่วงเทศกาลสงกรานต์ และพิธีบวงสรวงวันคล้ายวันสวรรคตของสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ซึ่งมักมีทั้งข้าราชการ ทหาร ตำรวจ ตลอดจนประชาชนทั่วไปเข้าร่วมถวายพวงมาลา วางพานพุ่ม และประกอบพิธีสงฆ์ควบคู่กับพิธีพราหมณ์อย่างสมพระเกียรติ

 

นอกจากพิธีกรรมเชิงรัฐพิธีและท้องถิ่นแล้ว พื้นที่บริเวณทางเข้าพระสถูปยังถูกใช้เป็นลานกิจกรรมชุมชน ไม่ว่าจะเป็นถนนคนเดินในบางวัน ตลอดจนกิจกรรมทางวัฒนธรรมและงานรณรงค์ต่าง ๆ ของหน่วยงานในพื้นที่ ทำให้พระสถูปแห่งนี้ไม่ได้ทำหน้าที่เพียง “รำลึกอดีตในอดีต” แต่เชื่อมโยงความทรงจำของอดีตเข้ากับชีวิตประจำวันของผู้คนร่วมสมัยอย่างกลมกลืน

 

อีกหนึ่งภาพจำของพระสถูปเมืองงายที่ผู้มาเยือนมักกล่าวถึง คือเหล่า &ldquoารูปปั้นไก่ชน” ที่ตั้งเรียงรายอยู่รอบบริเวณลานสถูปและองค์พระบรมรูป ซึ่งโยงกลับไปสู่ตำนานสมเด็จพระนเรศวรมหาราชกับการตีไก่ชนในวัยเยาว์ที่หงสาวดี ไก่ชนจึงกลายเป็นสัญลักษณ์ของความกล้าหาญ ไหวพริบ และชัยชนะที่ได้มาด้วยปัญญา มากกว่าด้วยกำลังเพียงอย่างเดียว การวางรูปปั้นไก่ชนจำนวนมากรอบฐานเจดีย์จึงเสมือนการสื่อสารเชิงสัญลักษณ์ถึงพระปรีชาสามารถของพระองค์ในอีกมิติหนึ่งที่ต่างไปจากภาพนักรบในสนามรบ

 

เมื่อมองออกไปจากลานสถูป ผู้มาเยือนจะเห็นทิวทัศน์ของดอยหลวงเชียงดาวทอดตัวยิ่งใหญ่เป็นฉากหลัง ทำให้การสักการะพระสถูปเจดีย์แห่งนี้มีบรรยากาศของทั้งความศักดิ์สิทธิ์และความสงบงามทางธรรมชาติผสมผสานกัน นักท่องเที่ยวจำนวนไม่น้อยนิยมจัดทริปเที่ยวเชียงดาว โดยรวมการขึ้นไปชมดอยหลวงเชียงดาว วัดถ้ำเชียงดาว น้ำพุร้อน และปิดท้ายด้วยการแวะสักการะพระสถูปเจดีย์สมเด็จพระนเรศวรมหาราชานุสรณ์ ที่เมืองงาย เพื่อรำลึกถึงประวัติศาสตร์ก่อนได้เวลากลับสู่ตัวเมืองเชียงใหม่

 

การเดินทาง พระสถูปเจดีย์สมเด็จพระนเรศวรมหาราชานุสรณ์จากตัวเมืองเชียงใหม่ สามารถใช้ทางหลวงหมายเลข 107 สายเชียงใหม่–ฝาง มุ่งหน้าสู่อำเภอเชียงดาว ระยะทางรวมประมาณ 70–80 กิโลเมตร จากนั้นขับต่อไปยังตำบลเมืองงาย เมื่อเข้าสู่เขตบ้านเมืองงายให้สังเกตตัวตลาดและร้านสะดวกซื้อบริเวณทางหลวงใหญ่ ทางเข้าพระสถูปจะเป็นซอยด้านข้างซึ่งมีป้ายบอกทางค่อนข้างชัดเจน ขับรถต่อเข้าไปอีกเล็กน้อยก็จะถึงลานจอดรถหน้าพระสถูป

 

สำหรับผู้ที่ไม่มีรถยนต์ส่วนตัว สามารถโดยสารรถตู้หรือรถสองแถวสายเชียงใหม่–เชียงดาว จากสถานีขนส่งในตัวเมืองเชียงใหม่ มาลงที่อำเภอเชียงดาวหรือจุดจอดในพื้นที่เมืองงาย แล้วค่อยเหมารถสองแถว รถจักรยานยนต์รับจ้าง หรือแท็กซี่ท้องถิ่นเข้ามายังพระสถูปอีกต่อหนึ่ง แม้จะไม่มีขนส่งสาธารณะที่วิ่งเข้ามาถึงหน้าสถานที่โดยตรง แต่ด้วยระยะทางจากตัวอำเภอไม่ไกลนัก การต่อรถจึงยังทำได้ไม่ลำบากนัก โดยเฉพาะในช่วงกลางวัน

 

ผู้ที่วางแผนมาท่องเที่ยวแบบค้างคืนในเชียงดาว สามารถเลือกพักที่รีสอร์ทและโฮมสเตย์ในละแวกเมืองงายและเส้นทางไปดอยหลวงเชียงดาวได้หลากหลาย แล้วค่อยขับรถหรือปั่นจักรยานมาไหว้พระสถูปในช่วงเช้าหรือเย็น เพื่อหลีกเลี่ยงแดดจัด และได้สัมผัสทั้งแสงเช้าหรือแสงเย็นที่ตกกระทบองค์เจดีย์และพระบรมรูปอย่างงดงามเป็นพิเศษ

 

 

ตอบ: โดยทั่วไปเปิดให้เข้าชมทุกวัน ระหว่างเวลา 09.00–17.00 น. ทั้งนี้ในบางช่วงที่มีการจัดงานรัฐพิธีหรือกิจกรรมพิเศษ อาจมีการขยายเวลาหรือปรับรูปแบบการเข้า–ออกพื้นที่ ควรตรวจสอบข้อมูลล่าสุดจากหน่วยงานท้องถิ่นก่อนเดินทางอีกครั้ง

 

ตอบ: โดยปกติการเข้าสักการะพระสถูปเจดีย์สมเด็จพระนเรศวรมหาราชานุสรณ์ไม่คิดค่าเข้าชม แต่ผู้มาเยือนสามารถทำบุญถวายเป็นค่าบำรุงสถานที่หรือร่วมทำบุญตามตู้รับบริจาคที่จัดไว้ได้ หากมีการจัดงานพิเศษอาจมีค่าใช้จ่ายบางส่วน เช่น ค่าอาหารหรือของที่ระลึก ซึ่งจะประกาศให้ทราบเป็นกรณีไป

 

ตอบ: หากต้องการร่วมพิธีสำคัญ แนะนำช่วงใกล้วันที่ 18 มกราคม (วันยุทธหัตถี) ช่วงเทศกาลสงกรานต์ที่มีพิธีสรงน้ำพระสถูป และช่วงปลายเดือนเมษายนซึ่งตรงกับวันคล้ายวันสวรรคตของสมเด็จพระนเรศวรมหาราช แต่ถ้าต้องการบรรยากาศเงียบสงบ เดินชมงานศิลป์และธรรมชาติรอบดอยหลวงเชียงดาวแบบไม่แออัด ช่วงปลายฝนต้นหนาวก็เป็นอีกฤดูที่เหมาะสมอย่างยิ่ง

 

ตอบ: บริเวณพระสถูปมีลานจอดรถ ห้องน้ำ และร้านค้าขนาดเล็กของชุมชนที่จำหน่ายดอกไม้ ธูป เทียน และของว่างพื้นบ้าน นอกจากนี้ในบริเวณบ้านเมืองงายและตัวอำเภอเชียงดาวยังมีร้านอาหารและคาเฟ่หลายแห่ง เช่น Cafe' My Day Off และ 419.Homecafe ที่สามารถแวะรับประทานอาหารหรือเครื่องดื่มก่อนหรือหลังการสักการะได้สะดวก

 

ตอบ: นักท่องเที่ยวสามารถวางแผนเที่ยวแบบวันเดียวได้ โดยเริ่มจากชมวิวและไหว้พระที่วัดถ้ำเชียงดาว แวะคาเฟ่หรือร้านอาหารในละแวกดอยหลวง จากนั้นช่วงบ่ายหรือเย็นขับรถต่อมายังบ้านเมืองงายเพื่อสักการะพระสถูปเจดีย์สมเด็จพระนเรศวรมหาราชานุสรณ์ ปิดท้ายทริปด้วยการชมทิวเขายามเย็นรอบดอยหลวงเชียงดาว หรือหากพักค้างคืนในรีสอร์ทใกล้เคียง ก็สามารถเลือกแวะสักการะพระสถูปในช่วงเช้าตรู่หรือเย็นจัด เพื่อหลีกเลี่ยงแดดและได้สัมผัสบรรยากาศที่สงบกว่า