ศูนย์การเรียนภูมิปัญญาไทย

ศูนย์การเรียนภูมิปัญญาไทย (สุนทรี ขนาดนิด) ตั้งอยู่เลขที่ 329 หมู่ที่ 9 ตำบลหนองอ้อ อำเภอศรีสัชนาลัย จังหวัดสุโขทัย เป็นศูนย์กลางการเรียนรู้และถ่ายทอดภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านการทอผ้าไทยพวนบ้านหาดเสี้ยว ที่มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการอนุรักษ์และสืบสานวัฒนธรรมภาคเหนือของประเทศไทย ศูนย์แห่งนี้ก่อตั้งโดยครูสุนทรี ขนาดนิด ครูผู้ซึ่งได้รับการยกย่องเชิดชูเกียรติจากสำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ ให้เป็นครูภูมิปัญญาไทย รุ่นที่ 3 ด้านอุตสาหกรรมและหัตถกรรม ประจำปี พ.ศ. 2546 ซึ่งถือเป็นเกียรติประวัติที่สำคัญในการรับรองความรู้ ความสามารถ และความมุ่งมั่นในการสืบสานภูมิปัญญาไทยให้คงอยู่ต่อไป

 

ศูนย์การเรียนภูมิปัญญาไทยแห่งนี้มีการบริหารจัดการร่วมกันระหว่างคณะกรรมการบริหารจัดการโครงการศูนย์การเรียนภูมิปัญญาไทยของกลุ่มหัตถกรรมพื้นบ้านโบราณหาดเสี้ยว โดยมีสมาชิกของกลุ่มหัตถกรรมพื้นบ้านร่วมเป็นผู้ช่วยในการถ่ายทอดและสืบสานภูมิปัญญา การมีส่วนร่วมของสมาชิกกลุ่มในศูนย์การเรียนถือเป็นกลไกสำคัญในการทำให้การถ่ายทอดความรู้เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพและต่อเนื่อง นอกจากนี้ นางสาวรวีวรรณ ขนาดนิด ลูกสาวของครูสุนทรี ยังทำหน้าที่เป็นผู้ช่วยครูภูมิปัญญาไทย ทำให้ความรู้และเทคนิคต่าง ๆ ถูกส่งต่ออย่างต่อเนื่องและมีคุณภาพ

 

ศูนย์การเรียนภูมิปัญญาไทยแห่งนี้ได้รับการสนับสนุนงบประมาณจากสำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ ซึ่งเป็นการยืนยันถึงความสำคัญและบทบาทของศูนย์ในการอนุรักษ์และส่งเสริมภูมิปัญญาท้องถิ่น การสนับสนุนงบประมาณดังกล่าวทำให้ศูนย์สามารถจัดกิจกรรมการเรียนการสอนอย่างเป็นระบบ และสามารถต่อยอดการทำงานด้านการอนุรักษ์วัฒนธรรมผ่านการพัฒนาสื่อการสอนทั้งในรูปแบบสื่อสิ่งพิมพ์และสื่อดิจิทัล รวมถึงการเปิดเว็บไซต์ของศูนย์เพื่อให้ผู้สนใจสามารถเข้าถึงความรู้และเรียนรู้เทคนิคการทอผ้าประเภทต่าง ๆ ได้อย่างสะดวกและรวดเร็ว

 

ศูนย์การเรียนภูมิปัญญาไทยไม่เพียงแต่เป็นสถานที่ถ่ายทอดทักษะการทอผ้าเท่านั้น แต่ยังเป็นแหล่งเรียนรู้ที่ให้ผู้เยี่ยมชมและผู้สนใจได้เข้าใจถึงความสำคัญของวัฒนธรรมภาคเหนือ การทอผ้าไทยพวนบ้านหาดเสี้ยวถือเป็นศิลปะที่สะท้อนถึงวิถีชีวิต ความคิดสร้างสรรค์ และเอกลักษณ์ของชุมชนท้องถิ่น เทคนิคการทอผ้าที่สืบทอดกันมาหลายชั่วอายุคน มีทั้งการเลือกใช้เส้นใย การย้อมสีธรรมชาติ การสร้างลวดลายเฉพาะที่บอกเล่าเรื่องราวและสัญลักษณ์ประจำชุมชน การรักษาวิธีการและเทคนิคเหล่านี้ไว้ไม่ให้สูญหายไปถือเป็นภารกิจสำคัญของศูนย์

 

ความเชี่ยวชาญเฉพาะด้านของศูนย์ยังขยายไปถึงการจัดทำโครงการสอนการทอผ้าประเภทต่าง ๆ ซึ่งไม่เพียงแต่เปิดสอนแก่คนในชุมชน แต่ยังรองรับนักเรียน นักศึกษา และผู้สนใจจากพื้นที่อื่น ๆ ที่ต้องการเรียนรู้และพัฒนาทักษะด้านหัตถกรรมไทย การมีโครงการสอนอย่างต่อเนื่องช่วยสร้างแรงจูงใจให้คนรุ่นใหม่สนใจในภูมิปัญญาไทยมากขึ้น และทำให้ศูนย์เป็นศูนย์กลางความรู้ที่มีบทบาทสำคัญต่อการส่งเสริมวัฒนธรรมไทย

 

นอกจากบทบาทในการอนุรักษ์ภูมิปัญญาไทย ศูนย์การเรียนภูมิปัญญาไทยยังได้รับการยอมรับและสร้างผลงานที่เป็นที่ประจักษ์ในระดับชุมชนและระดับชาติ ความสำเร็จเหล่านี้สะท้อนให้เห็นถึงความตั้งใจและความพยายามของครูสุนทรี ขนาดนิด และทีมงานในการพัฒนาศูนย์ให้เป็นสถานที่เรียนรู้ที่ครบวงจร ทั้งด้านทักษะ การสร้างสื่อการสอน และการเปิดเผยภูมิปัญญาแก่สาธารณชน การมีเว็บไซต์ของศูนย์ทำให้ผู้สนใจทั่วประเทศสามารถเข้าถึงความรู้และร่วมสืบสานภูมิปัญญาได้ง่ายยิ่งขึ้น

 

โดยรวมแล้ว ศูนย์การเรียนภูมิปัญญาไทย (สุนทรี ขนาดนิด) เป็นมากกว่าสถานที่เรียนรู้การทอผ้าไทยพวนบ้านหาดเสี้ยว แต่ยังเป็นศูนย์กลางการอนุรักษ์และเผยแพร่วัฒนธรรมภาคเหนือที่มีคุณค่า ทั้งในด้านประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม และความคิดสร้างสรรค์ การดำเนินงานของศูนย์ไม่เพียงแต่สืบสานภูมิปัญญาไทยให้คงอยู่ แต่ยังสร้างแรงบันดาลใจให้ผู้คนได้เรียนรู้และเคารพในคุณค่าของวัฒนธรรมไทยอย่างต่อเนื่อง และถือเป็นตัวอย่างสำคัญของการอนุรักษ์ภูมิปัญญาและหัตถกรรมพื้นบ้านไทยที่ควรค่าแก่การสนับสนุนและเผยแพร่อย่างยั่งยืน

 

ศูนย์การเรียนภูมิปัญญาไทย (สุนทรี ขนาดนิด) เป็นสถานที่ที่รวมเอาความรู้ด้านการทอผ้าไทยพวนบ้านหาดเสี้ยวเข้ากับการบริหารจัดการแบบมืออาชีพ มีระบบการถ่ายทอดความรู้ที่เป็นมาตรฐานและต่อเนื่อง การสนับสนุนจากหน่วยงานภาครัฐและองค์กรชุมชนช่วยให้ศูนย์สามารถสร้างสื่อการเรียนการสอนที่ทันสมัย ทั้งสื่อออนไลน์และสื่อสิ่งพิมพ์ ทำให้ผู้สนใจสามารถเข้าถึงเนื้อหาและฝึกทักษะได้อย่างสะดวก การเรียนรู้ที่ศูนย์แห่งนี้ไม่ได้จำกัดเฉพาะผู้ที่อยู่ใกล้เคียง แต่สามารถเข้าถึงผู้เรียนจากทุกภูมิภาค สร้างเครือข่ายการเรียนรู้และส่งเสริมการอนุรักษ์วัฒนธรรมไทยในวงกว้าง