วัดดอนแก้ว (ในเวียง)

Rating: 3.4/5 (11 votes)

วันเปิดทำการ: ทุกวัน

เวลาเปิดทำการ: 08.00 - 17.00 น.

 

วัดดอนแก้ว (ในเวียง) ตำบลในเวียง อำเภอเมืองน่าน จังหวัดน่าน รหัสไปษณีย์ 55000 วัดราษฎร์ มหานิกาย เนื้อที่ 1 ไร่ 3 งาน 30 ตารางวา ได้รับอนุญาตตั้งเป็นวัด พ.ศ. 2357 ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา พ.ศ. 2502 พระสันติภาพ สนฺตจิตฺโต เจ้าอาวาสวัดดอนแก้ว

 

ท่านเจ้าครูบาเทพลังการ หรือ ทิพพะลังการ่วมกับคณะศรัทธา บ้านดอนมูล (หรือดอนแก้วในปัจจุบัน) ได้สร้างวิหาร อุโมงค์ (ซุ้มโขง) ที่ประดิษฐานองค์พระประธาน ดังที่เหลือปรากฏให้เห็นในปัจจุบัน โดยได้ร่วมสร้างตั้งสมัยจุลศักราช 1187 ตรงกับพุทธศักราช 2357 ในสมัยเจ้าสุมนเทวราชครองนครน่าน ตรงกับรัชสมัยของพระพุทธเลิศหล้านภาลัย รัชกาลที่ 2 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์

 

วิหารหลังเก่า เป็นสถาปัตยกรรมล้านนาโบราณ เรียกหลังคาทรงนี้ว่า "ม้าต่างไหม" โดยมีปราสาทเล็กๆ ทำด้วยกระเบื้องดินเผา (ดินขอ) ตั้งอยู่ตรงกลางของหลังคา หลังคาสองชั้นลดหลั่นลงมาคล้ายกับวัดหนองบัว อำเภอท่าวังผา จังหวัดน่าน

 

ด้วยกาลเวลาวิหารได้ชำรุดทรุดโทรมมาก เจ้าอาวาสและคณะศรัทธาได้ลื้อและสร้างวิหารหลังใหม่ขึ้น เมื่อ พ.ศ. 2514 รวมอายุของวิหารหลังเก่า 155 ปี

 

ประเพณี 5 เป็ง เป็นประเพณีที่จัดขึ้นเป็นประจำทุกปีของชาวบ้านดอนแก้ว จะมีกิจกรรมดังนี้ สรงน้ำพระธาตุ และพิธีถวายพระป่าของแต่ละชุมชนในเขตเมืองน่าน กิจกรรมที่ชาวบ้านจัดขึ้น กิจกรรมรำวงย้อนยุค กิจกรรมที่ชาวบ้านจัดขึ้น และกิจกรรมสอยดาว

 

เสนาสนะภายในวัดดอนแก้วนั้น จะประกอบไปด้วย พระธาตุดอนแก้วภูเพียง  ในวันจันทร์ที่ 6 มกราคม พ.ศ. 2473 ครูบาส้อและท่านขุนบาทีไพเราะพร้อมเจ้าขุนมูลนาย ผู้ใหญ่บ้าน พากันมาขุดพระธาตุร้าง เมื่อทำการขุดได้พบกับไหกระเบื้องขนาดใหญ่ มีฝาปิดมิดชิด

 

เปิดดูพบ องค์พระธาตุอยู่ในนั้น 57 องค์ ขุดลงไปอีก 3 ศอก พบกระดานหินปิดกั้นอยู่มีลักษณะคล้ายกุ๊บคว่ำ (งอบ) ไม่สามารถขุดต่อไปได้ จึงทำการหยุดขุดเพียงเท่านั้น วันศุกร์ ที่ 31 มกราคม ขึ้น 2 ค่ำ พ.ศ.2473 เริ่มก่ออิฐขึ้นเป็นเจดีย์ตั้งชื่อว่า "เจดีย์ดอนแก้วภูเพียง"

 

ภายหลังมีการบูรณะตามลำดับจนเป็นดังที่เห็นในปัจจุบัน, พระวิหาร, หอพระไตร, กุฏิสงฆ์, อาคารเอนกประสงค์/อาคารหอประชุม, โรงครัว และห้องสุขา

 

ปูชนียวัตถุของทางวัดดอนแก้วนั้น จะประกอบไปด้วย พระพุทธรูป พระพุทธรูปในซุ้มโขง เป็นพระประธานวัดดอนแก้ว โดยนำรูปแบบมาจากวัดพญาวัด จากจารึกชนวนของวัด ระบุว่า เจ้าสุมนเทวราชเจ้าผู้ครองนครน่านโปรดให้สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ.2359 ตรงกับปีที่ 7 ในรัชสมัยพระพุทธเลิศล้านภาลัย

 

อูปโมงค์ หรืออุโมงค์ นำรูปแบบมาจากวัดพญาวัด สร้างขึ้นสมัยเดียวกับองค์พระประธาน พระพุทธรูปองค์นี้เป็นศิลปะน่านระยะที่ 4 ช่วงต้นรัตนโกสินทร์ สำหรับคติการสร้างอูปโมงค์ คงได้รับคติความเชื่อทางพุทธศาสนามาจากพม่า ด้วยเชื่อว่าพระอรหันต์และพระปัจเจกพระพุทธเจ้า (ผู้ตรัสรู้และปรินิพพานโดยไม่สอนธรรม) ทรงประทับอยู่ที่ "ถ้ำนันทมูล" ในป่าหิมพานต์