อุทยานแห่งชาติคลองวังเจ้า

อุทยานแห่งชาติคลองวังเจ้า จังหวัดตาก ตั้งอยู่ในเขตรอยต่อระหว่างเทือกเขาภาคตะวันตกกับขอบที่ราบภาคกลาง มีภูมิประเทศเป็นเทือกเขาสูงชันสลับซับซ้อน โดยแนวเขาวางตัวในทิศเหนือ-ใต้ เป็นส่วนหนึ่งของเทือกเขาถนนธงชัย พื้นที่ราบอยู่ทางตอนกลางของอุทยานเป็นอ่างกะทะขนาดเล็กจำนวนสองอ่าง ครอบคลุมพื้นที่ประมาณ 2,000–5,000 ไร่ ภูเขาที่สำคัญ ได้แก่ เขาเย็น เขาสน เขาเต่าดำ เขาขนุน เขาขาแล้ง เขาอีโละโคะ เขาวังเจ้า เขาปั๋งใหญ่ ดอยลวก และเขาวุ๊งกะสัง โดยยอดเขาเย็นซึ่งอยู่ทางทิศตะวันตกของพื้นที่ถือว่ามีความสูงที่สุดถึง 1,898 เมตรเหนือระดับน้ำทะเล

 

อุทยานแห่งชาติคลองวังเจ้าเป็นส่วนหนึ่งของลุ่มน้ำปิง ประกอบด้วยสองลุ่มน้ำหลักคือ ลุ่มน้ำคลองวังเจ้าและลุ่มน้ำคลองสวนหมาก ซึ่งมีคลองสำคัญหลายสาย เช่น คลองแม่ยะมา คลองขุนหมาก คลองแขยง คลองไพร คลองวุ๊งกะสัง และคลองเต่าดำ ลักษณะภูมิอากาศได้รับอิทธิพลจากลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ตั้งแต่กลางเดือนพฤษภาคมถึงกลางเดือนตุลาคม ทำให้อากาศมีความชื้นสูง เมฆมาก และฝนตกชุก ปริมาณน้ำฝนเฉลี่ยประมาณ 1,318 มิลลิเมตรต่อปี ส่วนฤดูหนาวตั้งแต่กลางเดือนตุลาคมถึงกลางเดือนกุมภาพันธ์ ได้รับอิทธิพลจากลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือ ทำให้อากาศเย็น ท้องฟ้าโปร่ง อุณหภูมิต่ำสุดในเดือนมกราคมประมาณ 14 องศาเซลเซียส ช่วงฤดูร้อนอุณหภูมิสูงสุดประมาณ 36 องศาเซลเซียส อุณหภูมิเฉลี่ยตลอดปีประมาณ 26 องศาเซลเซียส

 

พื้นที่ของอุทยานแห่งชาติคลองวังเจ้าปกคลุมด้วยป่าห้าแบบหลัก ได้แก่ ป่าเบญจพรรณ ป่าดิบเขา ป่าดิบแล้ง ป่าเต็งรัง และป่าสนเขา ป่าเบญจพรรณครอบคลุมประมาณ 65 เปอร์เซ็นต์ของพื้นที่อุทยาน พบตั้งแต่ระดับความสูง 200–1,000 เมตร มีไม้สำคัญเช่น สัก รกฟ้า แดง ประดู่ มะกอกเกลื้อน รักใหญ่ เสลา โมกมัน สะทิบ กางขี้มอด และปอตูบหูช้าง รวมถึงไผ่ชนิดต่าง ๆ เช่น ไผ่ซางนวลและไผ่ไร่ เป็นแหล่งอาศัยและหลบภัยของสัตว์ป่าหลากหลายชนิด ทั้งกระทิง เก้ง กวางป่า เสือปลา หมูป่า และไก่ป่า

 

ป่าดิบเขากระจายอยู่บนเขาสูงชันทางด้านทิศตะวันตกตลอดแนวเหนือ-ใต้ ตั้งแต่ระดับความสูง 1,000 เมตรขึ้นไป พบไม้ชนิดก่อเดือย ก่อใบเลื่อม ฝาละมี ค่าหด สารภีดอย พะวา โพบาย ก่อหม่น และทะโล้ พืชพื้นล่างหนาแน่น เช่น เฟิน ปอ กระวาน อ้อ แขม และหวาย มีสัตว์ขนาดใหญ่เข้ามาใช้ประโยชน์ในบางฤดู เช่น กระทิง รวมถึงสัตว์ขนาดเล็ก เช่น กระรอกบินเล็กแก้มขาว กระรอกบินจิ๋วท้องขาว นกพญาไฟใหญ่ นกพญาไฟเล็ก และนกไต่ไม้ท้องสีเม็ดมะขาม

 

ป่าดิบแล้งพบบริเวณแนวหุบเขาตอนกลางของพื้นที่ ระดับความสูงประมาณ 400–1,000 เมตร พบไม้ชนิดชุมแสงแดง เสลา ยมหิน กระโดงแดง เติม สะบันงา กระทุ่มน้ำ ลำพูป่า มะเดื่อ ตาว เต่าร้าง และค้อ เป็นแหล่งอาหารและที่หลบภัยของกระทิง กวางป่า กระจงหนู เสือไฟ แมวดาว นกกก นกเงือกกรามช้าง และนกตั้งล้อ

 

ป่าเต็งรังพบเป็นหย่อม ๆ บนยอดเขาหรือเนินเตี้ย ๆ ทางด้านตะวันออกและตอนเหนือของอุทยาน ระดับความสูง 200–800 เมตร พบไม้ชนิดเต็ง รัง เหียง พลวง กระท่อมหมู ก่อนก ก่อแพะ ส้านใหญ่ และมะม่วงหัวแมงวัน พืชพื้นล่างเป็นพวกหญ้า เช่น หญ้าเพ็ก โจด หญ้าคา และหญ้าหนวดฤาษีเล็ก สัตว์ป่าที่พบ ได้แก่ หมูป่า เก้ง ตะกวด และเต่าเหลือง

 

ป่าสนเขาพบเป็นหย่อม ๆ ตามแนวสันเขาและบนยอดเขากลางพื้นที่ ระดับความสูงประมาณ 900–1,200 เมตร พบไม้ชนิดสนสามใบ มะก่อ ทะโล้ สารภีดอย และตำเสาหนู สัตว์ป่าที่พบ ได้แก่ เลียงผา หมูป่า ลิงกัง ชะมดแผงหางปล้อง เม่นเล็กหางพวง และหนูฟานเหลือง

 

น้ำตกและลำคลองต่าง ๆ ของอุทยานแห่งชาติคลองวังเจ้าถือเป็นหนึ่งในจุดเด่นที่นักท่องเที่ยวไม่ควรพลาด เช่น น้ำตกคลองวังเจ้า น้ำตกเต่าดำ และน้ำตกวุ๊งกะสัง ซึ่งล้วนเป็นน้ำตกขนาดกลางถึงใหญ่ มีสายน้ำใสไหลลงสู่แอ่งน้ำธรรมชาติ รอบ ๆ น้ำตกเต็มไปด้วยป่าดิบชื้นและเฟิน ทำให้บรรยากาศเย็นสบายเหมาะกับการพักผ่อนหย่อนใจ นอกจากนี้ยังสามารถล่องแก่งเล็ก ๆ ตามคลองบางสายหรือเดินป่าศึกษาธรรมชาติระหว่างเส้นทางน้ำตกได้

 

จุดชมวิวบนยอดเขาต่าง ๆ ของอุทยาน เช่น ยอดเขาเย็นและเขาสน สามารถมองเห็นทิวทัศน์ของเทือกเขาถนนธงชัยล้อมรอบ และอ่างกะทะกลางพื้นที่ได้อย่างชัดเจนในช่วงฤดูหนาว อากาศเย็นและท้องฟ้าโปร่งเหมาะกับการถ่ายภาพวิวทิวทัศน์และชมพระอาทิตย์ขึ้นและตก

 

นักท่องเที่ยวที่ชื่นชอบการดูสัตว์ป่าสามารถพบสัตว์เฉพาะถิ่นได้หลายชนิด เช่น กระรอกบินเล็กแก้มขาว กระรอกบินจิ๋วท้องขาว นกพญาไฟใหญ่ นกพญาไฟเล็ก นกไต่ไม้ท้องสีเม็ดมะขาม เลียงผา เสือไฟ แมวดาว และนกเงือกกรามช้าง รวมถึงสัตว์น้ำในลำคลอง เช่น ปลาช่อน ปลาตะเพียนน้ำตก ปลาพลวงหิน และปลาซิวควายแถบดำ ซึ่งการชมสัตว์ป่าเหล่านี้ต้องอาศัยความเงียบและการเคลื่อนตัวอย่างระมัดระวัง

 

กิจกรรมท่องเที่ยวเชิงผจญภัยที่อุทยานแห่งชาติคลองวังเจ้าก็มีหลายรูปแบบ ตั้งแต่การเดินป่าแบบวันเดียว การตั้งแคมป์กลางป่า การล่องแก่งในลำคลองเล็ก ๆ การชมวิวจากยอดเขา และการถ่ายภาพธรรมชาติ โดยเฉพาะช่วงฤดูฝน น้ำตกจะสวยงามมากและพื้นที่ป่าจะเขียวชอุ่ม

 

การเดินทาง ไปอุทยานแห่งชาติคลองวังเจ้าสามารถทำได้สะดวกด้วยรถยนต์ส่วนตัว มีเส้นทางหลักจากจังหวัดกำแพงเพชรตามถนนสายเอเชีย (A1) ถึงสี่แยกตลาดวังเจ้า แยกซ้ายไปบ้านนาโบสถ์ ผ่านทางหลวงจังหวัด 1110 ประมาณ 3 กิโลเมตร ถึงสามแยกบ้านเด่นคา แยกซ้ายไปบ้านหนองแดนและแยกขวาอีก 7 กิโลเมตร ถึงที่ทำการอุทยาน รวมระยะทางประมาณ 28 กิโลเมตร อีกเส้นทางหนึ่งจากจังหวัดกำแพงเพชรตามถนนสายเอเชีย (A1) ก่อนถึงสี่แยกบ้านวังเจ้า ประมาณ 500 เมตร แยกซ้ายมือไปบ้านโละโคะ ผ่านบ้านหนองแดน รวมระยะทางประมาณ 30 กิโลเมตร ถนนตลอดเส้นทางเป็นลาดยาง ทำให้สามารถเข้าถึงอุทยานได้สะดวกตลอดปี

 

อุทยานแห่งชาติคลองวังเจ้าจึงเป็นแหล่งท่องเที่ยวธรรมชาติที่สมบูรณ์แบบ เหมาะสำหรับนักท่องเที่ยวทุกเพศทุกวัยที่ต้องการสัมผัสป่าเขา น้ำตก ลำคลอง และสัตว์ป่าหายาก รวมถึงผู้ที่สนใจกิจกรรมผจญภัยและการศึกษาธรรมชาติ ทำให้จังหวัดตากมีจุดหมายปลายทางทางธรรมชาติที่ครบวงจร และเป็นแหล่งเรียนรู้ทางธรรมชาติที่สำคัญสำหรับประเทศไทย