วัดยาง

วัดยาง จังหวัดพิษณุโลก เป็นวัดราษฎร์เก่าแก่ที่ตั้งอยู่ริมฝั่งแม่น้ำน่าน ในเขตตำบลบ้านคลอง อำเภอเมืองพิษณุโลก วัดแห่งนี้มีความสำคัญทั้งในด้านประวัติศาสตร์ ศิลปกรรม และความเชื่อศรัทธาของชาวบ้าน โดยได้รับการสถาปนาเป็นวัดขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2398 และต่อมาได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาในปี พ.ศ. 2461 แสดงให้เห็นถึงความเจริญมั่นคงของวัดและบทบาทที่มีต่อชุมชนในพื้นที่ตลอดระยะเวลากว่า 100 ปี วัดยางจึงเป็นหนึ่งในสถานที่ทางพระพุทธศาสนาที่มีคุณค่าคู่เมืองพิษณุโลก

 

หลักฐานสำคัญที่บ่งบอกถึงความมีชื่อเสียงของวัดนี้ปรากฏอยู่ในจดหมายเหตุที่สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ ได้ทรงบันทึกไว้เมื่อครั้งเสด็จมาเมืองพิษณุโลก โดยทรงเล่าถึงการแวะชมวัดยางและสิ่งที่ปรากฏอยู่ภายใน เช่น หอไตรและตู้เก็บคัมภีร์โบราณจำนวน 4 ใบ ซึ่งมีลวดลายฝีมือช่างที่แตกต่างกัน บ้างเป็นภาพเทวดายืน บ้างเป็นภาพเทวดาเดิน อีกใบหนึ่งเป็นงานฝีมือช่างจากกรุงเทพ และอีกใบเป็นตู้ทองทึบ แม้ไม่ใช่งานที่แปลกตานัก แต่ก็สะท้อนให้เห็นถึงร่องรอยของศิลปกรรมเก่าแก่ที่ยังคงหลงเหลืออยู่ในวัด นอกจากนี้ยังได้มีการกล่าวถึงโบสถ์และศาลาการเปรียญที่แม้จะไม่ได้เก่าแก่หรือมีลักษณะพิเศษมากนัก แต่ก็เป็นองค์ประกอบสำคัญของวัดที่คงความเป็นศูนย์กลางของชุมชน

 

สิ่งที่ทำให้วัดยางมีชื่อเสียงเป็นพิเศษคือการประดิษฐานปูชนียวัตถุสำคัญที่ชาวบ้านเคารพนับถือ คือ พระสัมฤทธิ์โกสีย์ หรือที่รู้จักกันทั่วไปในชื่อหลวงพ่อเขียว พระพุทธรูปปางประทานอภัย สูงประมาณ 190 เซนติเมตร ซึ่งมีความงดงามและทรงคุณค่าทางศิลปกรรมอย่างยิ่ง หลวงพ่อเขียวเป็นพระพุทธรูปที่มีลักษณะศิลปะในยุคอมราวดี โดยเป็นผลงานที่ผสมผสานระหว่างศิลปะอินเดียและศิลปะกรีกเข้าด้วยกัน สร้างขึ้นในช่วงประมาณพุทธศักราช 663–863 จุดเด่นของพระพุทธรูปองค์นี้คือเนื้อสัมฤทธิ์ที่ผ่านกาลเวลามาเนิ่นนานจนเกิดสนิมสีเขียวเกาะทั่วองค์พระ จึงเป็นที่มาของชื่อ "หลวงพ่อเขียว" ซึ่งกลายเป็นเอกลักษณ์และศูนย์รวมศรัทธาของชาวบ้านและผู้แสวงบุญ

 

วัดยางนอกจากจะเป็นศูนย์กลางด้านศาสนาแล้ว ยังมีบทบาทสำคัญในด้านการสืบทอดวัฒนธรรมและวิถีชีวิตของคนในชุมชนริมแม่น้ำน่าน การตั้งวัดอยู่ใกล้ปากคลองทำให้พื้นที่แห่งนี้เป็นเสมือนประตูสู่การติดต่อสัญจรและการค้าขายในอดีต ชาวบ้านต่างใช้วัดเป็นที่ประกอบพิธีกรรมทางศาสนา เป็นสถานที่รวมกลุ่มทำกิจกรรม และยังเป็นศูนย์กลางแห่งการเรียนรู้ธรรมะและการอบรมศีลธรรมแก่เยาวชนในท้องถิ่น

 

ทุกวันนี้ วัดยางยังคงเป็นวัดที่มีผู้คนให้ความเคารพศรัทธา มีการจัดงานบุญประเพณีตามปฏิทินพุทธศาสนาอย่างต่อเนื่อง เช่น งานทำบุญตักบาตร งานสรงน้ำพระในช่วงเทศกาลสงกรานต์ รวมถึงงานนมัสการหลวงพ่อเขียวที่ชาวบ้านและนักท่องเที่ยวต่างเดินทางมากราบสักการะเพื่อความเป็นสิริมงคล ความงดงามและคุณค่าทางประวัติศาสตร์ของพระสัมฤทธิ์โกสีย์ยังทำให้วัดยางเป็นหนึ่งในสถานที่ที่ผู้สนใจด้านศิลปะโบราณและนักท่องเที่ยวสายวัฒนธรรมไม่ควรพลาด

 

ด้วยประวัติศาสตร์ที่ยาวนานตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 4 ศิลปะโบราณที่ทรงคุณค่า และความศรัทธาที่ชาวบ้านมีต่อหลวงพ่อเขียว วัดยางจึงถือเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมที่สำคัญของจังหวัดพิษณุโลก สถานที่แห่งนี้ไม่เพียงแต่เป็นที่ยึดเหนี่ยวจิตใจของชุมชนเท่านั้น แต่ยังเป็นหลักฐานสะท้อนถึงความเจริญรุ่งเรืองของพระพุทธศาสนาและวัฒนธรรมไทยที่สืบทอดมาหลายศตวรรษ หากมีโอกาสเดินทางมาพิษณุโลก การได้แวะสักการะหลวงพ่อเขียวที่วัดยางย่อมเป็นประสบการณ์ที่ทรงคุณค่าและเพิ่มความเป็นสิริมงคลให้แก่ชีวิต