พิพิธภัณฑ์เรือนโบราณล้านนา

Rating: 4.3/5 (11 votes)

พิพิธภัณฑ์เรือนโบราณล้านนา เที่ยวเชียงใหม่ เที่ยวภาคเหนือ ตั้งอยู่ที่ถนนห้วยแก้ว ติดถนนเลียบคลองชลประทาน ใกล้สี่แยกตลาดต้นพยอม อยู่ในสังกัดสำนักส่งเสริมศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ได้ทำการรวบรวมเรือนโบราณที่ได้จากการบริจาคหรือขายให้กับพิพิธภัณฑ์ ประกอบด้วยกลุ่มเรือนโบราณที่ควรค่าแก่การศึกษา อนุรักษ์ จำนวน 8 หลัง ได้แก่ 

 

- เรือนไทยลื้อ (หม่อนตุด) เรือนไม้ขนาดกลาง สร้างขึ้นราว พ.ศ. 2460 เป็นของอุ๊ยตุด เดิมตั้งอยู่ที่บ้านเมืองลวงเหนือ อำเภอดอยสะเก็ด 

 

- เรือนลุงคิว เป็นอาคารสำนักงานของสำนักส่งเสริมศิลปวัฒนธรรม อาคารรูปทรงแบบ โคโลเนียล (Colonial) สร้างขึ้นราว พ.ศ.2465 มีหม่องตันเป็นสถาปนิกและผู้รับเหมาก่อสร้าง เจ้าของคือ นายอาเธอร์ ไลออนแนล เคอริเปล์ 

 

- เรือนกาแล(อุ๊ยผัด) นั่นจะเป็นเรือนกาแลขนาดเล็ก โดยมีความยาวเพียง 3 ช่วงเสา แต่ละช่วงเสามีความยาวน้อยกว่าเรือนกาแลแบบอื่น เรือนกาแลมีหำยนต์ ติดด้านบนของประตูห้องนอน ซึ่งมีไว้เพื่อทำหน้าที่เป็นยันต์อันศักดิ์สิทธิ์ที่ป้องกัน และขับไล่อันตรายต่าง ๆ จากภายนอก โดยจะจัดสร้างราว พ.ศ. 2460 เดิมตั้งอยู่ที่อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่ 

 

- เรือนพื้นบ้านล้านนาอุ๊ยแก้ว นั้นเดิมเป็นของอุ๊ยอิ่น และอุ๊ยแก้ว ธาระปัญญา ตั้งอยู่บ้านสันต๊กโต (สันติธรรม) อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ ซึ่งเป็นรูปแบบเรือนของคนที่อาศัยใกล้เวียงเชียงใหม่ในยุคหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 ลักษณะ โดยการจัดพื้นที่ใช้สอยยังเป็นแบบบ้านชนบทแต่ทำฝาและประตูหน้าต่างแบบใหม่ 

 

- เรือนกาแล (พญาวงศ์) นั้นเป็นเรือนไม้ขนาดกลางใต้ถุนสูง โดยหลังคาทรงหน้าจั่ว ซึ่งเรือนหลังนี้เดิมเป็นของพญาวงศ์ อยู่ที่อำเภอป่าซาง จังหวัดลำพูน สร้างเมื่อประมาณ พ.ศ. 2440 โดยลูกหลานพญาวงศ์ได้สืบทอดบ้านหลังนี้มาราว 3 รุ่น ต่อมานั้นได้ย้ายไปปลูกไว้ในวัดสุวรรณเจดีย์ จังหวัดลำพูน

 

- เรือนชาวเวียงเชียงใหม่ (พญาปงลังกา) จะเป็นเรือนไม้ขนาดกลาง โดยมีลักษณะเป็นเรือนหลังคาทรงจั่ว สองจั่วเหลื่อมกัน เรือนสองหลังร่วมพื้น ด้านตะวันตกเป็นเรือนนอนโล่งกว้าง ด้านตะวันออกเป็นเรือนครัว ซึ่งระหว่างชายคาของเรือนทั้งสองเชื่อมต่อกันเป็นรางน้ำฝนเรียกว่า "ฮ่องลิน" โดยหลังคามุงด้วยกระเบื้องดินเผา (ดินขอ) ใต้ถุนสูง ใช้เป็นที่นั่งทำงาน และเป็นที่พักผ่อนเรือนพญาปงลังกาเดิมตั้งอยู่ในเขตกำแพงเมืองเชียงใหม่ สร้างขึ้นราว พ.ศ. 2439 

 

- เรือนทรงปั้นหยา (อนุสารสุนทร) เรือนไม้ขนาดใหญ่สองชั้น หลังคาทรงปั้นหยาเหลื่อมซ้อนกันอย่างลงตัว ผสมผสานกับหลังคาทรงจั่ว เป็นมุขยื่นออกมาด้านหน้าของตัวเรือน หลังคามุงด้วยกระเบื้องดินเผา (ดินขอ) ชั้นบนของตัวเรือน มีระเบียงทางเดินอยู่ด้านหน้าห้องโถงใหญ่ จนถึงด้านหลังบ้าน และภายในห้องโถงมีบันไดลงสู่ชั้นล่าง หลวงอนุสารสุนทร และนางคำเที่ยง ชุติมา ได้สร้างบ้านหลังนี้ให้บุตรชาย คือนายแพทย์ยงค์ ชุติมา เมื่อประมาณปี พ.ศ. 2467 เดิมตั้งอยู่บริเวณตลาดอนุสารสุนทร 

 

- ยุ้งข้าวหรือหลองข้าว นั้นจะเป็นองค์ประกอบสำคัญที่อยู่คู่กับเรือนของชาวล้านนา โดยใช้เก็บข้าวเปลือกไว้กินได้ตลอดปี ซึ่งมีลักษณะเฉพาะเป็นอาคารไม้ใต้ถุนสูง มีระเบียงโดยรอบ โดยหลังคาลาดต่ำคลุมระเบียงและมีจั่ว ยุ้งข้าวหลังนี้เป็นยุ้งข้าวของเรือนพญาวงศ์ นำมาปลูกสร้างใหม่ พร้อมกับตัวเรือนกาแล

 

เปิดให้เข้าชมฟรีทุกวัน จันทร์ – ศุกร์ เวลา 08.30 -16.30 น. สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ โทร. 0 5394 3625 โทรสาร 0 5322 2680