Rating: 4.4/5 (5 votes)
โครงการบ้านเล็กในป่าใหญ่ดอยคำ
วันเปิดทำการ: วันจันทร์ - วันอาทิตย์
เวลาเปิดทำการ: 09.00 - 16.00
โครงการบ้านเล็กในป่าใหญ่ดอยคำ ที่พักผ่อนเชียงใหม่ เที่ยวภาคเหนือ โครงการหลวง และโครงการพระราชดำริ ตั้งอยู่ในพื้นที่ ตำบลเมืองแหง อำเภอเวียงแหง เป็นเขตพื้นที่อุทยานแห่งชาติห้วยน้ำดังครอบคลุมพื้นที่ 161,850 ไร่ เกิดขึ้นเนื่องจากสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถเสด็จฯทอดพระเนตรพื้นที่บริเวณดอยคำและทรงมีพระราชดำริให้จัดทำ
โครงการบ้านเล็กในป่าใหญ่ โดยใช้หลักการ 3 อ.คือ อิ่ม อุ่น และอุดมการณ์ มีราษฎรที่เข้าร่วมโครงการทำหน้าที่เป็นยามรักษาชายแดน และแก้ไขปัญหายาเสพติดในพื้นที่ และศึกษารูปแบบหรือแนวทางให้คนอยู่กับป่าได้อย่างกลมกลืนโดยไม่ทำลายป่า กรมส่งเสริมการเกาตร ได้มอบหมายให้ศูนย์ส่งเสริมการเกษตรที่สูงจังหวัดเชียงใหม่ รับสนองพระราชดำริดำเนินการส่งเสริมการปลูกผลไม้หลังบ้าน
ความเป็นมา/พระราชดำริ
สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ เสด็จทอดพระเนตรพื้นที่บริเวณดอยดำ ตำบลเมืองแหง อำเภอเวียงแหง จังหวัดเชียงใหม่ เมื่อวันที่ 21 มกราคม 2545 เวลา 16.20 น. ทรงมีพระราชดำริให้จัดตั้งโครงการ “บ้านเล็กในป่าใหญ่” ขึ้น โดยมอบหน้าที่ให้ชาวบ้านในโครงการดูแลและปลูกฟื้นฟูพื้นที่ป่าบริเวณใกล้เคียง พร้อมทั้งเป็นเสมือนยามเฝ้าระวังชายแดนด้วย
แต่พื้นที่อยู่ในเขตอุทยานแห่งชาติห้วยน้ำดัง เป็นเขตชั้นคุณภาพลุ่มน้ำชั้นที่ 1 และ 2 จึงเกิดข้อจำกัดด้านกฎหมาย และระเบียบปฏิบัติ ดังนั้นการแก้ไขจึงต้องดำเนินการในลักษณะโครงการทดลองทางวิชาการจึงมีวัตถุประสงค์เพื่อการบำรุงรักษาอุทยานแห่งชาติ ตามนัยมาตรา 19 แห่งพระราชบัญญัติอุทยานแห่งชาติ พ.ศ. 2507
และตามระเบียบต้องดำเนินการโดยพนักงานเจ้าหน้าที่กรมป่าไม้ (หัวหน้าอุทยานแห่งชาติ/ผู้ได้รับมอบหมาย) สำนักงานป่าไม้เขตเชียงใหม่ (สำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ที่ 16 ในปัจจุบัน) ได้มีหนังสือสำนักงานป่าไม้เขตเชียงใหม่ ด่วนที่สุดที่ กษ 0723.7/1893 ลงวันที่ 17 มิถุนายน 2545 ขออนุมัติใช้พื้นที่ลุ่มน้ำแม่หาดเนื้อที่ 16,850 ไร่
เป็นพื้นที่ดำเนินการโครงการ อีกทั้งพร้อมขออนุมัติแต่งตั้งเจ้าหน้าที่ผู้ปฏิบัติงาน และต่อมากรมป่าไม้ได้ออกให้มีคำสั่งกรมป่าไม้ที่ 1961/2545 ซึ่งลงวันที่ 23 กันยายน 2545 ในเรื่องแต่งตั้งคณะทำงานโครงการทดลองให้คนอยู่กับป่าอย่างยั่งยืนในลักษณะ บ้านเล็กในป่าใหญ่ ดอยดำ ตามพระราชดำริ ขึ้น
พระราชดำริของสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ เมื่อวันที่ 21 มกราคม 2545 ให้จัดตั้งเป็นบ้านเล็กในป่าใหญ่ขึ้น โดยมอบหน้าที่ให้ชาวบ้านในโครงการดูแลและปลูกฟื้นฟู พื้นที่ป่าบริเวณใกล้เคียง พร้อมทั้งเป็นยามเฝ้าระวังชายแดน เมื่อวันที่ 11 มกราคม 2547 ชาวบ้านปลูกงากันหรือไม่ งามีประโยชน์นะ เมื่อวันที่ 13 กุมภาพันธ์ 2549
1. ขยายการเลี้ยงปลาเพิ่ม ให้ดอยดำเป็นศูนย์ปลาเทร้าท์ของโครงการพระราชดำริ โดยให้กรมประมง และกรมชลประทานไปปรึกษา กปร.
2. ให้หาปลาที่เลี้ยงได้ดีในที่มีอากาศหนาว รับประทานอร่อย มาให้ชาวบ้าน"
วัตถุประสงค์ของโครงการ
1. เพื่อสนองพระราชดำริของสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ
1.1 จัดตั้งหมู่บ้านในลักษณะโครงการ "บ้านเล็กในป่าใหญ่" ขึ้น
1.2 ดูแล และปลูกฟื้นฟูป่าต้นน้ำลำธาร
1.3 เป็นยามเฝ้าระวังชายแดน และป้องกันยาเสพติด
2. เพื่อศึกษาวิจัยและทดลองหาวิธีการให้คนอยู่กับป่าได้อย่างยั่งยืนในลักษณะ บ้านเล็กในป่าใหญ่
3. เพื่อเป็นข้อมูลในการกำหนดแนวทางการดำเนินการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้อย่างยั่งยืนต่อไป
เป้าหมายโครงการ
1. คัดเลือกราษฎรยากจนไม่มีที่ทำกิน ขยัน ไม่ยุ่งเกี่ยวกับยาเสพติดเข้าร่วมโครงการ 4 ชนเผ่า ได้แก่ อาข่า ลีซอ มูเซอร์ และกะเหรี่ยง เผ่าละ 5 ครอบครัว รวม 20 ครอบครัว
2. พัฒนาคุณภาพชีวิต (อิ่ม) อีกทั้งรวมทั้งสร้างความมั่นคง (อุ่น) ตลอดจนสร้างจิตสำนึก (อุดมการณ์) โดยให้กับราษฎรจำนวน 20 ครอบครัวที่เข้าร่วมโครงการฯ
3. ศึกษาหารูปแบบวิธีการและแนวทางในการจัดการให้คนอยู่กับป่าได้อย่างกลมกลืนโดยไม่ทำลายป่า แล้วมอบหน้าที่ในการดูแลรักษาป่าต้นน้ำลำธาร จำนวน 16,720 ไร่ ตลอดจนให้เป็นยามรักษาชายแดนรวมทั้งป้องกันปัญหายาเสพติดในพื้นที่ชายแดน
ระยะเวลาดำเนินการ
กำหนดระยะเวลาดำเนินการเป็น 4ระยะเวลา โดยรวมทั้งสิ้น 10 ปี โดยกำหนดห้วงระยะเวลา ดังนี้
ระยะที่ 1 แผนงานเร่งด่วน ใช้ปีงบประมาณ 2545 เพื่อจัดสร้างโครงสร้างพื้นฐานต่าง ๆ โดยตลอดจนจัดราษฎรเข้าร่วมโครงการ
ระยะที่ 2 แผนแม่บทระยะที่ 1 ประกอบด้วย แผนปฏิบัติการ ใช้ปีงบประมาณ 2546 – 2548 เพื่อปรับฐานความคิด ปฏิบัติ แผนงานติดตามและประเมินกิจกรรม (ปีงบประมาณ 2548)
ระยะที่ 3 แผนแม่บทระยะที่ 2 ประกอบด้วย แผนปฏิบัติการ ใช้ปีงบประมาณ 2549 – 2551 เพื่อปฏิบัติ ทดสอบพฤติกรรม สู่อุดมการณ์ แผนงานติดตามและประเมินพฤติกรรม (ปีงบประมาณ 2551)
ระยะที่ 4 แผนแม่บทระยะที่ 3 ประกอบด้วย แผนปฏิบัติการ ใช้ปีงบประมาณ 2552 – 2554 เพื่อทดสอบอุดมการณ์ การสืบทอด แผนงานประเมินผลโครงการ (ปีงบประมาณ 2554)
ผลที่คาดว่าจะได้รับ
1. มีราษฎร 4 เผ่า 20 ครอบครัว ซึ่งมีความมั่นคงในชีวิต และได้รับการพัฒนาคุณภาพชีวิตแบบพอมีพอกิน จึงเชื่อว่าตลอดจนเกิดจิตสำนึกในการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ และเป็นกำลังในการป้องกันรักษาและฟื้นฟูสภาพป่าในพื้นที่โครงการฯ ทั้งมีความสำนึกในความเป็นคนไทยและรักประเทศไทย อีกทั้งพร้อมเป็นยามเฝ้าระวังป้องกันประเทศและต่อต้านขบวนการค้ายาเสพติด
2. ได้ทราบแนวทางในการจัดการให้ชาวเขา 4 เผ่า สามารถอยู่ร่วมกับป่าได้อย่างกลมกลืน โดยไม่ทำลายป่า
3. ป่าต้นน้ำ จำนวน 16,720 ไร่ ได้รับการป้องกันและฟื้นฟูให้อุดมสมบูรณ์เป็นแหล่งต้นน้ำลำธารและแหล่งควบคุมมลพิษทางสิ่งแวดล้อม
4. ได้ข้อมูลในการกำหนดแนวทางการดำเนินการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้อย่างยั่งยืนต่อไป
ส่งเสริมการปลูกไม้ผลที่สามารถเจริญเติบโตภายใต้ร่มเงาของป่าไม้ เช่น กาแฟ ชาเมี่ยง ส่งเสริมการปลูกพืชผักสวนครัว เพื่อนำมาปรุงอาหารแบบเศรษญกิจพอเพียง สาธิตการปลูกผักเพื่อเป็นอาหารชุมชน
ผู้สนใจสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ ศูนย์ส่งเสริมการเกษตรที่สูงจังหวัดเชียงใหม่ สำนักส่งเสริมและพัฒนาการเกษตรเขตที่ 6 จังหวัดเชียงใหม่ โทร. 0 5321 6203 โทรสาร 0 5321 6820
โทร : 053216203
แฟกซ์ : 053216820
หมวดหมู่: โครงการในพระราชดำริ
กลุ่ม: โครงการหลวง
ปรับปรุงล่าสุด : 6 เดือนที่แล้ว